Oświadczenia.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wraz z wejściem w życie ustawy - Prawo wodne w 2018 r. legitymację do zatwierdzania taryf wodno-kanalizacyjnych przejęły Wody Polskie, czyli administracja rządowa. Wcześniej, przypomnę, uprawnienie to miały organy uchwałodawcze samorządów. Tym samym nawet cena wody i ścieków stały się sprawą polityczną i nie miały nic wspólnego z racjonalnym i odpowiedzialnym kształtowaniem cen. Taka regulacja doprowadziła do dramatycznej sytuacji zarówno spółki prowadzące gospodarkę wodno-kanalizacyjną, jak i samorządy, które tę usługę świadczyły.
Nowe przepisy wprowadziły również zasadę aktualizacji cen co 3 lata. Stawki taryfowe na lata 2021-2024 w większości firm wodociągowych zatwierdzono przy założeniu 3-procentowej inflacji, a w samym roku 2022, zaznaczę, ta inflacja wynosiła już 18%. Koszt energii ponoszony przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne od 2021 r. wzrósł o ponad 300%. Jak wiemy, w ostatnich latach wzrosły również stopy procentowe kredytów, koszty pracy, a także koszty materiałów i usług. Z tego powodu przedsiębiorstwa, chcąc ratować się przed upadłością, zgłaszały konieczność weryfikacji taryf. To jednak w znacznej mierze było odrzucane, a do wnioskodawców wielokrotnie były kierowane pisma zawierające po kilkadziesiąt pytań. Sytuacja ta doprowadziła do tego, że obecnie 90% firm wstrzymało inwestycje. Na koniec 2022 r. ok. 81% firm zanotowało straty, w pierwszym kwartale 2023 r. straty ogłosiło już 71% firm, a 40% firm sygnalizowało, że straciło płynność finansową.
W powyższym kontekście staje się niemożliwe wdrożenie do porządku krajowego dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Europy obejmujących jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i oczyszczanie ścieków, dyrektywy w sprawie odporności podmiotów krytycznych, a także dyrektywy w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu (Dzwonek) cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii.
Postępująca zapaść branży i możliwych tego skutków dla całej gospodarki oraz bezpieczeństwa mieszkańców i państwa może być dramatyczna w skutkach. Wiemy, że w obecnej sytuacji i w obecnej chwili Wody Polskie mają nieco inne podejście do tego problemu, natomiast bardzo proszę w imieniu wszystkich firm wodociągowych w Polsce, a także samorządów o to, żeby jak najszybciej doprowadzić do normalnej sytuacji i zweryfikować stawki wody i ścieków, które będą obowiązywały. Bardzo dziękuję. (Oklaski)