Poseł Fryderyk Sylwester Kapinos - Zapytanie z dnia 08 lutego 2024 roku.

Stenogram

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Fryderyk Sylwester Kapinos:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd pana premiera Mateusza Morawieckiego, wychodząc naprzeciw ówczesnej niełatwej sytuacji rolników, wprowadził mechanizm pomocy dla rolników w formie dopłat do zbóż, paliwa i nawozów. Dziś sytuacja polskich rolników jest bardzo trudna. Już kilka tygodni temu samorządy i związki rolnicze przekazywały, że pozostawienie rolników bez zrekompensowania poniesionych strat doprowadzi gospodarstwa do zapaści finansowej, a następnie do bankructwa.

    Mamy początek lutego, a w dalszym ciągu brak jest w tej sprawie konkretów ze strony rządu Donalda Tuska. Tymczasem rolnicy zapowiedzieli na jutro strajk generalny. Polscy gospodarze nie są w tym odosobnieni. Rolnicy z innych krajów Unii Europejskiej wyszli już na ulice. Polityka Unii Europejskiej związana z zielonym ładem oraz wolnym importem produktów rolnych z Ukrainy i innych krajów spoza wspólnoty doprowadziła polskie i unijne gospodarstwa na skraj przepaści ekonomicznej. Ambitne cele klimatyczne zielonego ładu okazały się utopijnym, oderwanym od rzeczywistości pomysłem - to fragment listu otwartego wystosowanego do posłów i senatorów RP oraz posłów do Parlamentu Europejskiego przez Wojewódzki Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Szczecinie. Pod tym listem podpisałoby się zapewne wielu rolników z całej Polski.

    Jeszcze w sierpniu ub.r. pan poseł Marek Sawicki zachęcał komisarza Janusza Wojciechowskiego do zakończenia domniemanego urlopu i wzięcia się za robotę. Czy dziś marszałek senior namawia do tego samego swoich partyjnych, koalicyjnych kolegów, a szczególnie premiera Donalda Tuska, który po niecałych 2 miesiącach na stanowisku szefa rządu przebywa na urlopie?

    W związku z trudną sytuacją rolników w Polsce wynikającą z rosnących kosztów środków służących do produkcji rolnej oraz odciskającej piętno na polskim rolnictwie wojny na Ukrainie rolnicy pytają, czy obecny rząd będzie kontynuował pomoc dla rolników w formie dopłat do zbóż, paliwa i nawozów, którą rozpoczął rząd premiera Mateusza Morawieckiego, a szczególnie (Dzwonek) pomoc dla rolników z regionów przyfrontowych, czyli województw podkarpackiego i lubelskiego. Dziękuję.

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł cytował, więc ja też zacznę od cytatu. Jeden z rolników niezadowolony z tych ustaleń zielonego ładu napisał do pana komisarza: I powiem panu, że byłem dumny, że nasz rodak, Polak, stoi na czele rolnictwa Unii Europejskiej. Liczyłem, że pójdzie to w dobrym kierunku. Na ten moment widzę, że jedzie pan na fali zaproponowanej przez Unię Europejską. Na co pan komisarz odpisał: Nie, proszę pana, w sprawie rolnictwa to nie ja jadę na fali Unii Europejskiej, to Unia Europejska jedzie na mojej fali. Zielona reforma wspólnej polityki rolnej powstała w Warszawie i nazywała się najpierw ˝Program rolny PiS˝. Reforma wspólnej polityki rolnej jest z tym programem w 100% zgodna i bardzo dobra dla polskich rolników. To jest informacja, którą przekazał pan komisarz 16 grudnia 2021 r.

    A więc głównie przeciwko temu dzisiaj są rolnicy, przeciwko zielonemu ładowi i tym obostrzeniom, które ten zielony ład dla nich niesie. Oczywiście jesteśmy w stałym kontakcie z Komisją Europejską i staramy się wprowadzać derogacje na te zapisy, które ograniczają produkcję. Najważniejsza informacja, która do nas właśnie dzisiaj dotarła z Komisji Europejskiej, jest taka, że jeżeli chodzi o GAEC 8, który wprowadza 4-procentowe ugorowanie bądź 7% obsiania roślinami bobowatymi, przy międzyplonach jeszcze był współczynnik, to te zmiany zostały uwzględnione przez Komisję i będzie 4% ugorowania bądź 4% obsiania roślinami bobowatymi. To jest oczywiście pozytywna informacja. Na tych uprawach rolnicy nie będą mogli stosować środków ochrony roślin. Pewnie na to Komisja nie będzie się chciała zgodzić, ale będziemy jeszcze próbowali rozmawiać. I to jest ten wątek europejski.

    Rolnicy i izby rolnicze, i przedstawiciele związków zawodowych organizacji branżowych podkreślali wczoraj na spotkaniach, że to jest protest przeciwko europejskiej polityce, że musimy próbować szukać ustępstw i rozwiązań.

    Co do dopłat, to faktycznie rząd Mateusza Morawieckiego doprowadził do tego, że w niekontrolowany sposób napłynęło do nas zboże, inne produkty, i dlatego trzeba było szukać wsparcia dla rolników.

    Jeśli chodzi o dopłatę do kukurydzy, to ta dopłata została przygotowana. Do 29 lutego 2024 r. będą przyjmowane wnioski. Ta pomoc jest uruchomiona. To jest oczywiście pomoc w zależności od województwa, od 1 tys. do 500 zł. Na realizację tej pomocy mamy zabezpieczone środki w budżecie w wysokości 1 mld zł.

    Wznowione zostanie udzielanie do dnia 30 czerwca 2024 r. tzw. kredytów płynnościowych. Limit akcji kredytowej dla tych kredytów został określony na poziomie 12,5 mld zł, czyli chodzi o to, czego oczekiwał poprzedni rząd, że o te 2,5 mld zł zostało zwiększone finansowanie tej akcji kredytowej.

    Natomiast tu znowu trzeba by było zapytać pana posła Jarosława Sachajkę, który w 2023 r. złożył, przeprowadził zmianę do ustawy o pożyczce lombardowej, która od 7 stycznia 2024 r. zablokowała akcję kredytową w Polsce. Tu Ministerstwo Finansów przygotowuje właśnie odpowiednie rozwiązania. Jeśli będzie to trwało długo, to myślę, że przy ogólnym konsensusie zechcemy procedować nad poselskim projektem zmiany tej ustawy, tak jak chyba w 2021 r. procedowaliśmy nad zmianami do Kodeksu postępowania cywilnego, który wtedy właśnie wstrzymał te akcje kredytowe. Mam nadzieję, że uda nam się to szybko przeprowadzić i ta pomoc popłynie.

    Oczywiście też ważne jest to, żeby pieniądze z dopłat bezpośrednich, z ekoschematów popłynęły jak najszybciej. Naprawiamy systemy, które w 2023 r. były niewydolne, powstały duże opóźnienia i tutaj szukamy rozwiązania, żeby móc już w lutym rozpocząć wypłatę w ramach ekoschematów i w ramach płatności bezpośrednich tego, co jeszcze jest do wypłacenia, jeśli chodzi o dopłaty. Ustalamy stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej w 2024 r. Jest to na poziomie 1,46 zł. Aby zwiększyć do 2 zł jest potrzebna notyfikacja Komisji Europejskiej. I też w budżecie państwa kwota została odpowiednio zabezpieczona - 1663 mln zł. Oczywiście jeśli będzie taka potrzeba, będziemy starali się zwiększyć do 2 zł. To oczywiście wymaga dodatkowych środków w budżecie. Rozmawiamy z Ministerstwem Finansów w tej sprawie, żebyśmy mogli zabezpieczyć potrzeby rolników. Oczywiście monitorujemy na bieżąco rynek nawozowy. Ta sytuacja nie jest pewnie tak trudna jak w 2022 r. i 2023 r. (Dzwonek), ale też zdając sobie sprawę z tej potrzeby, będziemy takich środków zapewne szukać. Wymaga to oczywiście nowelizacji budżetu. Dziękuję.

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Jan Warzecha:

    Panie ministrze, Prawo i Sprawiedliwość jest zawsze z rolnikami, nie tylko podczas dożynek, ale przede wszystkim wtedy, kiedy polski rolnik potrzebuje wsparcia, dlatego skierowało aż 15,4 mld zł na dopłaty do zboża, nawozów, do kredytów i paliwa, do budowy silosów zbożowych oraz do odbudowy wyprzedanego przetwórstwa zbożowego. Trzeba dodać, że nasi ministrowie rolnictwa podejmowali również decyzje o pomocy pomimo oporu urzędników Unii Europejskiej.

    Teraz rolnicy czują się oszukani przez koalicję 13 grudnia i rozpoczynają od 9 lutego największe od 20 lat protesty, czyli strajk generalny i blokady dróg.

    Panie Ministrze! Jak zamierzacie pomóc rolnikom w obliczu obowiązkowego ugorowania 4% gruntów czy obniżenia poziomu stosowania środków ochrony roślin o 50%? Kiedy będą wprowadzone cła na zboża z Ukrainy zapowiadane przez ministra Kołodziejczaka? Kiedy będą skuteczne kontrole i ustawa kaucyjna? (Dzwonek) Dziękuję.

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski:

    Dziękuję.

    Te kontrole zostały...

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Kazimierz Bogusław Choma:

    Panie ministrze, jeszcze dodatkowo dwa zdania. Przepraszam za przekroczenie czasu.

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Przepraszam. Rozumiem, że będzie problem z zadaniem pytania przez 3 sekundy, ale proszę je zadać w miarę szybko, dobrze?

    Poseł Kazimierz Bogusław Choma:

    Dobrze.

    Prosiłbym o sformułowanie wysokości dopłat nie tylko do kukurydzy. Mówił pan minister o kukurydzy, ale chodzi również o pszenicę i o rzepak. Rolnicy czekają na konkrety: Jaka będzie wysokość dopłat? Sytuacja jest dramatyczna, grozi im bankructwo. Bardzo proszę o konkretne odpowiedzi.

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski:

    Na pewno konkretna odpowiedź jest taka, że to rządy 8 ostatnich lat doprowadziły do takiej sytuacji polskich rolników i polską wieś. To, co już mówiłem w pierwszej części wypowiedzi: opóźnione dopłaty, urzędnicy skupieni na polityce, a nie na obsłudze wniosków. I to dzisiaj zmieniamy, to dzisiaj naprawiamy. Za chwilę te dopłaty ruszą, wypłacimy je.

    Co do dopłat do zboża, to oczywiście, tak jak powiedziałem, przeanalizujemy to i za chwilę taką decyzję będziemy podejmować. Ale to, że zboże napłynęło w ilości dotąd niespotykanej z Ukrainy, to sprawa poprzedniego rządu, który wprowadził embargo stanowczo za późno. I tego efekty dzisiaj rolnicy niestety odczuwają. To właśnie przeciwko tamtym rozstrzygnięciom protestują dzisiaj rolnicy, których tak chętnie będziecie wspierać przy protestach. To rozumiem, takie jest prawo opozycji, ale muszę zapewnić tę stronę sali, że też będziemy na tych protestach. Będziemy, bo jesteśmy solidarni z rolnikami.

    I też jeszcze raz mówię: ustalanie z Komisją Europejską potrzebnych zmian. Wy wprowadziliście jednostronne embargo, za wprowadzenie którego za chwilę może się rozpocząć procedura naruszeniowa. Nie chcieliście prowadzić rozmów bilateralnych ani z Ukrainą, ani z Komisją Europejską i efekty są, jakie są. Oczywiście te dopłaty, faktycznie duże, popłynęły. Bo jeżeli się doprowadziło do sytuacji, że nic się nie opłaciło produkować, trzeba było zacząć dopłacać. I te dopłaty są. Ale sami rolnicy mówią, że chcą przywrócenia zysków, opłacalności, a nie ciągłych dopłat. Bo nie chcą tylko stać w kolejkach w agencji restrukturyzacji po kolejne dopłaty, tylko chcą po prostu produkować w ten sposób, żeby im się opłaciło. Jeśli chodzi o te zmiany, to są wysłane wnioski do Komisji Europejskiej, jesteśmy w stałym kontakcie z komisarzem Januszem Wojciechowskim, który deklaruje swoje wsparcie i pomoc w tym zakresie. Mam nadzieję, że ta pomoc i to wsparcie popłyną z tej strony.

    (Głos z sali: Cały czas wspiera.)

    Niestety banery, które pojawiały się w Polsce, w większości zawierają wizerunek naszego komisarza, z Polski, Janusza Wojciechowskiego. Bardzo dużo takich banerów pojawiło się na Zamojszczyźnie, w wielu obszarach kraju. Rolnicy to wszystko identyfikują i wiążą z jedną osobą - z komisarzem z Polski, który miał doprowadzić do poprawy sytuacji w Polsce, a kończy się tak, że cała Europa strajkuje przeciwko Wojciechowskiemu. (Wesołość na sali, dzwonek) Dziękuję.

    (Głos z sali: Ha, ha, ha!)