Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 06 listopada 2024 roku.

Stenogram

2. i 3. punkt porządku dziennego:

   2. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2024 (druk nr 754).
   3. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (druk nr 755).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo Ministrowie! Ta nowelizacja budżetu wynika z oceny wskaźników makroekonomicznych, ale też z analizy potrzeb, m.in. potrzeb polskich samorządów. W wyniku tej nowelizacji trafi do nich 10 mld zł. Te pieniądze są samorządom bardzo potrzebne do spięcia bieżących wydatków w tym roku, w 2024 r. Przypomnę, że również samorządy partycypowały w kwestii podwyżek dla nauczycieli. Tak się składa, że zarówno poprzednie, jak i obecne pieniądze, które trafiły do samorządów na podwyżki, nie zawsze wystarczały i udział samorządów w tej kwestii jest znaczący. Jednak w tej sprawie mamy zmianę polityki wobec samorządu, która nie wynika z jednorazowego działania właśnie w tym roku, ale wynika z przyjętej przez parlament na wniosek rządu nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. W wyniku tej nowej ustawy w przyszłym roku planuje się blisko 25 mld zł więcej po stronie dochodów własnych samorządu, a w perspektywie 10 lat to będzie ponad 300 mld zł. To są bardzo ważne pieniądze, które mogą wpływać i będą wpływać na rozwój. Będzie więcej środków finansowych w samorządach na udział własny w pozyskaniu środków europejskich, czyli krótko mówiąc: na rozwój inwestycji, na rozwój lokalnych społeczności, co z punktu widzenia zarówno gospodarki, jak i szans rozwojowych, zwłaszcza małych miejscowości, jest bardzo istotne.

    Druga kwestia, która budzi wiele wątpliwości, to jest stan finansowania polskiej służby zdrowia. Nowa koalicja rządowa podaje fakt taki, iż w 2023 r. plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia zamknął się stratą w wysokości ponad 16 mld zł. To, że w tym roku podnoszone są wydatki na ten cel o ponad 24 mld zł w porównaniu z 2023 r., a w przyszłym roku w projekcie budżetu państwa przewiduje się wzrost do 31 mld zł, czyli łącznie przez 2 lata będzie to 55 mld zł więcej na służbę zdrowia, nadal nie daje nam spokoju. Mamy obawy co do tego, czy to wystarczy, by nastąpił wzrost dostępności świadczeń w służbie zdrowia. Zdaniem specjalistów te wzrosty w znacznej mierze zostaną przeznaczone na podwyżki dla pracowników w służbie zdrowia w wyniku ustawy. Kiedy przyjmowaliśmy tutaj w parlamencie tę ustawę, nie było pewności, nie było gwarancji ze strony rządu, że na ten cel są wystarczające środki finansowe. Dlatego już dziś w wielu miejscach w Polsce mamy taką sytuację, że są przesuwane operacje w zakresie pozaryczałtowym, limitowanym, np. endoprotezy kolana, szyjki kości udowej, złamania kości. To przesuwanie operacji dla jednych jest - jak można powiedzieć - zrozumiałe, ale dla wielu, zwłaszcza dla osób starszych, które dzisiaj mają 70, 80 lat i do nas piszą, jest bardzo niepokojące. Dlatego chciałbym zapytać, czy ten planowany w ciągu 2 lat wzrost środków o ponad 55 mld zł na służbę zdrowia daje nam gwarancję normalnego funkcjonowania w przyszłym roku, zwłaszcza jeśli chodzi o te świadczenia zdrowotne, o funkcjonowanie szpitali. Tam sytuacja też jest zła. Co rząd planuje w kwestii poprawy sytuacji finansowej szpitali, zwłaszcza szpitali powiatowych?

    Trzecia kwestia, która też wymaga wyjaśnienia. Prosiłbym tu pana ministra lub panią minister Majszczyk o wyjaśnienie i przekazanie Wysokiej Izby informacji na temat stanu zrealizowania promes Polskiego Ładu. Jak to w rzeczywistości wygląda? Ile mamy zobowiązań Banku Gospodarstwa Krajowego z poszczególnych edycji, łącznie rzecz biorąc, Polskiego Ładu, tych środków, które były przeznaczone dla samorządów na inwestycje lokalne i inwestycje strategiczne? Po drugie, ile mamy tych zobowiązań do wykupienia, jeśli chodzi o fundusz COVID działający w ramach Polskiego Funduszu Rozwoju?

    To są bardzo istotne rzeczy, bo w wielu miejscach, kiedy teraz otwiera się inwestycje finansowane z Polskiego Ładu, koledzy z Prawa i Sprawiedliwości mówią: to już było, to nasz rząd dał wam gwarancje. Tylko nie mówią, że trzeba to teraz zacząć spłacać. Państwo to ciągłość. Nie mam do nikogo pretensji. Świadomie podjęto decyzję, że na koszt państwa przyspiesza się rozwój lokalny, ale trzeba być odpowiedzialnym i powiedzieć również, że teraz nadchodzi czas spłaty tych wszystkich zaciągniętych zobowiązań. To oczywiście obciąża również wydatki. Dobrze, że teraz, dobrze również, że budżet na rok 2025 jest otwarty, w takim sensie, że jest dostępny dla szerokiej publiczności, przejrzysty, że mamy pokazane również te wszystkie fundusze, które do tej pory były schowane jakby pod płaszczykiem mgły i w przypadku których nie było tej przejrzystości związanej z wydatkami publicznymi polskiego państwa.

    Dlatego też klub Lewicy, w szczególności w pracach nad budżetem państwa na przyszły rok, będzie zwracał uwagę na wydatki związane ze służbą zdrowia. Kiedy podejmujemy tutaj decyzje, musimy widzieć tych ludzi, którzy czekają w kolejkach, którzy wiedzą... Tak jak przedsiębiorca z Gniezna, który ma 80 lat, prowadzi zakład zegar mistrzowski, płaci składkę zdrowotną i zadaje mi pytanie: Dlaczego teraz nie mogę mieć operacji biodra? Odpowiadają mu: bo limit nam się skończył. A on mówi, że nie może dłużej czekać. W związku z powyższym to są takie dylematy, na które musimy również w pracach parlamentu i rządu zwrócić uwagę. Dziękuję. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)