Poseł Andrzej Domański - Wystąpienie z dnia 10 października 2024 roku.

Stenogram

9. i 10. punkt porządku dziennego:

   9. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy budżetowej na rok 2025 (druk nr 687).
   10. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025 (druk nr 693).

Minister Finansów Andrzej Domański:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam dziś zaszczyt przedstawić projekt ustawy budżetowej na rok 2025. Prezentowany budżet to budżet bezpieczeństwa, inwestycji i wsparcia obywateli. Nie ma najmniejszych wątpliwości, że naszym fundamentalnym obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa Polakom, dlatego na przyszły rok przeznaczymy rekordowe środki na obronę narodową w wysokości niemal 187 mld zł. (Oklaski) Stanowi to 4,7% PKB, przeznaczamy zdecydowanie najwięcej spośród państw członkowskich NATO. Zabezpieczymy też środki na wzmocnienie naszej wschodniej granicy. Zgodnie z zapowiedzią premiera Donalda Tuska budżet Policji został zwiększony o 1 mld zł ponad wcześniejszy plan.

    Polska gospodarka rośnie dziś najszybciej w Unii Europejskiej, ale aby utrzymać ten wzrost, potrzebne są inwestycje. Dlatego zapewniamy środki na wsparcie m.in. transformacji energetycznej, zabezpieczając 4,6 mld zł na budowę pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej. Realizujemy faktycznie projekt, zapewniając jego finansowanie.

    Rozwijamy i przyspieszamy programy infrastrukturalne. Finansujemy kluczowe inwestycje, m.in. budowę CPK i programy kolejowe, realizując projekt Polska w 100 minut. Zaczniemy budować pierwszą od 40 lat całkowicie nową linię kolejową między Krakowem a Nowym Sączem. (Oklaski) Dodatkowe środki, które będą przeznaczone na infrastrukturę kolejową, posłużą do uzyskania konkretnych efektów dla pasażerów mierzonych krótszym czasem przejazdu na trasach w całej Polsce, chociażby pomiędzy Poznaniem a Szczecinem czy Suwałkami a Białymstokiem.

    Kluczowe inwestycje, ale także szerzej kluczowe zadania państwa realizowane są przez polskie samorządy, dlatego przeznaczamy dodatkowe niemal 25 mld zł na poprawę ich finansów. (Oklaski) To systemowe zmiany, a nie kartonowe czeki wzmocnią polską samorządność.

    (Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ha, ha, ha!)

    Efektem wdrażanej reformy finansowania samorządu terytorialnego będzie wzrost dochodów JST uwzględniający m.in. po raz pierwszy potrzeby ekologiczne samorządów związane z funkcjonowaniem na ich terenie form ochrony przyrody. Tworzymy warunki finansowe do tego, aby takich wyjątkowych, cennych miejsc w Polsce było więcej.

    Dziś przed nami nie tylko wyzwania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa i rozwoju gospodarczego, ale także, a może przede wszystkim z poprawą jakości życia obywateli.

    Na rok 2025 na opiekę zdrowotną przeznaczymy 221,7 mld zł, to wzrost o 30 mld zł w porównaniu do roku 2024. W budżecie zapewnimy także środki na wsparcie polskich rodzin, czyli chociażby finansowanie świadczeń w ramach nowego programu ˝Aktywny rodzic˝, zwanego popularnie babciowym. W 2024 r. przewidziano w budżecie środki na ten cel w kwocie 1,5 mld zł, natomiast w 2025 r. już w kwocie 8400 mln zł.

    W budżecie zabezpieczyliśmy środki na finansowanie procedury in vitro w wysokości 0,5 mld zł oraz na finansowanie programu 800+ niemal 63 mld zł. Zapewniamy naturalnie środki na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych, sfinansowanie wypłaty dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów - trzynastej i czternastej emerytury. Będziemy finansować naturalnie koszty wprowadzenia tzw. renty wdowiej. Zabezpieczyliśmy także środki na wypłatę świadczenia wspierającego przysługującego osobom z niepełnosprawnościami, z największymi trudnościami w samodzielnym funkcjonowaniu w kwocie ponad 7 mld zł, czyli wyższej ponad dwa razy niż w budżecie na rok bieżący. Na cele związane z mieszkalnictwem rząd zaplanował 4,7 mld zł i jest to o 1,9 mld zł więcej niż w 2024 r. Będziemy pracować nad zwiększeniem tej kwoty.

    Budżet, który przedstawiam, jest wyrazem celów społecznych i gospodarczych rządzącej koalicji, których wymiar jest jednak o wiele dłuższy niż tylko jeden rok budżetowy. W tym miejscu chciałbym dziś raz jeszcze potwierdzić, że w budżecie zabezpieczono 4 mld zł na realizację zobowiązania polegającego na obniżeniu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. W pierwszym kroku skierowaliśmy do prac projekt likwidacji składki zdrowotnej od sprzedaży aktywów trwałych. W przyjętym przez nas scenariuszu makroekonomicznym w 2025 r. nastąpi ożywienie. Wzrost PKB przyspieszy do poziomu 3,9%, m.in. za sprawą rosnących inwestycji. Wpływ na to będą miały m.in. dalszy zwiększony napływ środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy oraz wyraźne zwiększenie inwestycji militarnych.

    Tworzymy i będziemy tworzyć warunki dla wzrostu inwestycji sektora prywatnego, bo nasz kraj, nasza gospodarka potrzebuje zrównoważonego i długoterminowego wzrostu gospodarczego. W roku przyszłym prognozujemy także nieznaczny spadek rejestrowanego bezrobocia do poziomu 4,9% - na koniec 2025 r.

    Chciałbym podkreślić, że przyjęty przez Radę Ministrów projekt budżetu został opracowany w wyjątkowych okolicznościach. Decyzją z lipca br. Rada Unii Europejskiej stwierdziła na bazie wykonania budżetu z roku 2023, czyli ostatniego roku rządów PiS, występowanie w Polsce nadmiernego deficytu. W budżecie konieczne stało się także zaplanowanie spłaty łącznie ponad 63 mld zł zobowiązań z tytułu obligacji PFR oraz obligacji wyemitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz funduszu COVID-19. Pozabudżetowe długi zaciągnięte przez naszych poprzedników spłaca budżet państwa.

    W związku z tragiczną powodzią w celu zapewnienia środków na usuwanie jej skutków w projekcie budżetu na rok 2025 zwiększono do 3,2 mld zł rezerwę celową na przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i usuwanie ich skutków.

    Dodatkowo w ramach środków europejskich ze środków zaplanowanych w rezerwie celowej planuje się sfinansowanie priorytetów dotyczących odbudowy na obszarach popowodziowych. Środki będą mogły być wykorzystane m.in. na infrastrukturę energetyczną, wodno-kanalizacyjną, drogową oraz termomodernizację i ocieplenie budynków, a także na zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Realizowane projekty będą mogły uzyskać do 100% dofinansowania ze środków unijnych, co ułatwi ich realizację.

    Pragnę jeszcze powiedzieć kilka słów o deficycie budżetu państwa, który zgodnie z naszymi założeniami ukształtuje się na poziomie niemal 289 mld zł. Należy wyraźnie podkreślić, że w warunkach porównywalnych z rokiem 2024 deficyt ten ukształtowałby się na poziomie nieprzekraczającym 181 mld zł. Na kwotę deficytu składa się m.in. spłata wspomnianych już wcześniej ponad 63 mld zł zobowiązań z tytułu obligacji PFR i BGK. W ustawie budżetowej znajdą państwo dokładne rozbicie kwot wskazujących na różnice w deficycie.

    Dochody budżetu państwa na przyszły rok wyniosą 632,8 mld zł, natomiast wydatki - 921,6 mld zł.

    Dziś rozpatrujemy również przepisy ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025 zwanej popularnie ustawą okołobudżetową. Zakres tej ustawy jest ograniczony w stosunku do lat poprzednich, a jednym z głównych rozwiązań w niej prezentowanych jest zapewnienie mechanizmów umożliwiających rozwój inwestycji.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jedną z idei, która przyświecała nam przy budowaniu budżetu na rok 2025, było przywrócenie właściwej konstytucyjnej rangi budżetowi państwa, tak aby ustawa budżetowa ponownie zaczęła pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa. Wiemy, że nasi poprzednicy kierowali się innymi wartościami, planując poprzednie budżety. Trudno było się w nich doszukać transparentności, która daje możliwość kontroli parlamentarnej i społecznej nad środkami publicznymi. Nasz rząd dostrzega konieczność radykalnej poprawy efektywności funkcjonowania sektora finansów publicznych i poprawy jego transparentności.

    Już w tym roku podjęliśmy działania zmierzające do przywrócenia transparentności finansów publicznych. Wyniki budżetu państwa są na bieżąco komunikowane opinii publicznej, publicznie dostępne są też plany finansowe funduszy umiejscowionych w BGK wraz z ich zmianami. O tę transparentność finansów publicznych walczyliśmy, będąc w opozycji. Naszym celem jest przywrócenie kontroli parlamentarnej i społecznej nad gromadzeniem oraz wydatkowaniem środków na zadania publiczne. Polki i Polacy mają prawo do informacji o tym, jak wydawane są ich podatki.

    Pani Marszałek! Przedstawiając projekt budżetu na rok 2025, zwracam się do pań i panów posłów o merytoryczną dyskusję nad budżetem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)