KO - pytanie ws. terminala zbożowego w Porcie Gdańskim z dnia 05 grudnia 2024 roku.

Stenogram

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Jarosław Wałęsa:

    Bardzo serdecznie dziękuję, pani marszałek.

    Panie Ministrze! Proszę mnie poprawić, jeżeli się mylę, ale odnoszę wrażenie, że dużą część pracy i wysiłku musi pan poświęcać na gaszenie pożarów po pańskich poprzednikach. Chodzi o to, co robili: pod płaszczykiem patriotyzmu gospodarczego majątek państwowy oddawali w dzierżawę (Gwar na sali, dzwonek), sprzedawali za bezcen w obce ręce. Teraz mamy sytuację, która jest porównywalna z wyprzedaniem naszego majątku państwowego. Polityka gospodarcza rządu PiS-u wobec portów i terminala zbożowego jest złożonym zagadnieniem i wydaje mi się, że wymaga dogłębnej analizy. Gdy popatrzymy na pańskich poprzedników, na brak odpowiednich inwestycji, kontrowersyjne decyzje strategiczne, politykę centralizacji, brak konsultacji społecznych oraz potencjalne wpływy zewnętrzne, a to tylko niektóre aspekty, to może to wskazywać na antypolskie działania naszych poprzedników. Dlatego z jednej strony zwracam się z uprzejmą prośbą oczywiście o rozliczenie tego, co wydarzyło się za czasów rządów PiS-u. Ale z drugiej strony patrzmy w przyszłość. Patrzmy na tę inwestycję w terminal zbożowy, bo ma ona strategiczne znaczenie dla polskiej gospodarki, szczególnie w kontekście eksportu nadwyżek zboża oraz zapewnienia bezpieczeństwa żywieniowego w naszym kraju.

    Dlatego mam cztery pytania. Pierwsze: Na jakim etapie jest aktualnie realizacja projektu terminala zbożego w Gdańsku? Drugie: Czy przewidywane są jakiekolwiek opóźnienia w harmonogramie budowy? Jakie są środki finansowe już przeznaczone na ten projekt i jakie będą przeznaczone w kolejnych latach? I ostatnie pytanie, również ważne, a może i najważniejsze: W jaki sposób ta inwestycja wpłynie na zdolności przeładunkowe portu (Dzwonek) oraz na lokalną infrastrukturę drogową i kolejową? Dziękuję bardzo.

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Arkadiusz Marchewka:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Podjęliśmy decyzję o tym, że wybudujemy terminal zbożowy, który będzie największym terminalem w Gdańsku i pozwoli zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe i uwzględni interes polskich rolników. Przez ostatnie dwie kadencje poprzedni rząd wiele mówił o tym, jak ważne są te sprawy. Mówiono najpierw o budowie terminala agro, a potem terminala produktów rolno-spożywczych, ale skończyło się to zupełnie na niczym.

    Kiedy w Ministerstwie Infrastruktury przejęliśmy odpowiedzialność za porty, rozpoczęliśmy bardzo przyspieszone prace nad realizacją tego przedsięwzięcia. Podjęliśmy więc decyzję o tym, że stworzymy największy w Gdańsku terminal zbożowy o zdolności przeładunkowej prawie 3 mln t rocznie. Co ważne, będzie to inwestycja, która będzie realizowana w 100% przez spółkę Skarbu Państwa, czyli interes polskich rolników będzie zabezpieczony, a przecież tego się też oni domagali. Chcę powiedzieć, że generalnie na cały ten projekt związany z budową terminala w spółce Port Gdańsk Eksploatacja, na zakup nowych urządzeń przeładunkowych, dźwigów i całej tej infrastruktury przeznaczymy ponad 75 mln zł. Z drugiej strony zarząd Portu Gdańsk będzie realizował inwestycję na dwóch nabrzeżach: szczecińskim i wiślanym, gdzie będziemy remontować nabrzeża, budować nowe place manewrowe, remontować infrastrukturę kolejową i drogową. Na ten cel przeznaczymy ponad 375 mln zł. A więc w sumie na inwestycje, które będą służyć realizacji terminala zbożowego w Gdańsku, w najbliższych latach planujemy przeznaczyć kwotę prawie 500 mln zł. To jest wyjście naprzeciw tym oczekiwaniom, które zgłaszali w ostatnim roku czy w ostatnich 2 latach rolnicy. W czasie kiedy ukraińskie zboże, można powiedzieć, zalało Polskę, pojawił się postulat, aby zwiększyć ten potencjał przeładunkowy.

    Tak jak wspomniałem, poprzedni rząd wiele opowiadał, ale nic z tego nie wyszło. My w pierwszym roku naszego działania mamy konkret i podjęliśmy już działania, które się w tej sprawie rozpoczęły. Do końca przyszłego roku planujemy stopniowo zwiększyć ten potencjał do 1,5 mln t zdolności przeładunkowej, w kolejnym roku - do 2 mln t, a następnie - do 2,9 mln t. Tutaj mówimy o zdolnościach przeładunkowych. Z kolei jeżeli popatrzymy na zdolności magazynowe, to dzisiaj Port Gdańsk Eksploatacja ma zdolności magazynowe na poziomie 30 tys. t. Dzięki inwestycji, którą zrealizujemy, ten potencjał magazynowy zwiększy się z 30 tys. t do 152 tys. t, a zdolność przeładunkowa - z prawie 700 tys. t obecnie do prawie 3 mln t. A więc dzięki temu terminal zbożowy w Gdańsku, w Porcie Gdańsk Eksploatacja stanie się największym terminalem zbożowym w Gdańsku, co pozwoli wzmocnić nasz potencjał i nasze zdolności przeładunkowe.

    Mówiąc o statystykach, chcę państwu powiedzieć, że generalnie nasze porty, kiedy popatrzymy na Gdańsk, Gdynię, Szczecin i Świnoujście, mają zdolności przeładunkowe na poziomie 15,2 mln t rocznie. To jest potencjał, który nie jest w 100% wykorzystany i nie był w ostatnich latach wykorzystywany. Natomiast my chcemy być przygotowani na takie sytuacje, jakie miały miejsce w ostatnich 2 latach, aby zabezpieczyć zdolności przeładunkowe. Co ważne, te urządzenia czy magazyny będą miały charakter uniwersalny i po sezonie zbożowym, kiedy już to zboże zostanie przeładowane, wyeksportowane, będzie można składować tam również inne towary. A więc są to urządzenia służące do różnych celów, dla różnych grup ładunkowych. Jest to inwestycja uniwersalna i tą inwestycją wzmacniamy nasze bezpieczeństwo żywnościowe.

    Tutaj chciałbym jeszcze powiedzieć, że kiedy popatrzymy na dane dotyczące przeładunków zboża za pierwsze 3 kwartały i na te z 2022 r. - oczywiście nie z ub.r., gdy zboże ukraińskie w bardzo dużych ilościach trafiało do Polski - czyli z roku, gdy nie było tej jednorocznej anomalii, to przeładowano w polskich portach 8,3 mln t zboża. My dziś po 3 kwartałach mamy również przeładunki zrealizowane na poziomie 8 mln t i one jeszcze w tym ostatnim kwartale na pewno będą wzrastać. Warto zaznaczyć to, jak myślę, o czym powiedział pan poseł: że politycy PiS mówią, że trzeba chronić polski interes, i zarzucają, że porty są oddawane w obce ręce. Wszystko jest w dokumentach, ja to wszystko sprawdziłem i wygląda mniej więcej w ten sposób. Prawo, o którym politycy PiS mówią, że to państwo ma przejmować prywatne spółki, które chcą między sobą realizować transakcje... Jak myślicie państwo, ile razy zostało przez PiS wykorzystane?

    (Poseł Jarosław Wałęsa: Zero.)

    Zero. Sprawdziłem też w dokumentach. W ciągu ostatnich dwóch kadencji w polskich portach podpisano umowy i oddano w dzierżawę podmiotom z kapitałem zagranicznym z Niemiec, Belgii, Holandii, Chin i wielu innych tereny w portach - 1500 tys. m?. To jest po prostu hipokryzja.

    (Poseł Jarosław Wałęsa: Tak jest.)

    Dlatego chcę pokazywać, jak wyglądają fakty. Nasze inwestycje są inwestycjami prorozwojowymi (Dzwonek), zapewniającymi bezpieczeństwo, bo polskie porty są fundamentem bezpieczeństw ekonomicznego, energetycznego, a także militarnego. I te filary rząd premiera Donalda Tuska wzmacnia. Dziękuję. (Oklaski)

    (Poseł Jarosław Wałęsa: Super, dzięki.)

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Małgorzata Gromadzka:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podkreślić trzeba, że to PiS zaniedbało, a raczej nic nie zrobiło w kontekście uszczelniania i udrażniania korytarzy tranzytowych oraz budowania infrastruktury w postaci chociażby agroportu w Gdańsku. My wychodzimy naprzeciw tym warunkom, w jakich znajdują się w tej chwili polscy rolnicy i w jakich mogą się znaleźć chociażby w kontekście akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej. Należy jednak wspomnieć, że PiS zbudował Mierzeję Wiślaną, przez którą, uwaga, mogą przepływać jedynie kajaki. Przypominam, że po wybuchu wojny w Ukrainie do Polski napływała niekontrolowana ilość zboża z Ukrainy. To zboże oczywiście zalało Polskę, jeśli chodzi zarówno o przestrzeń magazynową, jak i możliwości eksportowe. Poprzez to (Dzwonek) działanie niestety polscy rolnicy zostali pozostawieni sami sobie i było to niekorzystne i dla spółek Skarbu Państwa, i dla przedsiębiorców, którzy to zboże przetwarzali. Mam pytanie, panie ministrze, odnośnie do przetargu dotyczącego budowy agroportu, rozbudowy agroportu: Czy został już rozstrzygnięty nowy przetarg i kiedy zostanie zrealizowana ta inwestycja? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Arkadiusz Marchewka:

    Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Poseł! Dziękuję za to pytanie. Podsumowując, chcę powiedzieć, że generalnie w polskich portach, tych, które mają kluczowe znaczenie dla gospodarki narodowej, funkcjonuje 21 terminali, które przeładowują zboże. My ten potencjał cały czas wzmacniamy. Te terminale, o których mówię, to są zarówno te, które są w rękach przedsiębiorstw prywatnych, jak i ten terminal, o którym powiedziałem, w rękach przedsiębiorstwa w 100% będącego własnością Skarbu Państwa, czyli Portu Gdańskiego Eksploatacja. W tym wypadku, kiedy popatrzymy na zwiększenie tych zdolności przeładunkowych, to oprócz tego, co dzieje się w Gdańsku, o czym powiedziałem, czyli zwiększenie zdolności do prawie 3 mln t, będą realizowane również inwestycje w porcie zachodniego Wybrzeża, czyli Szczecina i Świnoujścia. Mam na myśli zwiększenie potencjału. W najbliższych 3 latach inwestycje mają również zwiększyć potencjał przeładunkowy tamtejszych terminali z 4 mln t do 6 mln t rocznie.

    Jeśli chodzi o działania związane z konkretnymi krokami w tym zakresie, to pierwsze działania w Porcie Gdańskim Eksploatacja zostały już wykonane. Na początku przyszłego roku przystąpimy już do działań związanych z przygotowaniem niezbędnej infrastruktury, będą tam postawione nowe magazyny. Ten proces jest rozłożony na trzy etapy. Pierwszy etap rozpocznie się w przyszłym roku i na koniec 2025 r. planujemy osiągnąć zdolność przeładunkową w Porcie Gdańskim Eksploatacja na poziomie 1500 tys. t rocznie, a w 2026 r. zwiększymy to do 2 mln t. Więc te etapy będą realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem po to, aby wzmacniać bezpieczeństwo ekonomiczne i interes polskich rolników, którzy mają również te oczekiwania, które wyartykułowali, aby terminale zbożowe funkcjonujące w polskich portach miały większą przepustowość i żeby państwo, które kształtuje całą politykę rolną, miało wpływ na takie działania. I te działania temu służą. Dziękuję. (Oklaski)

    (Poseł Jarosław Wałęsa: Dziękujemy.)