Poseł Michał Pyrzyk - Wystąpienie z dnia 26 września 2024 roku.

Stenogram

13. i 14. punkt porządku dziennego:

   13. Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (druki nr 672 i 672-A).
   14. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze wsparciem finansowym dla poszkodowanych przez powódź w 2024 roku (druk nr 669).

Poseł Michał Pyrzyk:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw.

    Powódź to jeden z najgorszych dla ludzi żywiołów. Przynosi często zniszczenie dobytku całego życia, domów, firm, gospodarstw rolnych, upraw, których niekiedy nie sposób uratować. Potem potrzebne są ogromne nakłady na ochronę zdrowia, sprzątanie po tym kataklizmie i odbudowę wszelkich zniszczeń, łącznie z infrastrukturą publiczną. Powódź to katastrofa, która najpierw wymaga szybkich i sprawnych działań zapobiegawczych, potem ratunkowych, a następnie starannej i długotrwałej odbudowy, systematycznego usuwania negatywnych skutków żywiołu, co może potrwać wiele długich miesięcy.

    W pierwszej fazie rząd i służby państwa zdały egzamin. Aby przejść do drugiej fazy, fazy odbudowy, potrzebne są ustawowe podstawy prawne do przeprowadzenia określonych i konkretnych działań mających na celu pomoc poszkodowanym przez powódź, stąd procedowany rządowy projekt ustawy.

    Określone formy pomocy omawiane wczoraj podczas debaty związanej z informacją prezesa Rady Ministrów i członków Rady Ministrów na temat powodzi, na temat działań podjętych w celu zapobieżenia jej skutkom oraz w celu ich usunięcia były już możliwe na podstawie obowiązujących przepisów ustawowych lub rozporządzeń. Ta pomoc jest systematycznie realizowana. Niektóre formy pomocy wymagają jednak nowych, zmienionych ustawowych podstaw prawnych, dlatego projekt, który dziś omawiamy, zawiera katalog możliwych działań wspierających obywateli i instytucje dotknięte przez powódź. W celu umożliwienia skutecznej pomocy we wszystkich obszarach życia osób poszkodowanych zmienia on kilkadziesiąt ustaw, które obecnie obowiązują.

    Projekt przewiduje wiele różnych form wsparcia, które wymagać będą zmiany budżetu państwa na rok bieżący, a zamkną się, jak słyszeliśmy wczoraj, kwotą grubo ponad 20 mld zł, czyli jest to bardzo znaczące wsparcie. Wśród proponowanych rozwiązań znajduje się szereg form wsparcia finansowego, które mają na celu złagodzenie obciążeń przede wszystkim dla rodzin, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej w wyniku tej klęski żywiołowej.

    Projekt ustawy przewiduje również udogodnienia dla pracodawców, wsparcie dla kredytobiorców, jak również skrócenie i uproszczenie procedur administracyjnych dla gmin działających również jako inwestorzy w gospodarce wodnej. Dodatkowo dokument proponuje przyspieszenie procesów decyzyjnych w sprawach środowiskowych i zdrowotnych związanych z czynnościami łagodzącymi negatywne skutki powodzi.

    W tym miejscu wspomnę tylko o najważniejszych postanowieniach projektu, bo warto je podkreślać i warto na nie zwracać uwagę.

    Poszkodowani w powodzi, którzy posiadają kredyt mieszkaniowy i choćby czasowo utracili możliwość korzystania z domu lub mieszkania, będą mogli skorzystać z bezzwrotnego wsparcia z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, który spłaci raty kredytu za okres 12 miesięcy. Z Funduszu Dopłat zostanie udzielone bezzwrotne finansowe wsparcie dla osób, które ucierpiały na skutek powodzi, na odtworzenie i remont lokali mieszkalnych, także tych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Przewidziany jest zasiłek losowy w wysokości 1 tys. zł przeznaczony na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci, które realizują obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne, bądź uczniów, jeśli ponieśli szkodę w wyniku powodzi. Przewidziany jest również dodatkowy zasiłek opiekuńczy. To też jest bardzo ważny punkt dla rodziców, którzy np. ze względu na zamknięcie żłobka nie mogą pracować i muszą opiekować się dzieckiem.

    Wprowadzone zostaną bardziej elastyczne przepisy, jeśli chodzi o prawo pracy. Pracodawca nie będzie mógł np. zatrudniać pracownika zamieszkującego tereny objęte powodzią w godzinach nadliczbowych ani delegować tego pracownika poza stałe miejsce pracy, oczywiście bez jego zgody. Zwiększona będzie także liczba dni wolnych od pracy, liczba dni urlopu na żądanie w ramach urlopu wypoczynkowego, a pracownik będzie mógł wykorzystać część tego urlopu także w wymiarze godzinowym.

    Według projektu ustawy prezes Narodowego Funduszu Zdrowia będzie mógł zawierać umowy ze świadczeniodawcami poza trybem konkursowym, jeżeli na obszarze objętym stanem klęski żywiołowej jest ograniczony dostęp do poszczególnych świadczeń zdrowotnych lub te potrzeby zdrowotne będą zwiększone. Osoby dorosłe dotknięte przez powódź nie będą musiały posiadać skierowania do psychologa, aby skorzystać z wizyty. Jednostki budżetowe, jednostki wojskowe podlegające Ministerstwu Obrony Narodowej również mogą na tym terenie wykonywać działalność leczniczą w określonym zakresie na rzecz ludności cywilnej. Podmioty, które wykonują tę działalność już teraz i zostały dotknięte przez klęskę żywiołową, będą mogły uzyskać bezzwrotną dotację na odtworzenie wszystkich środków trwałych.

    Osoby poszkodowane przez powódź, które otrzymały lub otrzymają tzw. zasiłek powodziowy, dostaną dodatkowo, to też jest bardzo ważny punkt, zasiłek w wysokości 1 tys. zł na pokrycie kosztów zużycia energii bądź zakupu paliwa do agregatów w związku z koniecznością osuszenia mieszkania lub domu. Myślę, że jest to konieczny zabieg w każdym zalanym obiekcie.

    Według tego projektu nadgodziny wypracowane przez strażaków zostaną opłacone bez limitu. Włodarze gminy lub miasta będą mogli wyznaczać każdego pracownika urzędu lub gminnej jednostki organizacyjnej do pracy podczas wypłaty zasiłków, aby ten proces był jak najszybszy. To już następuje. Chciałbym skierować wielkie słowa podziękowania dla tych wszystkich pracowników, którzy sami zostali dotknięci powodzią, a nieustannie pracują na rzecz innych osób poszkodowanych.

    Środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będą mogły być przeznaczane także na usunięcie szkód w obrębie zlikwidowanych uprzednio barier technicznych i architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty.

    Szczególnie ważny jest pakiet pomocy dla polskich przedsiębiorców, o których minister rozwoju i technologii pan Krzysztof Paszyk, prezentując autopoprawkę do ustawy, mówił, że będą mogli oni skorzystać z kwoty 1 mld zł na jednorazowe świadczenie przysługujące zarówno przedsiębiorcom zatrudniającym pracowników - w tym przypadku obowiązuje ten przelicznik dotyczący liczby osób niezatrudnionych i ubezpieczonych razy kilkanaście tysięcy złotych, bo mogą być różne podstawy prawne, jeśli chodzi o zatrudnienie - jak i osobom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, czyli samozatrudnionym. Będą oni mogli skorzystać z tego świadczenia liczonego według średniomiesięcznego przychodu za ubiegły rok, oczywiście w odpowiednim procencie.

    To tylko niektóre działania przewidziane w tej ustawie. Jak potwierdzają podane przeze mnie przykłady, zmiany w prawie nie ograniczają się jedynie do nowych form wsparcia. Projekt ustawy zakłada również zmiany w wielu innych aktach prawnych rangi ustawowej, o czym powiedziałem na wstępie, takich jak te, które dotyczą systemu oświaty, zarządzania kryzysowego, gier hazardowych, a także przepisów specjalnych związanych z pandemią COVID-19. Wśród proponowanych zmian znajdują się także te dotyczące Funduszu Transformacji Województwa Śląskiego oraz wsparcia kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli.

    Wszystkie omawiane działania mają na celu kompleksowe wsparcie społeczności lokalnych w odbudowie po powodzi, ale również zapobieganie podobnym zdarzeniom w przyszłości. Omawiana rządowa nowelizacja jest ważnym krokiem w kierunku zwiększenia odporności kraju na skutki ekstremalnych zjawisk pogodowych, których ostatnio w różnych częściach naszego kraju niestety nie brakuje, a wszystko wskazuje na to, że w przyszłości może być ich jeszcze więcej. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Wynika stąd konieczność szybkiego procedowania nad tym projektem.

    Mając na uwadze powyższe, jak również, tak jak powiedziałem, szybkie otwarcie prawnych drzwi do udzielania dalszej pomocy osobom poszkodowanym przez powódź, tak aby nikt nie został pozostawiony sam sobie w tej osobistej i zbiorowej tragedii, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga jest za skierowaniem projektu do komisji nadzwyczajnej w celu przeprowadzenia szybkich prac i szybkiego uchwalenia ustawy jeszcze na posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w najbliższy wtorek. Dziękuję bardzo. (Oklaski)