Posłanka Anna Wojciechowska - Wystąpienie z dnia 27 czerwca 2024 roku.

Stenogram

12. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r. (druki nr 348 i 428).

Poseł Sprawozdawca Anna Wojciechowska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawię sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r. Umowa z Samoa jest kontynuacją partnerstwa podpisaną w Kotonu 23 czerwca 2003 r. pomiędzy Unią Europejską i właśnie wspomnianymi państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.

    Chciałabym tylko wyjaśnić, że Organizacja Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku to jest grupa państw Afryki, Karaibów oraz regionu Pacyfiku, głównie byłych kolonii krajów EWG, stworzona w celu koordynacji polityki względem EWG, a więc Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, obecnie: Unii Europejskiej. Pierwotnie grupa składała się z 46, a obecnie - z 79 krajów członkowskich.

    Umowa ustanawia nowe ramy prawne stosunków Unii Europejskiej właśnie z tymi wspomnianymi krajami, w tym z 48 krajami Afryki, 16 krajami Karaibów i 15 krajami Pacyfiku. Dotyczy to ok. 2 mld ludzi. Ma zwiększyć zdolność Unii Europejskiej i państw Afryki do współpracy w obliczu globalnych wyzwań. Wprowadza wspólne zasady i obejmuje sześć obszarów priorytetowych, a więc prawa człowieka, demokrację i sprawowanie rządów, pokój, bezpieczeństwo, rozwój społeczny, zrównoważone środowisko i zmianę klimatu, trwały wzrost gospodarczy i rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu, migrację i mobilność, bardzo ważne dla nas w dzisiejszej dobie.

    W wymiarze politycznym nowa umowa wykracza poza tradycyjny wymiar współpracy rozwojowej, kładąc większy nacisk na współpracę na forach międzynarodowych i budowanie sojuszy na arenie międzynarodowej. Unia i jej państwa członkowskie oraz członkowie Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku reprezentują łącznie ponad połowę miejsc w ONZ-ecie.

    Nowe ramy prawne będą obowiązywać przez najbliższe 20 lat. Głównymi celami tej umowy jest zacieśnianie współpracy politycznej pomiędzy Unią Europejską i Organizacją Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, propagowanie i ochrona praw człowieka, demokracji i praworządności, budowanie pokojowych państw i społeczeństw, wspieranie rozwoju społecznego, w tym eliminowanie ubóstwa i przeciwdziałanie nierównościom, a także wspieranie inwestycji i handlu.

    Ratyfikowanie umowy z Samoa jest korzystne z punktu widzenia interesów również naszego kraju, Rzeczypospolitej Polskiej, szczególnie w kontekście wojny w Ukrainie oraz prowadzonych przez Rzeczpospolitą Polską działań wpisujących się w walkę z prorosyjską dezinformacją i wpływami. M.in. temu, ale także rozwojowi współpracy gospodarczej z poszczególnymi krajami Afryki Subsaharyjskiej służy zdecydowana intensyfikacja w ciągu ostatniego roku kontaktów politycznych i gospodarczych, w tym spotkań na najwyższym szczeblu. Zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku utrudni Rosji dalszą aktywność mającą na celu zwiększenie jej wpływów na tym kontynencie. W tym kontekście szczególnie istotna była zgoda wyrażona przez Radę Unii Europejskiej na podpisanie tego porozumienia, udzielona przed szczytem między Rosją a Afryką, który odbył się w dniach od 26 do 29 lipca ub.r. w Petersburgu.

    Wzmocnienie tej współpracy politycznej zapewnione przez umowę z Samoa może mieć duży wpływ na uzyskanie poparcia w głosowaniach w ONZ szczególnie istotnych dla interesów Unii Europejskiej i Polski, np. właśnie dotyczących rosyjskiej agresji na Ukrainę.

    Umowa z Samoa przyczyni się także do skutecznego zwalczania nieregularnej migracji z państw afrykańskich do państw Unii Europejskiej, w tym również do naszej Polski. Z jednej strony ograniczenia te będą poprzez wpłynięcie na czynniki wywołujące migrację, takie jak ubóstwo, głód, konflikty, brak dostępu do usług publicznych czy niestabilność gospodarcza. Poprzez wsparcie gospodarcze może to mieć wpływ na to, że ta migracja się zmniejszy. Z drugiej strony będzie to się odbywało też poprzez stworzenie ram prawnych regulujących procesy readmisji i powrotów migrantów do państw pochodzenia.

    W ocenie Rzeczypospolitej Polskiej związanie się Umową o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzoną w Apii dnia 15 listopada 2023 r., jest korzystne i pożądane.

    Komisja Spraw Zagranicznych wnosi o uchwalenie projektu bez poprawek. Dziękuję bardzo.