Poseł Artur Jarosław Łącki - Wystąpienie z dnia 14 czerwca 2024 roku.

Stenogram

18. punkt porządku dziennego:

Przedstawiony przez Ministra Infrastruktury dokument: Informacja z wykonania w 2023 roku programu wieloletniego pn.: ˝Program ochrony brzegów morskich˝ oraz harmonogram prac na rok 2024 wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (druki nr 298 i 338).

Poseł Artur Jarosław Łącki:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska stanowisko w sprawie przyjęcia informacji z wykonania w 2023 r. programu wieloletniego pn.: ˝Program ochrony brzegów morskich˝ oraz harmonogramu prac na rok 2024, druki nr 298 i 338.

    Celem uchwalonego w 2003 r. programu wieloletniego ˝Program ochrony brzegów morskich˝ jest wzmacnianie i utrzymanie systemu zabezpieczenia przeciwpowodziowego terenów nadmorskich, stabilizacja linii brzegowej, zapobieganie erozji i zanikowi plaż oraz degradacji klifów. Proces erozji brzegów przyspieszają obecnie coraz cieplejsze zimy. Brak ujemnych temperatur oraz pokrywy lodowej zmniejsza odporność brzegu na rozmywanie. Efektem tego jest poważne zagrożenie powodziowe terenów nadmorskich, a przecież większa część polskiego brzegu to odcinki erozyjne.

    Program finansowany był z budżetu państwa oraz z innych źródeł. Maksymalny limit wydatków budżetowych na cały okres realizacji, lata 2004-2023, to 911 mln zł, przy czym minimalna roczna kwota wydatków budżetu państwa wynosiła 34 mln.

    Według informacji przekazanych podczas posiedzenia komisji przez okres obowiązywania programu wydatkowano na jego realizację ok. 75% zaplanowanych środków. ˝Program ochrony brzegów morskich˝ to program, od którego rzetelnego wykonania zależy w dużej mierze byt dziesiątek tysięcy ludzi, którzy pracują w branży turystycznej. Bez bezpiecznych, szerokich, przyjaznych plaż, bez zabezpieczonych klifów, bez infrastruktury brzegowej nie będzie naszych turystów, słusznie uważających, że bałtyckie plaże należą do najpiękniejszych, i wybierających polskie Wybrzeże na miejsce wypoczynku. W interesie państwa polskiego jest wspieranie branży turystycznej, która ma przecież kilkuprocentowy udział w tworzeniu PKB. Środki zainwestowane w ochronę brzegów morskich przynoszą później Skarbowi Państwa realne dochody wnoszone przez nadmorskich przedsiębiorców w formie podatków i różnorakich innych danin.

    Wielokrotnie z tego miejsca mówiłem o konieczności uelastycznienia polityki urzędów morskich, panie ministrze, wobec samorządów i przedsiębiorców inwestujących w strefie nadmorskiej. Wraz z postępem cywilizacyjnym zmieniają się oczekiwania turystów wypoczywających na polskim Wybrzeżu. Oczekują oni, że na plażach i bezpośrednio przy nich znajdą ofertę i infrastrukturę, jakie widzą w innych państwach. Oczekują też, że wygodnie i bezpiecznie dostaną się na plażę, a matki z dziećmi w wózkach i osoby poruszające się na wózkach nie będą wykluczone z wypoczynku na plaży ze względu na niemożność dotarcia na nią. Mam nadzieję, że obecne kierownictwo resortu wesprze dyrektorów urzędów morskich w skutecznym wprowadzaniu polityki otwarcia na potrzeby samorządów i lokalnych nadmorskich społeczności, żeby z czasem nie okazało się, że za parę lat największą grupą beneficjentów tego programu okaże się stale rosnąca populacja foki szarej. Pamiętajmy, proszę, że człowiek też jest częścią środowiska naturalnego i ma prawo z niego korzystać.

    Panie marszałku, Wysoka Izbo, w 2023 r. na realizację programu zaplanowano 40 115 tys. zł, zrealizowano zadania na kwotę 39 902 tys. zł, co daje realizację na poziomie 99,5%. Jeśli chodzi o szczegółowe zadania, to zarówno odcinki brzegów objęte programem, jak i metody ochrony brzegów morskich określone są w załączniku do programu i realizowane zgodnie z nim. Urząd Morski w Gdyni zaplanował na realizację zadań w ramach programu kwotę 22 665 tys., z czego zrealizował inwestycje na kwotę 22 452 tys. W zeszłym roku w ramach tej kwoty wykonano m.in. sztuczne zasilanie w rejonie miejscowości Gdańsk-Brzeźno, Puck - Ustka - Rowy oraz na Półwyspie Helskim w rejonie Władysławowo - Jurata. Z kolei Urząd Morski w Szczecinie zaplanował realizację zadań w ramach programu na kwotę 17 450 tys. zł, z czego zrealizował inwestycje na kwotę 17 449 tys. zł. Wykonane zostały m.in. sztuczne zasilania brzegów w rejonie miejscowości Niechorze, Pogorzelica, Jarosławiec, Ustronie Morskie. Ponadto Urząd Morski w Szczecinie wykonał również prace związane z budową ostróg brzegowych na odcinku brzegu morskiego w miejscowości Kołobrzeg.

    Panie marszałku, Wysoka Izbo, rok 2023 był ostatnim rokiem obowiązywania wieloletniego ˝Programu ochrony brzegów morskich˝. Dyrektor Departamentu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej Ministerstwa Infrastruktury podczas prac komisji zapewnił, że trwają prace nad nowym programem ochrony brzegów morskich. Przygotowany jest wstępny projekt we współpracy z urzędami morskimi, który oczekuje na wpis do wykazu prac Rady Ministrów. Po uzyskaniu wpisu będzie procedowany i skierowany do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych.

    Ja ze swej strony pragnę dodać, że Zachodniopomorski Zespół Parlamentarny, któremu przewodniczę, wśród 10 priorytetów na tę kadencję zapisał także uchwalenie nowego wieloletniego programu ochrony brzegów morskich, a to gwarantuje, że zachodniopomorscy parlamentarzyści będą aktywnie lobbować na rzecz jego uchwalenia.

    Panie marszałku, Wysoka Izbo, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem informacji rządu na temat wykonania w 2023 r. (Dzwonek) programu wieloletniego pn.: ˝Program ochrony brzegów morskich˝ oraz harmonogramu prac na rok 2024, zawartych w druku nr 298.

    Panie marszałku, jeszcze dwa zdania, jeśli pan pozwoli. Chciałem też posłom, którzy tu są, pokazać dwa zdjęcia, które specjalnie wybrałem. Byłem kiedyś szefem fundacji Ratujemy Trzęsacz, której udało się, łącznie z urzędem morskim i gminą, uratować ostatnie ruiny w Trzęsaczu. To jest pogląd, jak niszczycielska jest siła Bałtyku. Jeśli chodzi o ruiny w Trzęsaczu, szczególnie mówię tutaj do młodych ludzi, to kościół ten został wybudowany w XIV w. ok. 2 km od brzegu morskiego. Dzisiaj na samym skraju klifu zabezpieczona jest jego ostatnia, południowa ściana o długości 12 m. Przez około 600 lat Bałtyk w tym miejscu zabrał 2 km ziemi. Jeśli urzędy morskie nie będą zabezpieczać tego terenu, będziemy tracili terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, panie ministrze, więc myślę, że jest to jeden z najważniejszych programów dotyczących ochrony polskiej ziemi. Dziękuję bardzo. (Oklaski)