Poseł Tadeusz Tomaszewski - Wystąpienie z dnia 25 lipca 2024 roku.

Stenogram

28. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej (druki nr 32 i 503).

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Ministro! Obywatelski projekt ustawy o rencie wdowiej został podpisany przez ponad 200 tys. obywateli, z udziałem Lewicy, Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych oraz organizacji pozarządowych seniorów. Komitet Inicjatywy Ustawodawczej wniósł ten projekt do Sejmu poprzedniej kadencji 11 kwietnia 2023 r. W obecnej kadencji odbyło się pierwsze czytanie i dalej trwa praca w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Dziś drugie czytanie projektu o rencie wdowiej po przyjęciu stanowiska Rady Ministrów odnośnie do druku nr 32.

    Renta wdowia to systemowe działanie na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej samotnych seniorów, zwłaszcza mających niskie świadczenia emerytalno-rentowe. Bieda w Polsce ma twarz osoby starszej. Ubóstwo wśród seniorów jest dziś jednym z najważniejszych wyzwań ekonomicznych i socjalnych w Polsce. Co piata osoba powyżej 65. roku życia zagrożona jest ubóstwem. Dziś ogromna część Polek i Polaków zamiast cieszyć się odpoczynkiem i spokojną starością, wciąż musi pracować, bo ich świadczenia emerytalne są zwyczajnie za niskie, by godnie żyć. Sytuacja dramatycznie się pogarsza, jeśli jedna osoba umiera. Pozostają wielka pustka, poczucie smutku i te same koszty życia. Opłaty za wodę, śmieci, ogrzewanie, prąd, gaz, czynsz, podatki maleją niewiele, natomiast budżet domowy zmniejsza się o ponad połowę. Emerytura kobiet w Polsce jest znacząco niższa od świadczeń, jakie otrzymują mężczyźni. Dlatego renta wdowia to przede wszystkim systemowe wsparcie samotnych kobiet na emeryturze. Podobne rozwiązania jak projektowana renta wdowia funkcjonują w Niemczech, Czechach, na Litwie i we Włoszech. Renta wdowia to bardzo proste rozwiązanie. Po śmierci współmałżonka, gdy przysługuje renta rodzinna, będzie można otrzymać 25% emerytury zmarłego. Chcemy, aby wdowa lub wdowiec mogli sami wybrać, czy zostają przy swojej emeryturze i do tego będzie dodane 15%, a następnie 25% emerytury zmarłego, czy też zdecydują się na odwrotny wariant. Obecny system tzw. zbiegu świadczeń jest niesprawiedliwy.

    Wysoki Sejmie! Dziś Lewica, będąc częścią koalicji 15 października, wprowadza w życie największy pakiet socjalny rządu premiera Donalda Tuska. Program 500+ zapewnił bezpieczeństwo socjalne wśród dzieci, renta wdowia zabezpieczy bezpieczeństwo finansowe wśród seniorów. Czas raz na zawsze skończyć z sytuacjami, w których babcia musi wybierać, czy kupić leki, opłacić czynsz, czy zaprosić wnuczkę na obiad. Renta wdowia to co najmniej kilkaset złotych więcej dla osób, które straciły swoich współmałżonków. Lewica, współpracując z partnerami koalicyjnymi, konsekwentnie i w odpowiedzialności za państwo realizuje obietnice wyborcze, które stały się częścią umowy koalicyjnej. Nowy rząd nie zapomina o milionach Polek i Polaków, którzy przez całe życie pracowali na swoje emerytury. Klub parlamentarny Lewicy ze zrozumieniem odnosi się do stanowiska rządu w sprawie emerytury wdowiej. Po pierwsze, chcemy, aby ZUS, KRUS, zakład emerytalno-rentowy służb mundurowych miały odpowiedni czas na przygotowanie wdrożenia ustawy w życie. Po drugie, rozumiemy uwarunkowania finansowe budżetu państwa, stąd proponowany model kroczący co do wysokości renty wdowiej. Od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r. 15%, a później 25% renty wdowiej.

    Wysoki Sejmie! Nie rezygnujemy jako Lewica z docelowej wysokości renty wdowiej, tj. 50% po 2027 r. Rada Ministrów w 2028 r. przeprowadzi ocenę skutków obowiązywania ustawy. Renta wdowia, jak czytamy w stanowisku rządu, będzie traktowana jak instrument polityki społecznej (Dzwonek), który służy zabezpieczeniu degradacji ekonomicznej gospodarstw emerytów i rencistów wskutek śmierci współmałżonka. Renta wdowia, zdaniem Lewicy, będzie trwałym i systemowym rozwiązaniem dotyczącym likwidacji ubóstwa samotnych seniorów, tak jak 500+ ograniczyło skutecznie ubóstwo wśród dzieci. Po trzecie, wsparcie w formie renty wdowiej powinno trafić do najbardziej potrzebujących. Stąd akceptujemy wniosek rządu, aby rentę wdowią wypłacać do limitu wynoszącego trzykrotność najniższej emerytury, która na dzień 1 marca 2024 wynosi 5342 zł.

    Wysoki Sejmie! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy serdecznie dziękuję za wieloletnie działania w sprawie renty wdowiej byłym posłankom i posłom Lewicy: pani poseł Annie Bańkowskiej i panu posłowi Romualdowi Ajchlerowi. Za ten etap prac dziękuję naszym partnerom koalicyjnym w rządzie i społecznemu Komitetowi Inicjatywy Ustawodawczej z OPZZ na czele. Z tego miejsca w imieniu wyborców Lewicy serdecznie dziękuję za osobiste zaangażowanie się w sprawie emerytury, renty wdowiej pani ministrze Agnieszce Dziemianowicz-Bąk oraz całemu zespołowi doradców na czele z wiceministrem Sebastianem Gajewskim. Mamy w pamięci wszystkie drogie obywatelki i wszystkich drogich obywateli, którzy podpisywali ten projekt. Wśród was jest również pan Włodzimierz Czarzasty, wicemarszałek Sejmu, który przez spotkania w terenie, zbieranie podpisów, pracę w Sejmie i rozmowy koalicyjne dąży do uchwalenia renty wdowiej.

    Szanowni Seniorzy! Lewica, współpracując w ramach koalicji 15 października, dotrzymuje słowa. Będziemy głosować za wprowadzeniem renty wdowiej. Dziękuję. (Oklaski)