Poseł Grzegorz Adam Płaczek - Zapytanie z dnia 07 listopada 2024 roku.

Stenogram

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Grzegorz Adam Płaczek:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! W wywiadzie dla Polsat News w sierpniu 2024 r. pani minister Nowacka zaznaczyła, że nie ma możliwości, żeby dziecko ukraińskie otrzymywało świadczenie, nie chodząc do szkoły. W rozmowie z Radiem Zet we wrześniu 2024 r. pani minister Nowacka poinformowała, że po powiązaniu wypłaty świadczenia 800+ z obowiązkiem szkolnym do systemu edukacji weszło 39 tys. ukraińskich dzieci, przy czym w tym przekazie nie otrzymaliśmy informacji, o ile mniej świadczeń 800+ zostało wypłaconych przez ZUS, a sprawa jest ważna, bowiem jak podaje Centrum Edukacji Obywatelskiej, w Polsce może być nawet 300 tys. dzieci z Ukrainy w wieku szkolnym. 5 miesięcy temu, jak wynika z Systemu Informacji Oświatowej, w polskim systemie nauczania było zaledwie albo aż 135 tys. Ukraińców. Co ciekawe, jest to inna liczba niż ta, którą podaje MEN, który twierdzi, że tych uczniów jest nie 135 tys., a 145 tys. Różnica to 10 tys. To istotna rozbieżność, a wszystko jeszcze rozmydla informacja, którą podał ZUS, że w 2022 r. Polska wypłaciła świadczenie 800+ 500 tys. uczniów, którzy przybyli do Polski z Ukrainy.

    Pytania, pani minister. Pierwsze: Ilu ukraińskich uczniów uczy się obecnie w polskim systemie oświaty? Ilu z nich uczyło się w tym systemie w 2022 i 2023 r.? Pytanie drugie: Czy MEN posiada informacje, ile dzieci z Ukrainy w wieku przedszkolnym i szkolnym przebywało w Polsce w 2022, 2003 i 2004 r.? I pytanie trzecie: Czy MEN wystosowało jakiekolwiek pisma do strony ukraińskiej, starając się ustalić, ile ukraińskich dzieci przebywających na terytorium Polski uczyło się w ukraińskim systemie zdalnym w latach 2022, 2023 i 2024? (Dzwonek) Z góry dziękuję za odpowiedź.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha:

    Bardzo dziękuję, pani marszałek.

    Dziękuję bardzo za pytanie, szanowny panie pośle. Pierwsza kwestia. To jest tak naprawdę pytanie, które powinien pan postawić ministrowi pracy, bo jeśli chodzi o zasiłek 800+, to tym zasiłkiem zajmuje się minister pracy, pan minister Gajewski, który był tutaj przed chwilą. Myślę, że warto zastanowić się nad tym, do kogo kierować pytanie.

    Rzeczywiście w tym roku mamy zmienioną sytuację, dlatego że nasz rząd postanowił połączyć obowiązek szkolny, właściwie w ogóle wprowadzić obowiązek szkolny dla uczniów ukraińskich. Wcześniej tego obowiązku szkolnego dla uczniów ukraińskich nie było. I postanowił połączyć wypłacanie 800+ ze spełnieniem tego obowiązku. Oczywiście przypomnę tutaj wszystkim, że wypełnianie obowiązku szkolnego... To nie jest tylko tak, że wypełniając obowiązek szkolny, dostaje się albo nie dostaje 800+. To jest również tak, że jak w przypadku każdego polskiego dziecka, jeśli nie wypełnia się obowiązku szkolnego, to jest się poddanym wszelkim karom, które są z tym związane.

    Proszę państwa, mieliśmy do czynienia z pełnoskalową napaścią Rosji na Ukrainę. Po tym czasie do Polski przyjechały... O tej napaści zresztą, jak wiemy z ostatnich doniesień, poprzedni rząd wiedział i nie przygotował polskiej szkoły do tego, żeby przyjąć tak wielką grupę uchodźców z Ukrainy - nie przygotował w sensie nieprzygotowania nauczycieli, nie przygotował asystencji międzykulturowej, nie przygotował oddziałów przygotowawczych dla tych uczniów, nie przygotował do nauczania w języku polskim jako obcym. To wszystko spowodowało, że grupa uczniów, która weszła początkowo do polskiej szkoły, zmniejszyła się. I tu następny zarzut wobec poprzedniego rządu, rządu PiS-owskiego. Ten rząd w żaden sposób nie chciał mieć kontroli nad tym, ilu ukraińskich uczniów jest w polskiej szkole i ilu ukraińskich uczniów jest poza polską szkołą. Czyli jako Polska pozwoliliśmy na to, rząd PiS-owski pozwolił na to...

    (Głos z sali: Rząd polski, pani minister.)

    (Głos z sali: Szacunku trochę.)

    ...żeby uczniowie, którzy nie znaleźli się w polskim systemie edukacyjnym, nadal byli w ukraińskim systemie edukacyjnym lub żeby w ogóle nie byli w żadnym systemie edukacyjnym.

    (Głos z sali: Kiedy były rozmowy z ministrem edukacji...)

    Pozwoliliście na to, żeby te dzieci były poza jakąkolwiek kontrolą, poza jakąkolwiek opieką i żeby były ewentualnie poddawane wszystkim negatywnym procesom, które są z tym związane. Państwo na to pozwoliliście. Rozumiem, że można było nie wprowadzać obowiązku szkolnego natychmiast, ale niewprowadzanie go przez 2 kolejne lata jest czymś, co jest po prostu absolutnie nieakceptowalne. Dziecko ma prawo do edukacji. Państwo nie zrealizowaliście tego prawa do edukacji w przypadku tych uczniów, tego prawa w przypadku ukraińskich dzieci.

    (Głos z sali: Jest prawo polskie i prawo ukraińskie, pani minister.)

    Dzisiaj wprowadziliśmy ten obowiązek, on obowiązuje od września. Wiemy już, że od początku roku liczba dzieci pobierających zasiłek 800+ zmniejszyła się o 20 tys. To jest jedna z tych danych, o którą pan poseł prosił. Wiemy, że wprowadzenie obowiązku szkolnego, połączenie go z 800+ spowodowało już pierwszą weryfikację pobierania tego zasiłku. Dzisiaj wiemy, mamy nowe dane, że od września do polskiej szkoły dołączyły 33 tys. nowych ukraińskich dzieci, tych, które pobierają naukę w polskim systemie.

    Proszę państwa, absolutnym priorytetem, kiedy do szkoły wchodzą dzieci, które nie posługują się językiem edukacji tego kraju, jest to, żeby dostarczyć tym dzieciom dobrą naukę języka polskiego. Oczywiście przygotowano takie lekcje dla dzieci ukraińskich, przygotowano oddziały przygotowawcze, natomiast nikt nie kontrolował w najmniejszy sposób tego, na ile te dzieci w tych oddziałach przygotowawczych na tych dodatkowych lekcjach języka polskiego uczą się, na ile rzeczywiście posługują się językiem polskim. Dopiero my dzisiaj sprawdzimy, jak dobra jest ich znajomość języka polskiego, w szczególności tego języka edukacyjnego. Nie robiliście państwo absolutnie nic, żeby integrować te dzieci z polskim społeczeństwem. W tej chwili raporty pokazują, że Polska szkoła jest bardziej nastawiona na asymilację niż integrację. Jeśli chcemy przygotować te dzieci do takiego życia, żeby mogły one wrócić do Ukrainy, jeśli zapragną wrócić, to musimy je integrować, a nie asymilować. Musimy sprawić, żeby ich tożsamość ukraińska była tożsamością, którą oni rozpoznają, którą oni cenią, która pozwala im na to, żeby wrócić do Ukrainy. Jestem przekonana, że te błędy, które zostały popełnione za poprzedniego rządu, już udało nam się w dużej części wyeliminować, ale kolejne miesiące i kolejne lata sprawią, że jeszcze lepiej przygotujemy nasz system do tego (Dzwonek), żeby były w nim dzieci z innych kultur i innych narodów. Dziękuję.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Grzegorz Adam Płaczek:

    Szanowna Pani Minister! Dziękuję za odpowiedź na pytanie, którego nie zadałem. Mam głębokie przekonanie, że nie odpowiedziała pani na żadne z trzech pytań przeze mnie zadanych. Mówi pani o 800+, więc pozwolę sobie przypomnieć, że ustawa z dnia 15 maja 2024 r. uzależnia co prawda wypłatę świadczenia 800+ Ukraińcom od tego, czy młodzi obywatele Ukrainy uczą się w szkole i mieszkają w Polsce, ale art. 17 ustawy wskazuje, że ten wymóg wchodzi w życie dopiero 1 czerwca 2025 r. Pytanie do pani minister. Bardzo bym prosił o precyzyjną odpowiedź. Jaki jest stan faktyczny i na podstawie jakich przepisów pani minister twierdzi, informuje opinię publiczną, że już od 1 września, a nie od 1 czerwca 2025 r., przysługuje 800+ w przypadku tylko tych dzieci, które uczą się w polskim systemie oświaty i jednocześnie mieszkają w Polsce? Bardzo dziękuję. Proszę o precyzyjną odpowiedź.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha:

    Panie Pośle! Obowiązek szkolny dotyczy od 1 września tego roku wszystkich dzieci ukraińskich. Niezależnie od tego, czy jest to powiązanie z 800+, z wypłacaniem zasiłku 800+, wszystkie dzieci ukraińskie podlegają obowiązkowi szkolnemu. I to jest najważniejsze. Rozumiem wasz sposób funkcjonowania w polityce, wasz sposób funkcjonowania w społeczeństwie. Chodzi o to, by sprawić, żeby uczniowie ukraińscy byli gdzieś na marginesie, nie mieli obowiązku szkolnego, nie mieli zasiłków, żeby byli osobami, które są niezwiązane z polskim społeczeństwem, a potem atakować ich za to, że są niezwiązani z polskim społeczeństwem.

    (Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Nie o to pytam, pani minister. Proszę odpowiedzieć na pytanie.)

    Dobre procesy integracyjne służą temu, żeby te dzieci dobrze odnalazły się w naszym środowisku, nadal czuły się Ukraińcami, żeby mogły podjąć decyzję, że wracają do Ukrainy, albo podjąć decyzję, że zostają w Polsce. Jeśli chodzi o liczby, bardzo trudno jest podawać liczby dotyczące uczniów ukraińskich z prostego powodu: ta liczba się cały czas zmienia. Mogę panu podać liczby maksymalne. W 2022 r. maksymalna liczba to liczba 200 tys. dzieci ukraińskich w polskim systemie. Mówię wyłącznie o dzieciach uchodźczych, czyli nie mówię o dzieciach ukraińskich, które były wcześniej w polskiej szkole.

    (Głos z sali: Uchodźców, nie uchodźcze.)

    W 2023 r. maksymalna liczba to była liczba 183 tys. dzieci uchodźczych, a w 2024 r. - 185 tys. dzieci uchodźczych. I tak jak powiedziałam, we wrześniu tego roku do polskiej szkoły dołączyło ok. 20 tys. nowych dzieci ukraińskich, które dopiero weszły do naszego systemu. Dzisiaj jest to już 33 tys. Proszę zobaczyć, jak ta liczba się dynamicznie zmienia. Szacowaliśmy jako ministerstwo, że będzie to liczba 60-80 tys. nowych dzieci w systemie. Organizacje charytatywne szacowały, że będzie to nawet większa liczba. Organizacje charytatywne nawet szacowały, że może to być liczba 150 tys. dzieci. Ta liczba faktyczna jest trochę bardziej zbliżona do naszych szacunków. Jestem przekonana o tym, że ta liczba będzie rosła. Poza tym nasz system musi być przygotowany na to, że jeśli jakikolwiek kryzys energetyczny, kryzys wojenny w Ukrainie się pogłębi, my jako polska szkoła musimy być przygotowani do tego, żeby uczniów ukraińskich przyjąć do polskiego systemu. Dziękuję bardzo.

    (Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Pani minister, nie odpowiedziała pani na moje pytanie.)

    (Poseł Joanna Borowiak: Za trudne pytanie.)