Posłanka Anna Wojciechowska - Wystąpienie z dnia 26 września 2024 roku.

Stenogram

20. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Międzynarodowej Konwencji w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem, przyjętej w Nowym Jorku dnia 20 grudnia 2006 r. (druki nr 589 i 642).

Poseł Anna Wojciechowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej przedstawić stanowisko dotyczące przedmiotowego projektu ustawy. Poprzemy oczywiście ten projekt. W dniu 25 czerwca 2013 r., jak wspominał już pan poseł sprawozdawca, Rzeczpospolita podpisała Międzynarodową Konwencję w sprawie ochrony wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem. Minęło już 10 lat, a mimo to ta ustawa nie została dotychczas ratyfikowana.

    Konwencja jest to jeden z tzw. podstawowych instrumentów Organizacji Narodów Zjednoczonych z zakresu praw człowieka i jej przedmiot jest powszechnie uznawany za niesamowicie, niezwykle istotny. Projekt dotyczy zobowiązania państwa strony do uznania określonych zachowań fizycznych za przestępstwa i sankcjonowanie ich środkami właściwymi dla prawa karnego.

    Samo pojęcie ˝wymuszone zaginięcie˝ to jest zatrzymanie, areszt, porwanie lub inna forma pozbawienia wolności przez funkcjonariuszy państwa albo osoby lub grupy osób działające z upoważnienia lub z pomocą, lub za wiedzą państwa, kiedy towarzyszy temu odmowa uznania faktu pozbawienia wolności lub ukrywania losu czy miejsca pobytu osoby zaginionej, co sytuuje tę osobę poza ochroną prawa. Konwencja nakłada na państwa strony obowiązek osądzenia i odpowiednio surowego ukarania nie tylko sprawców wymuszonych zaginięć, lecz również tego, kto zleca, namawia bądź nakłania do popełnienia tego czynu. Również przełożeni, którzy wiedzieli lub świadomie lekceważyli informacje, które jasno wskazywały, że podwładni pozostający pod ich rzeczywistą władzą i kontrolą popełnili przestępstwo wymuszonego zaginięcia lub zamierzali je popełnić.

    Jest to bardzo poważny problem jeszcze w bardzo wielu krajach na całym świecie, szczególnie za naszą wschodnią granicą, np. w trakcie agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę czy też prześladowania opozycji na Białorusi. Przykładem są m.in. ukraińskie dzieci porwane przez Rosjan, o których rodzice do dnia dzisiejszego nie wiedzą, gdzie jest ich miejsce pobytu i czy w ogóle żyją.

    Brak związania się konwencją przez Rzeczpospolitą Polską mimo upływu 10 lat od podpisania może sprawiać niezasadne wrażenie, że Polska sama ma problemy ze zgodnością swojego prawa lub praktyki z przewidzianymi w niej standardami lub też, że próbuje ukryć naruszenia przed organami międzynarodowymi.

    Ratyfikacja wpłynie pozytywnie na nasz wizerunek jako państwa przestrzegającego wszelkich standardów prawnoczłowieczych i będzie dowodem na to, że prawa człowieka (Dzwonek) są dla nas bardzo istotne.

    Konwencja powołuje do życia Komitet do Spraw Wymuszonych Zaginięć i to jest też dla nas bardzo ważne, bo...

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Dziękuję, pani poseł.

    Poseł Anna Wojciechowska:

    ...mamy szansę, możemy również w nim zasiadać. Bardzo dziękuję.