Senator Marek Plura - Wystąpienie z dnia 17 grudnia 2019 roku.

Senator Marek Plura:

Panie Marszałku, chciałbym skierować pytanie…

(Wicemarszałek Bogdan Borusewicz: Chcesz się zapisać jeszcze?)

(Senator Adam Szejnfeld: Nie, dziękuję.)

…do pana ministra, zwłaszcza że, obserwując debatę sejmową, a także debaty w komisjach senackich, wiem, że pan minister, mimo że to nie jest projekt rządowy, broni tego rozwiązania. Stąd też pytania o wiedzę.

Panie Ministrze, stwierdził pan przed chwilą, jak i wielokrotnie wcześniej, że mimo tych dziwnych ruchów finansowych, w wyniku których Fundusz Solidarnościowy jest pasem transmisyjnym pomiędzy innymi funduszami dysponującymi dużymi kwotami, wystarczy środków na zrealizowanie tych zadań, dla których ten fundusz został powołany, a przynajmniej ja tak rozumiałem deklarację pana premiera w czasie protestu osób niepełnosprawnych, kiedy powołanie tego funduszu miało być, jak rozumiem, taką społeczną odpowiedzią na ten protest. Wtedy była to odpowiedź pozytywna, dziś, z tymi zmianami, według mnie jest to odpowiedź negatywna.

Wspomniał pan minister o tym, że pieniędzy mimo wszystko wystarczy. Ale ja mam pytanie chyba zasadnicze: skąd pan wie, Panie Ministrze, że wystarczy? Jak szacowane są potrzeby w związku z realizacją wsparcia asystenckiego dla osób niepełnosprawnych? W jaki sposób? Czy to wnioskodawcy, niemi dzisiaj, nieobecni, czy też może ministerstwo rodziny obliczyło, ilu asystentów potrzeba, aby zrealizować wreszcie w Polsce opiekę wytchnieniową? Ile potrzeba także pieniędzy, skoro mówimy o zmianach w celach tego funduszu, na zrealizowanie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, który już od wielu lat nakazuje wyrównanie świadczeń dla opiekunów będących rodzicami oraz będących innymi członkami rodziny, którzy nie podejmują zatrudnienia ze względu na konieczną opiekę? Skąd wiadomo, że pieniędzy wystarczy? Wskazał pan te programy z udziałem w roku przyszłym na poziomie, no, ledwie kilku, może kilkunastu procent w 1,5-miliardowej kwocie, jaką fundusz ma dysponować. Czy to znaczy, że ten fundusz jest za duży? Może ten podatek jest za duży? Skąd wiadomo, że wszystkie potrzeby będą zrealizowane? A może to są tylko te potrzeby, które państwo sami zauważacie? Dziękuję.

Wicemarszałek Bogdan Borusewicz:

Dziękuję, Panie Senatorze.

Proszę bardzo, Panie Ministrze.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Stanisław Szwed:

Panie Marszałku! Wysoki Senacie!

Odpowiedź jest dosyć prosta. W ostatnich latach na wsparcie osób niepełnosprawnych przeznaczyliśmy znacznie wyższe środki. W 2014 r. na wsparcie osób niepełnosprawnych przeznaczyliśmy 14 miliardów zł. W roku 2018 była to już kwota powyżej 19 miliardów zł. W tym roku to będzie kwota ponad 21 miliardów zł. Przewidujemy, że w 2020 r. na wsparcie będzie 27 miliardów zł. Tak że mamy jednoznaczny progres, wzrost środków na wsparcie osób niepełnosprawnych o ponad 10 miliardów zł w tym okresie, w którym rządy sprawowało Prawo i Sprawiedliwość. I to jest ta droga, do której zmierzamy.

Problemy… Środków potrzebujemy cały czas. I m.in. po to powstał Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych. Szukając różnego zasilenia tego funduszu… Dla mnie, z punktu widzenia ministerstwa rodziny, ważne jest, żebyśmy te środki, które przeznaczamy, przeznaczali na wsparcie osób… I te programy… Mogę wymienić tutaj jeszcze działania dotyczące warsztatów terapii zajęciowej, wzrost nakładów na ZAZ, czyli zakłady aktywności zawodowej itd. Te środki rosną. Także wsparcie w innych kwestiach dotyczących osób niepełnosprawnych…

Problemy dotyczące osób niepełnosprawnych – wiemy o tym wszyscy, jak tutaj jesteśmy, a wielu z państwa było też i w Sejmie – są od dziesięcioleci. Próbujemy je przez te kolejne lata rozwiązywać. I ta droga, którą wybraliśmy, jest drogą zmierzającą do tego, aby wsparcie dla osób niepełnosprawnych było wyższe. To jest wsparcie dla osób niesamodzielnych, to będzie wsparcie w systemie opieki wytchnieniowej. Oczywiście do tego potrzebujemy też działań ze strony samorządu, ze strony tych, którzy się do tego włączają. Bo kiedy mówimy o opiece, o usługach opiekuńczych, no to ogromna jest tutaj rola samorządu, który musi się do tego wszystkiego włączyć. Nie jesteśmy w stanie tylko ze strony ministerstwa czy rządu oddziaływać tutaj bezpośrednio, bo… Czy, nie wiem, kwestia posiłków. Mamy w programie „Posiłek w szkole i w domu” możliwość dowożenia posiłków dla osób starszych, są inne usługi opiekuńcze, które gmina może realizować. Obecnie, jeśli popatrzeć na te programy, które uruchomiliśmy – 4 programy pilotażowe w tym roku, w przyszłym roku będą to już programy – można zobaczyć, że zainteresowanie było na różnym poziomie. Mówiłem tutaj wcześniej, w tej mojej wypowiedzi, że ok. 300 gmin z tych programów skorzystało. To oczywiście jest bardzo mało, ale liczymy, że w kolejnych latach samorządy będą do tego przystępowały, dając większe możliwości wsparcia osób niepełnosprawnych. I do takiej dyskusji też jesteśmy gotowi. Rozpoczynamy kolejną kadencję. Myślę, że jeden z takich tematów, które będziemy poruszać, to jest to, o czym pani senator mówiła, czyli kwestia EWK, kwestia wykonania wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Tutaj przypominam, że jesteśmy przed bardzo trudną reformą, jaką jest reforma orzecznictwa. Wiele rządów się do tej reformy przymierzało i nie doprowadziliśmy do nowego systemu orzecznictwa. To jest przed nami. Mamy przygotowany projekt, przygotował go międzyresortowy zespół jeszcze w poprzedniej kadencji. Warto będzie z tego projektu korzystać. Ale bez podjęcia olbrzymiego wysiłku przez nas wszystkich, wspólnie, dotyczącego nowego systemu orzecznictwa nie zbudujemy nowego systemu wsparcia, prawidłowego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych. Chodzi o to, żeby przeznaczając środki… żeby te środki były przeznaczane dla tych osób, które najbardziej potrzebują wsparcia. No, nie będę już wracał do historii, ale pamiętacie państwo, jak zostało otwarte… Choćby kwestia związana ze świadczeniami pielęgnacyjnymi. Co się wydarzyło? Z 300 tysięcy osób uprawnionych nagle zrobiło się 1 milion 200 osób uprawnionych. Pamiętamy to. Później była konsekwencja, że poprzednia koalicja próbowała to zmienić, później był wyrok Trybunału i do dzisiaj z tym stoimy w miejscu. Trzeba to po prostu próbować uregulować, ale uregulować sensownie. A jednym z sensownych działań jest kwestia orzecznictwa, nowego systemu orzecznictwa. Dzisiaj mamy kilka systemów orzecznictwa, które się nakładają i mieszają. Jeżeli chcemy zbudować system wsparcia, realny, prawidłowy system wsparcia dla osób niepełnosprawnych, to musi być nowy system orzecznictwa. Bo bez tego sobie z tym wszystkim nie poradzimy, choćbyśmy jeszcze kolejne miliardy złotych do tego systemu dokładali.