Pytania w sprawach bieżących.
Panie marszałku, Wysoki Sejmie, szanowni panowie ministrowie, na początku lipca wystąpiło ognisko afrykańskiego pomoru świń w miejscowości Ujazd, gmina Kiszkowo. Było jedno ognisko, teraz, od wczoraj, tam jest drugie ognisko, w obszarze zapowietrzonym, do którego zgodnie z rozporządzeniem wojewody wielkopolskiego z 5 lipca zaliczono 15 wsi gminy Kiszkowo. Trzecie ognisko od wczoraj również funkcjonuje w miejscowości Skrzetuszewo. Jest to ogromna trauma dla hodowców, dla rolników, dla ich rodzin. W tych ogniskach do tej pory zostało uśmierconych, również prewencyjnie, ok. 1300 sztuk świń. Sytuacja jest bardzo trudna. W tej chwili zarówno służba weterynaryjna, władze samorządowe, jak i inne podmioty podejmują określone działania prewencyjne, informacyjno-edukacyjne. Również z udziałem ochotniczej straży pożarnej zgodnie z rozporządzeniem rozmieszczane są stosowne tablice, maty. Te działania są podejmowane.
Natomiast chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, jakie zgodnie z obowiązującym prawem istnieją formy pomocy dla hodowców, dla rolników, którzy utracą swoje stada w związku z wystąpieniem ognisk ASF. Czy ta pomoc to tylko odszkodowanie za uśmiercone sztuki? Czy ewentualnie istnieje również inna pomoc publiczna, która może być zastosowana?
Drugie pytanie. (Dzwonek) Znajdujemy się w okresie żniw. Rolnicy pytają, czy z tych gospodarstw, w których stwierdzono ogniska ASF, ale także z gospodarstw w strefie zapowietrzonej i zagrożonej rolnicy mogą sprzedawać zboże do punktów skupu. Takie pytania pojawiły się również na forum rolniczo-myśliwskim, które odbyło się w poniedziałek z udziałem rolników i przedstawicieli władz samorządowych powiatu gnieźnieńskiego w Gnieźnie.
I trzecie pytanie, które chciałbym zadać: Czy te odszkodowania, ewentualnie inna pomoc, np. umorzenie podatku, są zaliczane do pomocy publicznej? Bo tutaj chodzi również o kwestię przekroczenia limitu pomocy publicznej przez rolników. Dziękuję.
Pytania w sprawach bieżących.
Tak, panie marszałku, dziękuję bardzo, zgadza się, rzeczywiście również poseł.
Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, odpowiadając na pytanie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, przekażę kilka informacji, których ono dotyczyło, ale również wyjdę dodatkowo poza pytanie. Otóż w 2024 r. na terytorium naszego kraju oznaczono 18 ognisk ASF u świń, w tym właśnie osiem ognisk w województwie wielkopolskim, wspomnianym przez pana posła. W związku z tym nasza Inspekcja Weterynaryjna aktualnie prowadzi intensywne działania, które są związane z likwidacją tych ognisk. Oczywiście te działania są prowadzone na podstawie i w przepisach prawa i są realizowane zgodnie z wytycznymi i rozporządzeniami unijnymi oraz krajowymi aktami wykonawczymi.
Hodowcy, w gospodarstwie których wystąpiła choroba, objęci zostaną pomocą w formie odszkodowań. Przysługuje tu odszkodowanie ze środków budżetu państwa. Odszkodowanie przysługuje w wysokości wartości rynkowej, a ta wartość rynkowa stwierdzana jest na podstawie trzech kwot przyjętych przez, po pierwsze lekarza powiatowego i dwóch rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza. Szanowni państwo, o wysokości ewentualnego odszkodowania w każdym przypadku decydują bieżąca sytuacja rynkowa i wysokość średniej kwoty oszacowania. To oszacowanie następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Równocześnie oprócz tego odszkodowania producentom świń udzielana jest pomoc w zakresie bioasekuracji. Warto podkreślić, że refundacja - jest to oczywiście pomoc o charakterze de minimis - wynosi tu 100%. Co wchodzi w skład tej refundacji w wysokości 100% w zakresie bioasekuracji? Otóż chodzi tu o zakup map dezynfekcyjnych, zakup sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, zakup odzieży ochronnej i obuwia ochronnego, zabezpieczenie budynków, w których są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych, przebudowę lub remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń. Informuję o tym państwa, rolnicy, producenci świń wiedzą, że od 3 do 26 lipca br. wnioski o ten rodzaj pomocy w zakresie bioasekuracji można składać w biurach powiatowych. Ta pomoc jest uwzględniona w planie finansowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Na ten cel zaplanowano na 2024 r. środki w wysokości przeszło 18 mln zł.
Równocześnie jest prowadzony nabór, który rozpoczął się 27 czerwca 2024 r. i potrwa do 2 sierpnia 2004 r. Ten nabór jest prowadzony w ramach planu strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027... Dotyczy inwestycji zapobiegających rozprzestrzenianiu się ASF. Ta interwencja ma na celu zapobieganie rozszerzaniu się ASF. Wsparcie dotyczy inwestycji, które będą realizacjami zadań z zakresu bioasekuracji, w tym ogrodzenia chlewni i zakupu urządzeń bioasekuracyjnych. Maksymalna wysokość pomocy udzielanej beneficjentowi w ramach tego instrumentu nie może przekroczyć 100 tys. zł. Przyznaje się tę pomoc na operację, której planowane koszty kwalifikowane wyniosą powyżej 20 tys. zł. Wartość tej pomoc wynosi 80% kosztów kwalifikowanych operacji lub 80% ustalonych stawek. To są dwa rodzaje pomocy w zakresie zwalczania ASF.
Oprócz tego w ramach budżetu krajowego, w ramach pomocy krajowej, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, producenci świń mogą skorzystać z kilku rodzajów pomocy w postaci wsparcia finansowego. Po pierwsze, chodzi o pomoc finansową dla producentów świń, którzy zaprzestali produkcji w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa. Na tę pomoc w budżecie ARiMR przewidzianych jest przeszło 6,6 mln zł. Kolejne wsparcie w postaci instrumentu finansowego stanowią nieoprocentowane pożyczki na sfinansowanie nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych dla producentów prowadzących działalność rolniczą na obszarach występowania ASF. Pomoc ma również charakter de minimis w rolnictwie. Na ten cel w planie finansowym ARiMR w roku bieżącym, czyli w 2024 r., przewidzianych jest 10 mln zł. Kolejny, trzeci instrument finansowy wsparcia producentów stanowią dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych. Obecnie to oprocentowanie wynosi ok. 2,8% dla producentów świń, którzy w związku z obowiązującym zakazem utrzymywania w gospodarstwie świń i ich wprowadzenia do gospodarstwa, wydanego w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, zaprzestali ich produkcji.
Było również konkretne pytanie dotyczące tego, co dzieje się ze zbożem w związku z ogniskami. (Dzwonek) Zgodnie z prawodawstwem polskim, jeżeli zboże jest zabezpieczone w silosach lub w big bagach, nie podlega ono restrykcjom dotyczącym 30-dniowego okresu kwarantanny, bo taka jest tu procedura. Ci, którzy mają to zabezpieczenie, mogą być spokojni, natomiast ci, którzy nie mają zabezpieczenia, muszą poczekać przez 30 dni, okres kwarantanny, żeby dopiero wprowadzić je do obrotu. Dziękuję bardzo, panie marszałku.
Pytania w sprawach bieżących.
Panie ministrze, Wysoki Sejmie, jak wspomniałem, ta społeczność lokalna podejmuje wszelkie możliwe działania. Chciałem też podziękować panu ministrowi, panu posłowi Michałowi Kołodziejczakowi za pomoc i zaangażowanie.
Chciałem zapytać pana ministra o następującą kwestię. W powiecie poznańskim jest podejrzenie, że to mogło nastąpić zarażenie od m.in. dzika czy dzików. Na poniedziałkowym forum rolniczo-łowieckim sygnalizowano kwestie braku wystarczającej ilości chłodni, kiedy dokonuje się odstrzału dzików. Czy tutaj jest możliwość udzielenia takiego wsparcia, chociażby poprzez zakup mobilnej chłodni? Bo tego, zdaniem myśliwych, brakuje. To uniemożliwia też podjęcie określonych działań. (Dzwonek)
Druga rzecz. Z informacji medialnych wynika, że Komisja Europejska podjęła decyzję o zwiększeniu pomocy de minimis z 15 tys. do 20 tys. euro. Jak te sprawy zostaną uregulowane u nas w najbliższym czasie? Chodzi o sprawy związane ze zwiększeniem pomocy de minimis. Czy może być udzielona pomoc, o której mówił przed chwilą pan minister Krajewski, dotycząca sytuacji nadzwyczajnych? Chodzi o przymrozki, gradobicia itd. Czy pomoc w tych formach, o których mówił też pan minister, może być udzielona tym rolnikom, w przypadku których wystąpił właśnie afrykański pomór świń? Dziękuję.
Pytania w sprawach bieżących.
Panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo dziękuję za te szczegółowe pytania, które dotyczą kwestii powiatu poznańskiego. W sposób bardzo szczegółowy analizujemy tę sytuację, która miała miejsce w tym powiecie. Główny lekarz weterynarii wydał polecenie powiatowemu lekarzowi weterynarii, żeby przedstawił pełną dokumentację w tym zakresie, jakie były sytuacje związane z tym ogniskiem, czy miała wpływ na to migracja dzików, czy też miały wpływ inne elementy, które spowodowały, że to ognisko wystąpiło. Co do kwestii szczegółowych dotyczących m.in. chłodni, bo ta kwestia była poruszana, jak pan poseł mówił, na spotkaniu izby wielkopolskiej, generalnie zasada jest taka, że te chłodnie są kupowane z funduszy Inspekcji Weterynaryjnej. Wcześniej trwały rozmowy, żeby w partycypacji tych kosztów co do zakupu chłodni uczestniczyło Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Natomiast również jest możliwy zakup z rezerwy nr 12, chodzi oczywiście o rezerwę wojewody. Jeżeli jest takie zapotrzebowanie, to trzeba o to wystąpić. Po prostu będziemy pilnować, żeby to zrealizować. Te kwestie, jak powiedziałem, są szczegółowo badane, ponieważ one, jak zawsze w wypadku powstania ognisk ASF, budzą pewne emocje, bo zgodnie z prawodawstwem występuje wybicie stada w ognisku. Natomiast również lekarz powiatowy weterynarii, który odpowiada za te kwestie i później podejmuje decyzję administracyjną, musi przeanalizować wszelkie ryzyka dotyczące rozprzestrzeniania się tego wirusa i może podjąć decyzję o prewencyjnym wybiciu stada. W każdym przypadku jest odszkodowanie. Jak powiedziałem, rolnik, producent otrzymuje z budżetu państwa w każdym przypadku odszkodowanie. Jest to zgodne z prawem, działamy zgodnie z procedurą. Jeżeli są jakieś sytuacje, które wymagają szczególnych wyjaśnień, my to prowadzimy, ponieważ jeszcze raz mówię, to budzi wiele emocji, wiele niepotrzebnych emocji, które później powodują również reperkusje w stosunku do inspektorów powiatowych. Inspektorzy, podejmując te decyzje, muszą mieć z tyłu głowy podjęcie tych decyzji zgodnie z prawem, bo tylko w takich ramach powinni te decyzje administracyjne podejmować. Ta decyzja w pewnym sensie wchodzi w życie natychmiast, natomiast ona może być później zaskarżona do sądu. Natomiast jeszcze raz powtarzam, że jeżeli chodzi o odszkodowanie, w każdym wypadku wartość rynkowa jest wyceniona przez lekarza weterynarii i dwóch rzeczoznawców. To jest ta odpowiedzialność po stronie powiatowego lekarza weterynarii. Dzisiaj walczymy z tymi ogniskami. One w jakimś sensie się rozprzestrzeniają, ale mamy nadzieję, że tę sytuację opanujemy, również w kontekście eksportu mięsa do różnych krajów trzecich, z którymi mamy podpisane protokoły. (Dzwonek) Bo są pewne uwarunkowania, które powodują, że jeżeli ta choroba powstaje, to musimy informować o tym te państwa, do których wysyłamy mięso. Dziękuję, bardzo.