Posłanka Anna Dąbrowska-Banaszek - Wystąpienie z dnia 07 lutego 2024 roku.

Stenogram

5. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci (druki nr 178 i 186).

Poseł Anna Dąbrowska-Banaszek:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu uchwały w sprawie upamiętnienia Eugeniusza Romera w 70. rocznicę śmierci, druki nr 178 i 186.

    Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość w pełni popiera wnoszony projekt uchwały. Sylwetka Eugeniusza Romera i jego zasługi zostały przedstawione przez posła sprawozdawcę, natomiast powiem teraz jeszcze kilka zdań.

    Eugeniusz Romer urodził się 3 lutego 1871 r. we Lwowie. Lata dziecięce spędził w Krośnie. W 1881 r. rozpoczął naukę w gimnazjum w Jaśle, kontynuował ją w Nowym Sączu. Już wówczas działał w tajnym ruchu niepodległościowym. Po otrzymaniu świadectwa dojrzałości studiował historię, prawo, etykę, historię literatury, geografię i geologię na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Halle oraz na Uniwersytecie Lwowskim. Studia ukończył w 1893 r. Rok później obronił doktorat z filozofii, a następnie zdał egzamin nauczycielski. Swoją edukację pogłębiał w Wiedniu i w Berlinie. Od 1899 r. był profesorem Akademii Handlowej we Lwowie. W 1908 r. został profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie uzyskał również tytuł profesora zwyczajnego.

    Stworzył we Lwowie szkołę geograficzną zajmującą się geografią fizyczną, gospodarczą oraz kartografią. Na bazie opracowanej przez niego zasady widmowej rozwinęła się międzynarodowa skala barw wysokościowych. Do opisu mapy proponował głównie pismo blokowe, które jest łatwe do odczytania. Na polskich mapach stosował polskie nazewnictwo.

    W wydanej w 1904 r. ˝Geografii ziem polskich˝ stwierdził: ˝Polska jest to kraina przedstawiająca geograficzną całość i w tym tkwi przyczyna, że mimo politycznego rozbicia jeszcze nie zginęła. Pojęcie Polski jest silniejsze od chwilowego zbiegu faktów historycznych i przeobrażeń politycznych˝. (Oklaski) Walczył o tożsamość narodową, polityczną podmiotowość Polski jako wspólnoty obszarowej, narodowej i kulturowej. Jego prace dały gruntowne teoretyczne uzasadnienie miejsca Polski w Europie.

    Eugeniusz Romer jest jednym z cichych bohaterów II Rzeczypospolitej. Nie tylko żołnierze walczyli o niepodległość i przyszłość Polski. Odradzający się kraj potrzebował zaangażowania wszystkich Polaków, a praca i osiągnięcia polskich uczonych były nieocenione. Dzisiaj wspominamy jego postać w 70. rocznicę jego śmierci. Bardzo dziękuję. (Oklaski)