Posłanka Katarzyna Ueberhan - Wystąpienie z dnia 12 września 2024 roku.

Stenogram

12. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 522).

Poseł Katarzyna Ueberhan:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w ramach pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 522.

    Jest to poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, który ma na celu uregulowanie sytuacji pracowników - rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie oraz urodzonych terminowo, ale wymagających hospitalizacji. Projekt zakłada wydłużanie urlopu macierzyńskiego o całkowity pobyt dziecka w szpitalu, ale nie dłużej niż o 24 tygodnie ponad wymiar podstawowy urlopu macierzyńskiego. Projekt ustawy zakłada, że prawo wydłużenia urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwało pracownicy w przypadku, gdy dziecko po urodzeniu wymagało będzie hospitalizacji lub opieki hospicyjnej przez okres dłuższy niż 30 dni w pierwszych 45 dniach życia dziecka.

    Niestety taka regulacja skutkowała będzie niewielką liczbą pracowników, którzy będą mogli skorzystać z powyższego uprawnienia. Projektodawca nie określił też, czy ma to być jedna hospitalizacja powyżej 30 dni w pierwszych 45 dniach życia dziecka, czy wprowadzona zmiana uwzględnia np. rehospitalizację, a co za tym idzie - każdy pobyt dziecka w szpitalu w tym okresie. Niejasne jest, czy okresy pobytów w szpitalu będą się sumowały czy będą liczone oddzielnie.

    Ponadto wątpliwość budzi brzmienie art. 181 § 2 projektowanej ustawy: ˝W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu wydłużoną o całkowity czas hospitalizacji dziecka, jednak nie dłuższy niż o 24 tygodnie ponad jego wymiar podstawowy, może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala lub innego zakładu leczniczego˝. Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że uprawnionymi osobami do przerwania urlopu macierzyńskiego w związku z pobytem dziecka w szpitalu będą tylko te pracownice, które będą miały prawo do wydłużonego urlopu macierzyńskiego, z zastrzeżeniem § 3. W związku z tym zastrzeżeniem oraz brzmieniem przepisu art. 181 projektowanej ustawy pracownice, które obecnie miały prawo po wykorzystaniu przez nie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie wykorzystać pozostałą część urlopu macierzyńskiego po wyjściu dziecka ze szpitala, zostaną pozbawionego tego prawa.

    Ponadto pragnę zauważyć, że obecnie obowiązujący art. 181 Kodeksu pracy stosuje się także do urlopu rodzicielskiego - art. 182^1g Kodeksu pracy.

    Zgodnie z projektowaną ustawą wydłużenie urlopu macierzyńskiego odbywać się będzie na wniosek pracownicy o wydłużenie urlopu macierzyńskiego w związku z urodzeniem dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej po porodzie, złożony pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej nie później niż 21 dni przed upływem wymiaru podstawowego urlopu macierzyńskiego.

    Projektodawca wskazał, że do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydawanych na podstawie art. 186^8a Kodeksu pracy. Jednocześnie pragnę zauważyć, że projektodawca ani w projekcie, ani w uzasadnieniu nie wskazał, jakie dokumenty należałoby przedłożyć pracodawcy wraz z wnioskiem o wydłużenie urlopu macierzyńskiego. Pracodawca zaś został zobowiązany do uwzględnienia wniosku pracownicy.

    Zgodnie z art. 181 § 5 projektowanej ustawy w przypadkach określonych w art. 180 § 4, 5, 6, 7, 12, 13, 15 i 17 Kodeksu pracy pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko przysługiwało będzie prawo do wydłużenia urlopu macierzyńskiego w związku z urodzeniem dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej po porodzie w zakresie niewykorzystanym przez pracownicę lub odpowiednio ubezpieczoną matkę dziecka. Projektowana regulacja nie uwzględnia jednak pracownika, który jest innym członkiem najbliższej rodziny niż ojciec, który również powinien mieć prawo do wydłużonego urlopu macierzyńskiego.

    Warto zauważyć, że projekt nie reguluje sytuacji rodziców nieubezpieczonych, niepracujących, rolników, nauczycieli, pragmatyk służbowych, czyli funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, Policji, straży pożarnej, służby kontrwywiadu etc.

    Nie wprowadzono zmian w zasiłku macierzyńskim wypłacanym osobom ubezpieczonym podlegającym z mocy ustawy lub na wniosek (Dzwonek) ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowego, macierzyńskiemu, emerytalno-rentowemu przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

    Dodatkowo wątpliwość budzi nieuregulowanie sytuacji pracowników przysposabiających dziecko lub przyjmujących dziecko na wychowanie, którzy również mają prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

    Mając powyższe na uwadze, te różne wątpliwości, a także fakt, który był już dzisiaj tutaj podnoszony, a mianowicie to, że bardzo podobny projekt, regulujący również te kwestie, został już wpisany do prac Rządowego Centrum Legislacji, ministerstwo pracuje nad tymi kwestiami i spodziewamy się tego projektu w każdej chwili w Sejmie, zgłaszam wniosek o skierowanie tego projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję. (Oklaski)