Poseł Maciej Wróbel - Wystąpienie z dnia 26 czerwca 2024 roku.

Stenogram

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 406 i 467).

Poseł Sprawozdawca Maciej Wróbel:

    Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Komisja Kultury i Środków Przekazu 11 czerwca przeprowadziła pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw.

    Uzasadnienie projektu ustawy przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Andrzej Wyrobiec. Jak powiedział pan minister, celem projektowanej ustawy jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z 17 kwietnia 2019 r.: dyrektywy ustanawiającej przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mające zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych, tzw. dyrektywy satelitarno-kablowej, SATCAB II, oraz dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym, czyli dyrektywy Digital Single Market, DSM.

    Termin implementacji obu dyrektyw upłynął 7 czerwca 2021 r., czyli 3 lata temu. Brak implementacji obu dyrektyw niesie za sobą ryzyko zasądzenia wysokich kar, co dzieje się chociażby w przypadku Prawa komunikacji elektronicznej - Polska płaci 2 tys. euro kary na godzinę.

    Wdrożenie dyrektyw Parlamentu Europejskiego upoważni twórców i wykonawców utworów audiowizualnych oraz wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych do tantiem z tytułu eksploatacji ich dzieł w Internecie oraz wprowadzi nowe prawo pokrewne dla wydawców prasy do korzystania on-line z ich publikacji prasowych.

    W toku prac swoje uwagi wniosła strona społeczna, za co bardzo dziękuję. Duża frekwencja podczas posiedzenia komisji, ale też otwartość debaty publicznej w tak ważnej dla środowiska twórców sprawie to dowód powagi, z jaką Sejm traktuje implementację prawa europejskiego, ale i potrzeby artystów. Tak że dzisiaj witam państwa w Sejmie. (Oklaski)

    Podczas posiedzenia komisji wyraźnie podkreślano konieczność wprowadzenia tantiem z tytułu wykorzystywania prac artystów w Internecie oraz zapisów o odpowiednim i proporcjonalnym wynagrodzeniu. Wskazano także, że pobieranie i wypłata tantiem powinny odbywać się za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania. Podczas dyskusji podkreślano duże znaczenie projektu ustawy dla środowisk artystycznych i zapowiedziano doprecyzowanie niektórych przepisów w toku dalszych prac nad ustawą.

    I tak 19 czerwca Komisja Kultury i Środków Przekazu rozpatrzyła rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw. Komisja przyjęła poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym i doprecyzowującym. Komisja przyjęła także poprawki, o których przyjęcie wnosiły organizacje zrzeszające twórców, m.in. dotyczące wynagrodzenia z tytułu reemitowania utworu i dodania zapisów dotyczących wynagrodzenia godziwego i odpowiedniego do korzyści wynikających z korzystania z utworu.

    Rozszerzono także katalog zawodów, które objęte zostaną tantiemami, o artystów wykonawców utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego, a także wprowadzono poprawki mające na celu m.in. ustalenie granicznej daty, od której może powstać uprawnienie do eksploatowania utworów niedostępnych w handlu.

    Dokonano także doprecyzowania samej nazwy ustawy, która po zmianach dotyczy zmiany ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych, ustawy o ochronie baz danych oraz ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

    Zgłoszono także dwa wnioski mniejszości, które polegały m.in. na dodaniu definicji wprowadzenia bezpośredniego.

    Wysoka Izbo, projektowana ustawa to rozwiązanie kompromisowe, gdyż materia, z którą mamy do czynienia, jest wysoce skomplikowana, a sprzeczne interesy bardzo często są trudne do pogodzenia. To 3-letnie opóźnienie w implementacji prawa europejskiego to może nie jest czas zupełnie zmarnowany, ale na pewno nie jest to czas w pełni wykorzystany. Pamiętać należy, że tak dużego kroku w kierunku praw twórców, szczególnie praw niezbywalnych, nie zrobiono nigdy. Poza wszelką wątpliwością przygotowane przepisy zapewniają równowagę interesów stron, dlatego komisja wnosi o przyjęcie niniejszego projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski)