Poseł Sławomir Ćwik - Wystąpienie z dnia 11 września 2024 roku.

Stenogram

7. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (druki nr 553 i 639).

Poseł Sprawozdawca Sławomir Ćwik:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Finansów Publicznych mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac komisji nad ustawą o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

    Projekt tej ustawy stanowi implementację dyrektywy Komisji Europejskiej z dnia 24 listopada 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2009/103/WE w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczenia od takiej odpowiedzialności. Komisja Europejska przeprowadziła po prostu ocenę funkcjonowania wcześniejszej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i w wyniku tej oceny podjęła nową dyrektywę, w której wskazano cztery obszary, w odniesieniu do których należało wprowadzić ukierunkowane zmiany. Dotyczyły one przede wszystkim zapewnienia wypłaty odszkodowania poszkodowanym w wyniku wypadków w przypadku niewypłacalności zakładu ubezpieczeń, ujednolicenie minimalnych obowiązkowych sum gwarancyjnych, kontroli ubezpieczenia pojazdów przez państwa członkowskie oraz korzystania przez nowy zakład ubezpieczeń z przedkładanych przez ubezpieczających zaświadczeń o przebiegu ubezpieczenia, szczególnie w kontekście transgranicznym.

    W przedmiotowym projekcie ustawy proponowane rozwiązania dotyczą przede wszystkim definicji ruchu pojazdu, której nie ma we wcześniejszym polskim ustawodawstwie. To zostało doprecyzowane. W tym zakresie także toczyły się dyskusje przy pracach w komisji finansów. Dopytywaliśmy tutaj o kwestie, jak należy to rozumieć. Były tutaj pewne wątpliwości, ale ostatecznie została przyjęta wersja zaproponowana w projekcie ustawy. Zostały doprecyzowane minimalne sumy gwarancyjne w obowiązkowym ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz OC rolników. Tutaj te wartości, które przewiduje dyrektywa Parlamentu Europejskiego, zostały wyrażone w polskich złotych zgodnie z postanowieniami dyrektywy. I tak stosownie do treści art. 52 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych suma gwarancyjna nie może być niższa niż 29 876 400 zł w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych - w przypadku szkód na osobie, i nie może być niższa niż 6 021 600 zł w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę poszkodowanych - w przypadku szkód w mieniu.

    Zgodnie z dyrektywą zostały także wpisane w projekcie ustawy postanowienia zapewniające ochronę poszkodowanych lub uprawnionych do odszkodowania na wypadek niewypłacalności ubezpieczyciela. W tym zakresie komisja także przeprowadziła dyskusję.

    Pojawiały się też kwestie związane z kolejnymi zagadnieniami, które omówię za chwilę: jak zapewnić w najlepszy sposób bezpieczeństwo poszkodowanych lub uprawnionych do odszkodowania w sytuacji, gdyby doszło do niewypłacalności ubezpieczyciela. Zwróciliśmy także uwagę na kwestię, że w ostatnim okresie na rynku polskim nie mieliśmy przypadków niewypłacalności ubezpieczycieli, co zapewniają nam także obowiązujące postanowienia dotyczące ustawy o działalności ubezpieczeniowej, nadzór KNF i te przyjęte rozwiązania. Niemniej jednak stosownie do postanowień dyrektywy zostały wprowadzone mechanizmy, które zapewniają tworzenie takiego funduszu na wypadek niewypłacalności ubezpieczyciela. Zgodnie z tym Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie zobowiązany do przekazywania nadwyżek z dodatnich wyników finansowych na tworzenie takiego funduszu oraz z tytułu zbieranej składki na ubezpieczenie przez towarzystwa ubezpieczeniowe będzie przekazywany określony procent na tworzenie takiego funduszu w celu, aby w przyszłości, gdyby doszło do niewypłacalności, był gotowy taki fundusz.

    Natomiast w sytuacji, gdyby nawet taki fundusz nie został utworzony na czas i nie została zebrana odpowiednia kwota tych środków na czas, to w sytuacji, gdyby doszło do niewypłacalności ubezpieczenia, towarzystwa ubezpieczeń będą zobowiązane przeprowadzić składkę na rzecz zabezpieczenia interesów poszkodowanych lub uprawnionych do odszkodowania na wypadek niewypłacalności.

    Zostały także wprowadzone regulacje, które zobowiązują ubezpieczycieli do przedstawienia zakresu polityk ubezpieczeniowych związanych z wcześniejszym okresem ubezpieczenia przez ubezpieczających, po to, aby wiedzieli oni, w jakim zakresie mogą spodziewać się traktowania przez towarzystwa ubezpieczeniowe w zależności od tego, jak przebiegał ich dotychczasowy okres ubezpieczeń.

    Ponadto ustawa wprowadza zobowiązanie legislacyjne wynikające z orzeczenia prejudycjalnego TSUE w sprawie C-428/20 przeciwko Skarbowi Państwa. Ono dotyczyło ubezpieczeń OC za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i minimalnych sum gwarancyjnych. To dotyczyło jeszcze okresu sprzed 2009 r., kiedy były zawarte ubezpieczenia. Tam zostały także doprecyzowane minimalne kwoty ubezpieczeń: w przypadku szkód dotyczących osoby - w równowartości 2,5 mln euro, w przypadku szkód w mieniu - w równowartości 500 tys. euro.

    Ustawa przewiduje także zgodnie z postanowieniem dyrektywy wprowadzenie rozwiązań związanych ze szkodami spowodowanymi przez pojazdy wysyłane z jednego państwa członkowskiego do drugiego, a także wprowadzenie regulacji w zakresie zdarzeń z udziałem przyczepy ciągnionej przez pojazd, co wcześniej nie było też tak regulowane w przypadku takich zdarzeń transgranicznych.

    W toku pracy nad projektem ustawy w ramach komisji zostały wprowadzone pewne poprawki. Zostały także wprowadzone poprawki legislacyjne, o charakterze legislacyjnym.

    W związku z tym w imieniu Komisji Finansów Publicznych wnoszę o uchwalenie przedłożonego projektu ustawy z naniesionymi poprawkami. Dziękuję. (Oklaski)