Posłanka Agnieszka Maria Kłopotek - Wystąpienie z dnia 08 lutego 2024 roku.

Stenogram

11. i 12. punkt porządku dziennego:

  11. Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw (druk nr 27).
  12. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia emerytury stażowej (druk nr 187).

Poseł Agnieszka Maria Kłopotek:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić stanowisko wobec zaproponowanych projektów ustawy o Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o zmianie niektórych ustaw, projektu obywatelskiego oraz poselskiego projektu Lewicy, projektów ustaw, które przewidują wprowadzenie do systemu ubezpieczeń społecznych emerytury stażowej.

    Obywatelski projekt ustawy wpłynął do Sejmu 30 września 2021 r. i przeleżał w zamrażarce do 20 listopada 2023 r., kiedy został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. Ponieważ procedowanie nad nim nie zostało zakończone w poprzedniej kadencji, rozpatrujemy go w tej kadencji. Wpłynął również projekt Lewicy, który w dużym stopniu jest podobny do projektu obywatelskiego.

    Obowiązujący obecnie system emerytalny uzależnia prawo do emerytury od spełnienia przez ubezpieczonego warunku dotyczącego osiągnięcia odpowiedniego wieku wynoszącego obecnie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Zasadą jest, że każda osoba, która podlegała ubezpieczeniu emerytalnemu, z chwilą osiągnięcia tego wieku nabywa prawo do emerytury. Na wysokość emerytury wpływa długość okresu opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne. Minimalna emerytura przysługuje co do zasady osobom legitymującym się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 20 lat w przypadku kobiet oraz co najmniej 25 lat w przypadku mężczyzn.

    Główna zasada proponowanej emerytury stażowej jest prosta. Przewiduje się wprowadzenie do polskiego systemu emerytalnego, zarówno powszechnego, jak i rolniczego, emerytury wynikającej jedynie z przepracowania określonej liczby lat. Chodzi o to, aby nie czekać do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

    Projekty, o których dzisiaj dyskutujemy, dotyczą możliwości przejścia na emeryturę stażową przez osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r., które legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, pod warunkiem, że przysługująca tym ubezpieczonym emerytura obliczona w formule zdefiniowanej składki będzie równa emeryturze minimalnej lub od niej wyższa.

    Ideą emerytur stażowych jest możliwość zakończenia długiej i często odbijającej się na zdrowiu pracy zawodowej. Wiele osób może z ulgą przyjąć to, że ma taką możliwość. Osoba, która przepracowała 35-40 lat, powinna mieć możliwość przejścia na zasłużoną emeryturę, bo należy uwzględnić i docenić te osoby, które ciężko pracują, niejednokrotnie fizycznie, odkładają regularnie składki, i dać takim osobom prawo wyboru. Wcześniejsze przejście na emeryturę stażową wcale nie musi oznaczać końca pracy. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dalej pracować, nawet na część etatu, i równocześnie pobierać emeryturę stażową. Z emerytury stażowej mogłyby korzystać osoby, które rozpoczęły pracę bardzo wcześnie, np. tuż po ukończeniu szkoły lub na studiach. Jest to rozwiązanie zgodne z oczekiwaniami społecznymi.

    Wprowadzenie tego rozwiązania obiecywał prezydent Andrzej Duda w trakcie swojej kampanii wyborczej przed wyborami na prezydenta w 2020 r. Obiecywał je również były premier Mateusz Morawiecki podczas spotkań ze związkowcami. Ale nic z tych obietnic nie wyszło. I tu cytat: Zgodnie z obietnicą daną ˝Solidarności˝ powołaliśmy specjalną komisję pod kierunkiem pana ministra Marka Kuchcińskiego i wszystkie tematy, łącznie z emeryturami stażowymi, są na agendzie prac tej komisji - mówił w grudniu 2022 r. Mateusz Morawiecki. Również Jarosław Kaczyński w Hucie Stalowa Wola twierdził: Rozmowy strony rządowej z NSZZ ˝Solidarność˝ przyniosły efekt, który nawiązuje do pamiętnych wydarzeń z sierpnia 1980 r., bo otwarta została droga do tego, co zapisano wśród tamtych 21 punktów, tzn. emerytur stażowych. A pani minister Maląg twierdziła: Rząd Zjednoczonej Prawicy jest odpowiedzialny i wprowadza określone zmiany w momencie, kiedy budżet państwa jest na to gotowy.

    Niestety to wszystko były obietnice, których nie spełniliście państwo. W teorii polityki społecznej od dawna pozytywnie ocenia się fakt posługiwania się przez systemy emerytalne przesłanką stażu ubezpieczeniowego. Okres, długość lat ubezpieczenia pełni w nim rolę miernika, który pozwala ocenić, jaki jest wkład ubezpieczonego w tworzenie funduszu ubezpieczeniowego. Włączenie stażu ubezpieczeniowego do układu warunków nabycia prawa do emerytury jest wyrazem uwzględnienia elementów związanych z wysługą. Nowoczesny system emerytalny powinien zakładać, że po wielu latach bardzo ciężkiej pracy Polki i Polacy mają prawo zaprzestać zawodowej aktywności i przejść na emeryturę. Możliwość przejścia na emeryturę ma być więc prawem, a nie obowiązkiem. Ubezpieczony miałby prawo, jeżeli chciałby lub stan zdrowia by na to pozwolił, do kontynuowania pracy zarobkowej. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na dokładne informowanie Polek i Polaków, że przejście na emeryturę stażową wiąże się z otrzymywaniem niższego świadczenia. Szczególnie może to być odczuwalne przez kobiety, których emerytury są zasadniczo niższe.

    Szanowni Państwo! Już w 2016 r. Polskie Stronnictwo Ludowe zbierało podpisy pod projektem zmian w systemie emerytalnym. Zebraliśmy wtedy ponad 100 tys. podpisów pod tym projektem. Był to wtedy sygnał dla rządzących, że trzeba poważnie wziąć się za sprawy wieku emerytalnego i stażu pracy. Projekt trafił do Sejmu, ale nie uzyskał akceptacji. Był to mocny sygnał, że nie damy zapomnieć o dobrej emeryturze dla Polek i Polaków.

    Biorąc pod uwagę oczekiwania społeczne i potrzeby zmian systemu emerytalnego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosował za przekazaniem projektów do dalszego procedowania. Dziękuję bardzo.