Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 05 grudnia 2024 roku.

Stenogram

9. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sporcie (druki nr 560 i 822).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Serdecznie dziękuję za bardzo merytoryczną debatę nad tym projektem i nad tym sprawozdaniem wszystkim występującym paniom i panom posłom, również przedstawicielom klubów parlamentarnych. Tak, to prawda. W wystąpieniach m.in. pana posła Jakuba Rutnickiego, posłanki reprezentującej klub pani Iwony Marii Kozłowskiej, ale także innych posłanek i posłów była mowa o tym, że jesteśmy dumni z naszych sportowców. Za tą dumą idzie również odpowiedzialność państwa za warunki ich codziennego funkcjonowania, zwłaszcza w tych trudnych sytuacjach, kiedy nie mieli możliwości, krótko mówiąc, zabezpieczenia swojej przyszłości, jeśli chodzi o stan finansowy.

    Jeśli chodzi o wysokość świadczenia, była o tym mowa, to na dzisiaj, w 2024 r. wynosi 4203 zł. Przypomnę, że jest to świadczenie specjalne, którego otrzymanie nie zależy - zaraz powiem od czego zależy - od aktualnie osiąganych dochodów, od wysokości emerytury, dochodów z pracy itd. Jest ono od tego niezależne. Trzeba natomiast mieć ukończone 40 lat, mieć obywatelstwo polskie, co, jak sądzę, jest ważne dla niektórych tutaj, zakończyć uprawianie sportu wyczynowego, nie być skazanym za umyślnie popełnione przestępstwo oraz nie być dyscyplinarnie ukaranym za doping w sporcie, co skutkowałoby dyskwalifikacją dłuższą niż 24 miesiące.

    Padło tutaj pytanie o to, w jaki sposób pod względem technicznym będzie wyglądało nabywanie tego świadczenia i dlaczego nie przyjęto terminu: 1 stycznia, tak jak chcieliby wnioskodawcy, ale 1 kwietnia. Po pierwsze, dzisiaj mamy 5 grudnia. Ustawa musi zostać opublikowana, przejść do Senatu, uzyskać podpis pana prezydenta. W związku z powyższym skoro sportowcy ci czekali od igrzysk dobrej woli w 2001 r. w Brisbane 23 lata, to myślę, że poczekają jeszcze te 2 miesiące. Po drugie, chodzi o to, że ci sportowcy muszą złożyć wniosek do ministra, ale ten wniosek musi być poparty nie faktami z Wikipedii i ogólnymi informacjami, ale zaświadczeniem o zdobyciu tego medalu na igrzyskach dobrej woli, czyli muszą otrzymać zaświadczenie od narodowej federacji sportowej, a jeśli ona go nie ma, to od międzynarodowej federacji sportowej. Czym innym są Międzynarodowy Komitet Olimpijski, Polski Komitet Olimpijski, Polski Komitet Paralimpijski, gdzie to wszystko jest. W związku z powyższym tutaj też spokojnie damy to tym osobom uprawnionym.

    Ktoś pytał, ilu dokładnie jest tych sportowców. Jest ich 35. Nie jest tak, jak mówił pan poseł, że jeśli jest ich tak mało, to może nie powinniśmy zajmować się tym jako Sejm. W igrzyskach dobrej woli uczestniczyło kilkuset polskich sportowców, natomiast 35 z nich zdobyło medale. 9 spośród tych 35 zdobyło medale na igrzyskach olimpijskich. W związku z powyższym oni tym rozwiązaniem nie będą objęci, natomiast grupa tych 26 sportowców jest zamknięta, bo wiadomo, że igrzyska dobrej woli nie są kontynuowane. W związku z tym znane są nazwiska tych osób. Tak jak w życiu, uprawnionych do świadczeń może być tylko i wyłącznie mniej.

    Pan poseł Jakub Rutnicki podniósł bardzo ważną kwestię. Myślę, że dla nas pamięć i dbałość o polskich medalistów olimpijskich, również przez PKOl, PKPar, związki sportowe, ale także społeczność, lokalność, to bardzo ważna kwestia. Chodzi o tragedie takie jak ta, która zdarzyła się z brązowym i srebrnym medalistą igrzysk paralimpijskich w Paryżu śp. Michałem Dąbrowskim, który 13 listopada odszedł na wieczną wartę, a 12 listopada odebrał od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Order Odrodzenia Polski. Myślę, że dzisiaj po rozmowie z panem Jakubem Rutnickim jako komisja wystąpimy z opinią do prezesa Rady Ministrów, bo prezes Rady Ministrów zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS-u może przyznać w trybie wyjątkowym taką właśnie emeryturę dla osób szczególnie zasłużonych. Przecież właśnie pan Michał był tą osobą szczególnie zasłużoną i zdobył prawo do świadczenia olimpijskiego dzięki tym dwóm medalom. Gdyby był wśród nas, miałby prawo do tego świadczenia. Miałaby prawo skorzystać z tego również jego rodzina. Osoby szczególnie zasłużone to są też ludzie wcześniejszej opozycji demokratycznej, ludzie, którzy dla Polski byli i są ważni. W odpowiednich okresach prezes Rady Ministrów przyznawał te świadczenia. Myślę, że tu mamy do czynienia z taką sytuacją. Prezes Rady Ministrów może podjąć taką decyzję, bo już ma takie umocowanie, chodzi tylko o stosowny wniosek.

    Następnie kwestie, które tutaj były poruszane. Jak to jest, że ten wskaźnik właściwy dla państwowej służby cywilnej wynosi 1,8? Ten wskaźnik, ta wysokość świadczenia olimpijskiego jest co roku waloryzowana, tak jak wysokość świadczenia dla pracowników służby cywilnej. Przypomnę, że w bieżącym roku to świadczenie zostało podniesione o 20%, tak jak w sferze budżetowej, natomiast na przyszły rok podwyżka tego świadczenia jest planowana na poziomie 5%. Co ważne, proszę pamiętać, że to jest jedyny wyjątek. Każda renta i każda emerytura są opodatkowane. To świadczenie, dzięki naszej inicjatywie i decyzji Wysokiej Izby, od 2016 r. jest zwolnione z podatku. Czyli można powiedzieć, że ta kwota to jest kwota netto, na rękę, dla tych wybitnych sportowców.

    Jeśli chodzi o ilość, to odpowiedziałem. Kwota bazowa, waloryzacja - też odpowiedziałem przed chwilą. Pani poseł Iwona Kozłowska mówiła o tym, że sportowcy to przykład do naśladowania przede wszystkim dla młodych ludzi, których kondycja fizyczna musi być obecnie przedmiotem naszej troski. Rzeczywiście 1/3 młodych Polek i Polaków ma wady postawy. Jest to także widoczne po okresie pandemii. To również kwestia otyłości, cukrzycy dziecięcej. W związku z tym aktywność fizyczna jest bardzo istotna i rzeczywiście udział olimpijczyków, medalistów olimpijskich w promowaniu aktywnego stylu życia jest bardzo istotny.

    Chcę też obiektywnie powiedzieć, że z inicjatywy ministra sportu i minister edukacji wprowadzany będzie przedmiot dotyczący edukacji zdrowotnej. Tu kondycja fizyczna, psychofizyczna, ruch są ważnymi elementami. My dzisiaj dostrzegamy w tym przedmiocie tylko jedną rzecz, która budzi kontrowersje, ale tę zostawiam, bo dzisiaj nie mówimy o kontrowersjach.

    Co jest istotne, chcę do czegoś zachęcić całe środowisko sportowe, nauczycieli wychowania fizycznego, ludzi zatroskanych o kondycję polskiej młodzieży. Będą czy są prowadzone konsultacje nad podstawą programową wychowania fizycznego. Od 1 września 2025 r. będzie nowa podstawa. Warto o tym pamiętać i warto aktywnie włączyć się w proces konsultacji. To jest również odpowiedź na to, co zebraliśmy. W poprzedniej nowelizacji ustawy o sporcie wprowadziliśmy badania zdolności fizycznej młodzieży poprzez program ˝Sportowe talenty˝. Znowelizowaliśmy to, teraz chodzi o badanie ruchowe dzieci i młodzieży. Ale materiał zebrany w ramach tego programu, dotyczący właśnie kondycji dzieci i młodzieży klas V-VIII, dał nam podstawy do tego, żeby szybko wdrażać zmiany. Teraz to badanie będzie się odbywało, po pierwsze, w odniesieniu do całej populacji dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych oraz szkołach ponadpodstawowych. Będzie ono prowadzone systematycznie przez wiele lat. Na jego podstawie będzie można budować nowe rozwiązania.

    Czy to jedyna forma, którą państwo finansuje, jeśli chodzi o uszanowanie, uhonorowanie polskich sportowców, ich ciężkiej, jak państwo podkreślaliście, pracy? Nie, jest wiele innych instrumentów, w których budżet państwa uczestniczy, w których mamy rozwiązania systemowe. W tej Izbie niedawno znowelizowaliśmy ustawę o sporcie, która wprowadziła podwyższenie kwoty bazowej, jeśli chodzi o stypendia sportowe dla członków kadry narodowej. Ta podstawa była niezmieniana od wielu lat: 2300 zł. Zmieniliśmy to, doprowadzając do systemowego rozwiązania, na kwotę równą wysokość płacy minimalnej. Także nowelizacja, nad którą procedowanie zakończymy pewnie w piątek, czyli nowelizacja ustawy o sporcie, wprowadza pomoc dla studentów, którzy są członkami kadr narodowych, poprzez dodanie 20% takiego dodatku, ale też promowanie młodych sportowców, którzy kończą naukę maturą. Dwa razy podstawa, czyli ta płaca minimalna, może być przyznana przez ministra sportu.

    Jest też cały system wsparcia młodych sportowców prowadzony przez samorządy. Tutaj też wielki szacunek, począwszy od samorządów gminnych, kończąc na samorządach wojewódzkich. Chciałoby się zdecydowanie więcej, ale myślę, że skoro ten system obejmuje dzisiaj już ponad 5 tys. młodych sportowców, to przede wszystkim powinniśmy mieć pewność jego dalszego finansowania.

    Jeden z tutaj pytających powiedział: dobrze, ale zajmujemy się przecież tą garstką osób. Ktoś pytał, ilu jest paraolimpijczyków. Tak, paraolimpijczycy od 2006 r. są objęci ustawą o świadczeniach dla medalistów olimpijskich. Jest to największa grupa, bo 285 paraolimpijczyków otrzymuje świadczenia. Ponadto otrzymuje te świadczenia 260 olimpijczyków, 60 zawodników ˝Przyjaźni˝ i 9 zawodników olimpiady szachowej. Dojdzie do tego po zakończeniu procesu legislacyjnego 26 medalistów igrzysk dobrej woli. Że nie ma nowych programów? Ano jest. W II półroczu minister sportu ogłosił program ˝Klub Pro˝. Po raz pierwszy nie do polskiego związku sportowego, nie do jakiejś innej struktury parasolowej, ale do klubów sportowych trafiło ponad 200 mln zł - do tych, które prowadzą szkolenie dzieci i młodzieży we współzawodnictwie sportowym. I to nie jest według uznania ministra, wiceministra czy ważnego posła, jakim jest zapewne Jakub Rutnicki...

    (Głos z sali: Kryteria według uznania.)

    ...ale wynika to z systemu punktowego, czyli systemu szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, tego współzawodnictwa, które jest prowadzone. Co roku te wyniki są publikowane przez Instytut Sportu - Państwowy Instytut Badawczy. Każdy może tam sięgnąć. To było zebrane z 3 lat i na tej podstawie te środki finansowe zostały przekazane. To jest przedmiot troski naszej komisji, a wczoraj słyszałem w Senacie, kiedy debatowano nad tą nowelizacją ustawy o sporcie, że wiceminister sportu pan Piotr Borys powiedział, że ten program będzie kontynuowany w przyszłym roku i środki na ten cel są zabezpieczone. (Oklaski)

    Dokładne kryteria - już mówiłem.

    Pani poseł Zofia Czernow wspomniała o pływaniu artystycznym. Myślę, że to bardziej był apel do naszej mistrzyni olimpijskiej, szefowej Polskiego Związku Pływackiego. Ale muszę pani powiedzieć, że wśród tych, którzy mają szansę otrzymać to świadczenie dla medalistów igrzysk dobrej woli, jest również jedna gimnastyczka artystyczna, ta osoba otrzyma to świadczenie.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Uprzejmie dziękuję jeszcze raz za tę bardzo merytoryczną dyskusję. Sport łączy ludzi. Myślę, że Wysoka Izba dokończy ten proces legislacyjny i wspólnie będziemy mieć system, z którego, jak wielu przedmówców mówiło, w Europie i na świecie możemy być dumni. Dziękuję. (Oklaski)