Posłanka Joanna Lichocka - Wystąpienie z dnia 24 lipca 2024 roku.

Stenogram

39. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskich projektach uchwał:
   - w sprawie uczczenia 81. rocznicy zbrodni ludobójstwa dokonanej na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich,
   - w sprawie oddania hołdu w 81. rocznicę Krwawej Niedzieli ofiarom ludobójstwa dokonanego przez szowinistów ukraińskich na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1943-1945
   (druki nr 533, 536 i 569).

Poseł Sprawozdawca Joanna Lichocka:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Losy tego projektu uchwały są zadziwiające. Zgłosiliśmy, Prawo i Sprawiedliwość, jako pierwsi projekt tej uchwały jeszcze przed poprzednim posiedzeniem Sejmu. Projekt ten, zamiast być niezwłocznie rozpatrywany, został zablokowany podczas prac komisji kultury, do której przesłano podobno wyłącznie projekt, który wpłynął później, zgłoszony przez pana wicemarszałka Zgorzelskiego i klub Polskiego Stronnictwa Ludowego.

    Projekt ten, zgłoszony przez pana marszałka, wymieniał zbrodnię wołyńską obok zbrodni popełnianych przez Niemców na ludności polskiej wsi i pokazywał, że to jest podobne doświadczenie. W ten sposób zrównał zbrodnię popełnioną przez państwo niemieckie, które napadło na Polskę, ze zbrodnią popełnioną przez sąsiadów na Wołyniu.

    Myśmy protestowali przeciwko temu, ale protestowaliśmy przede wszystkim przeciwko temu, że nasz projekt uchwały ani projekt Konfederacji, mimo skierowania przez marszałka Sejmu do prac w komisji, nie były przez tę komisję podjęte do pracy. Mimo że była już informacja w systemie elektronicznym, że pan marszałek Szymon Hołownia skierował wszystkie projekty do pracy w komisji, komisja kultury, zdominowana przez koalicję rządzącą, odmówiła procedowania nad tymi projektami, twierdząc, że jeżeli nie ma papierów w druku, to projekt nie istnieje.

    (Głos z sali: Bo taka jest prawda. Regulamin Sejmu.)

    Niestety również pan marszałek Zgorzelski w tym czynnie uczestniczył, upierając się, żeby ten projekt, przygotowany przez jego ugrupowanie, firmowany przez niego, był procedowany z wyłączeniem tych projektów, które zostały zgłoszone przez inne kluby.

    Przegłosowano, oczywiście tak jak chciała koalicja rządząca, bez żadnych zmian projekt pana marszałka Zgorzelskiego, po czym okazało się, że Prezydium Sejmu stwierdziło, że to nie było w porządku, i zleciło powtórne rozpatrzenie wszystkich trzech projektów przez komisję kultury.

    Sprawa wróciła do komisji kultury już na tym posiedzeniu Sejmu. Pan marszałek Zgorzelski wystosował list do marszałka Szymona Hołowni, że wycofuje swój projekt, nieszczęśliwy projekt, pisząc, uzasadniając, że ze względu na to, że część posłów podobno zachowywała się na posiedzeniu komisji nie w porządku i obrażała ofiary, negując sensowność tego projektu, on wycofuje projekt.

    Bardzo dobrze pan zrobił, że pan wycofał projekt, ale pana list dowodzi, że można pomyśleć, że jest pan osobą niezbyt uczciwą intelektualnie, ponieważ pana argumentacja nie odpowiadała prawdzie. Nie dlatego był problem z tym projektem uchwały, tylko stało się tak przez upór polityczny, partyjny i forsowanie swojego stanowiska w sprawie bardzo kiepskiego projektu uchwały.

    Teraz komisja zebrała się podczas tego posiedzenia Sejmu i zajęła się poselskimi projektami uchwał: w sprawie uczczenia 81. rocznicy zbrodni ludobójstwa dokonanej na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich - jest to druk nr 533, w sprawie oddania hołdu w 81. rocznicę Krwawej Niedzieli ofiarom ludobójstwa dokonanego przez szowinistów ukraińskich na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1943-1945 - jest to druk nr 536.

    Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 11 lipca 2024 r. powyższe projekty uchwał do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania.

    Komisja Kultury i Środków Przekazu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tych projektów uchwał na posiedzeniu w dniu 23 lipca 2024 r. wnosi o to, żeby Wysoki Sejm podjął załączony projekt uchwały.

    W trakcie pracy nad tymi dwoma projektami, projektami Prawa i Sprawiedliwości i Konfederacji, wybrano jako wiodący projekt przedstawiony przez Prawo i Sprawiedliwość. Przyjęto jedną z poprawek, zaproponowaną przez Konfederację, odrzucono inne poprawki, proponowane przez pana posła Samborskiego i przez przedstawiciela Konfederacji.

    Przedstawię państwu treść uchwały, jaka wyszła z komisji. Wiem, że będą do tego projektu zgłoszone poprawki. Przedstawiciele klubów je zaprezentują. Mogę tylko powiedzieć jako sprawozdawca komisji, że rozmawiałam z przedstawicielem Konfederacji o tym, że Konfederacja zgłosi poprawkę poprawioną w stosunku do tego, co zgłaszał pan poseł podczas posiedzenia komisji. Ta poprawka wtedy nie przeszła, ponieważ druga część zdania była powtórzeniem treści z akapitu czwartego. Ale oczywiście wiemy o tej poprawce i będzie ona oczywiście procedowana.

    Oto treść uchwały, która w tej chwili jest przedstawiona państwu do uchwalenia przez Sejm.

    (Zebrani wstają)

    ˝Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uczczenia 81. rocznicy zbrodni ludobójstwa dokonanej na Polakach przez nacjonalistów ukraińskich

    11 lipca 1943 roku Ukraińska Powstańcza Armia dokonała napaści na ponad 100 polskich miejscowości na Wołyniu i zamordowała tysiące Polaków - w większości starców, kobiet i dzieci. Dzień ten - ze względu na skalę dokonanej wówczas zbrodni - przeszedł do historii jako krwawa niedziela i jest symbolem rzezi wołyńskiej. Atak na polską społeczność był częścią zaplanowanych i konsekwentnie przeprowadzanych mordów dokonywanych na Polakach w latach 1943-1945 przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów, Ukraińską Powstańczą Armię, SS Galizien oraz inne jednostki i organizacje kolaborujące z III Rzeszą Niemiecką na terenach dawnych województw Rzeczypospolitej - wołyńskiego, lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego. Zginęło wtedy co najmniej 100 tysięcy Polaków, a setki tysięcy zostały zmuszone do opuszczenia swych domów i ucieczki.

    W 2016 roku w hołdzie ofiarom Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej, przypadający 11 lipca. Święto to pozwala także na wyrażenie uznania i wdzięczności tym Ukraińcom, którzy odmówili udziału w mordach i ratowali Polaków.

    W 81. rocznicę krwawej niedzieli Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd ofiarom i upomina się o pamięć o nich i o ludobójstwie, które dotknęło mieszkańców wschodnich terenów Polski - w przytłaczającej większości Polaków, ale także m.in. Ormian, Czechów i Żydów. Do dziś ofiary tej zbrodni nie mają swoich grobów, nie dokonano ekshumacji, nie zorganizowano ich godnych pochówków.

    Sejm Rzeczypospolitej Polskiej daje wyraz przekonaniu, że pamięć o zbrodni, hołd dla ofiar i ich godne upamiętnienie są niezbędne dla partnerskich, dobrosąsiedzkich i przyjaznych relacji między Polską a Ukrainą. Obecnie takie relacje są szczególnie potrzebne obu naszym narodom. Polska, wspierając naród ukraiński w walce z rosyjskim agresorem, oczekuje uczciwego upamiętnienia męczeńskiej śmierci swoich obywateli z rąk nacjonalistów ukraińskich˝. Dziękuję. (Oklaski)

    (Głos z sali: Cześć i chwała bohaterom.)