Posłanka Agnieszka Maria Kłopotek - Wystąpienie z dnia 19 grudnia 2023 roku.

Stenogram

46. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o poselskim projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w celu zachowania ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności (druki nr 106 i 116).

Poseł Agnieszka Maria Kłopotek:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiamy dzisiaj, omawialiśmy na posiedzeniu komisji poselski projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności.

    Omawiany projekt ustawy to bardzo ważny moment dzisiejszego posiedzenia Sejmu, głównie mający znaczenie społeczne. Na stronie gov.pl znalazłam informację, że w Polsce osób z niepełnosprawnościami, które mają prawne potwierdzenie niepełnosprawności, jest ponad 3 mln. Szanowni państwo, już w październiku 2023 r. rzecznik praw obywatelskich oraz organizacje pozarządowe i inne organizacje zwracali uwagę na znaczne opóźnienia oraz problemy z wydawaniem nowych orzeczeń w ramach zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności. Opóźnienia sięgają kilku miesięcy, czasami nawet 8 miesięcy, i powodują w konsekwencji po upływie terminu i nieuzyskaniu odpowiedniego orzeczenia utratę świadczeń oraz form wsparcia, takich jak stypendia na uczelniach, karty parkingowe oraz świadczenia pielęgnacyjne.

    Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami są to jedyne środki, z jakich może utrzymywać się osoba z niepełnosprawnością i członek rodziny, który ją wspiera, bo świadczenie pielęgnacyjne wiąże się obecnie z zakazem pracy i dorabiania. Dlatego istnieje realna i pilna potrzeba niezwłocznego procedowania nad tą ustawą.

    Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID, tzw. ustawa COVID-owa, z mocy prawa przedłużała ważność orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności w czasie trwania epidemii, a następnie w czasie zagrożenia epidemicznego.

    Kolejna ustawa z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy, tzw. ustawa zmieniająca, uchyliła art. 15h tzw. ustawy COVID-owej. Przepisy dotyczące ważności orzeczeń wynikających z ustawy o ochronie konkurencji weszły w życie 6 sierpnia 2023 r. Istnieją trzy terminy odnośnie do upływu terminu wydawania orzeczeń. Zgodnie z art. 23 pkt 1-3 ustawy zmieniającej orzeczenia, które utraciły moc w czasie pandemii lub w stanie zagrożenia epidemicznego, ale dotąd były automatycznie przedłużane przez ustawę COVID-ową, są ważne w następujących datach: do 31 grudnia 2023 r., jeżeli ich ważność upłynęłaby do 31 grudnia 2020 r.; do 31 marca 2024 r., jeżeli ich ważność upłynęłaby w okresie od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.; do 30 września 2024 r., jeżeli ich ważność upłynęłaby w okresie od 1 stycznia 2022 r. do 5 sierpnia 2023 r.

    Niestety cały czas przedłuża się czas oczekiwania na wydanie orzeczeń przez zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Brakuje lekarzy orzeczników, należałoby również zwrócić uwagę na niedoszacowanie kosztów funkcjonowania powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, a przedłużanie wprowadzone ustawą COVID-ową i ustawą zmieniającą nie eliminuje całkowicie ryzyka utraty uprawnień uzależnionych od ważności tych orzeczeń.

    Skutek tej sytuacji w tym momencie jest taki, że osoby, które korzystają z systemu wsparcia, są go pozbawione i znajdują się, albo mogą się znaleźć, w bardzo trudnej sytuacji finansowej. Zwłaszcza sytuacja ta dotyczy osób, u których orzeczenia straciły ważność po 5 sierpnia 2023 r. Wydłużenie ważności orzeczeń całościowo da możliwość wypracowania odpowiedniego systemowego rozwiązania dotychczasowych problemów.

    Proponowany poselski projekt ustawy zakłada, że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, którego ważność upłynęłaby do dnia 30 czerwca 2024 r., zachowuje ważność do dnia 30 września 2024 r., ale nie dłużej niż do dnia wydania nowego prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

    Wejście w życie tego projektu z pewnością wywoła bardzo pożądane skutki społeczne, wpłynie korzystnie na sytuację społeczno-ekonomiczną osób z niepełnosprawnościami. Zostanie również zapewniona ciągłość wypłat i świadczeń, które im przysługują, oraz utrzymanie uprawnień. Jednocześnie należy podjąć prace nad ulepszeniem systemowym tych regulacji, by w przyszłości nie pojawiły się podobne problemy.

    Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego - Trzeciej Drogi będzie głosował za przyjęciem omawianego poselskiego projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)