PSL-TD - pytanie ws. rozwoju biogazowni rolniczych z dnia 13 czerwca 2024 r.

Stenogram

5. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Marek Sawicki:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polscy i międzynarodowi eksperci określają, że Polska obok Niemiec ma w Europie największy potencjał, jeśli chodzi o biosubstrat do produkcji biometanu, biogazu wykorzystywanego na cele energetyczne, na cele produkcji prądu elektrycznego i ciepła. Tylko na podstawie produktów ubocznych i odpadowych z rolnictwa ten potencjał określany jest na poziomie 8 mld m³ metanu. Jeśli doliczymy do tego biomasę komunalną, jeśli doliczymy do tego biomasę odpadową kuchenną, szeroko rozumianą, restauracyjną, z przetwórstwa rolno-spożywczego, to będziemy mieć kolejne 8 mld m³ czystego biometanu. 12-16 mld to jest tyle gazu, ile kiedyś, w szczycie, importowaliśmy z Rosji.

    Ciągle nie mogę zrozumieć, dlaczego w polskim rządzie - i poprzednim, i tym - nie ma zainteresowania wsparciem rozwoju biogazowni rolniczych. Małe biogazownie rolnicze nie wymagają pozwolenia na budowę, nie wymagają uzgodnień środowiskowych, można je budować z dnia na dzień. Zbudowanie 14 tys. - bo tyle gospodarstw rolnych odpowiada za 95% produkcji zwierzęcej w Polsce - biogazowni rolniczych to 3 lata, maksymalnie 5 lat. To możliwa do uzyskania roczna moc energetyczna na poziomie 42 TWh i tyle samo ciepła - na poziomie 42 TWh. To jest więcej, niż dałyby planowane trzy siłownie jądrowe, które będą za 20 lat. A te małe biogazownie rolnicze nie wymagają dzisiaj przebudowy systemu energetycznego (Dzwonek), bo pracują w systemie szczytowym, w godzinach szczytowego poboru energii i mogą być przyłączane do sieci niskiego i średniego napięcia.

    Szczególne zainteresowanie tym projektem powinno być w resorcie rolnictwa, bo zeroemisyjna żywność jest przyszłością. Jeśli nie zrobimy tego w ciągu najbliższych 3 lat, to polska potęga eksportowa w zakresie produkcji rolniczej w każdym europejskim i światowym sklepie będzie miała czarny, a nie zielony pasek. Dlatego wzywam mój rząd, wzywam moich ministrów do tego, żeby w końcu podjęli ten projekt na poważnie. (Oklaski)

5. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak:

    Bardzo serdecznie dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To bardzo ważne pytanie grupy posłów. Przed chwilą pan minister Marek Sawicki mówił o tym, jak ważna kwestia dotycząca tych spraw jest przed nami. Informuję, że Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi intensywne prace w tym kierunku. Popieramy wsparcie inwestycyjne dla instalacji odnawialnych źródeł energii, w tym szczególnie dla biogazowni rolniczych, bo uważamy, że znaczenie transformacji energetycznej dla polskiej wsi jest bardzo duże, i chcemy, żeby ten proces odbywał się w sposób zrównoważony, tzn. umożliwiający produkcję energii z odnawialnych źródeł energii oraz z produkcji rolnej i produkcji żywności. Zależy nam na tym, aby te inwestycje w OZE miały charakter lokalny, i na tym, żeby rolnicy i mieszkańcy obszarów wiejskich byli bezpieczni i samowystarczalni energetycznie, bo to przede wszystkim obniży koszty energii, jak również poprawi stan środowiska, klimatu. Wszystko to przełoży się na poziom życia na obszarach wiejskich. To jest nasz cel, który realizujemy.

    Pracujemy nad tym intensywnie. Wezwanie naszego kolegi pana posła Marka Sawickiego traktujemy bardzo poważnie, tym bardziej że jego wiedza i zaangażowanie w ten problem są bardzo istotne. Po wakacjach przedstawimy pewne rozwiązania, które dotyczą tej kwestii. Chciałem poinformować, że w celu umożliwienia przyłączenia do sieci nowych instalacji OZE, w tym biogazowni rolniczych, w ramach rewizji KPO, w komponencie REPowerEU, na wniosek Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przewidziano środki finansowe na budowę i modernizację dystrybucyjnych sieci elektroenergetycznych na obszarach wiejskich. Planowany budżet to prawie 1 mld euro. Nie muszę państwu mówić - wszyscy o tym wiemy - jakim problemem są dystrybucyjne sieci elektroenergetyczne, zwłaszcza niskiego i średniego napięcia, na obszarach wiejskich. Jest to jedno z podstawowych ograniczeń, które chcemy przełamać jako barierę dotyczącą tej kwestii.

    Ponieważ jako ministerstwo rolnictwa pracujemy nad kwestią biogazowni, obecnie przez ministra klimatu i środowiska jako ministra właściwego do spraw polityki energetycznej Polski zostały skierowane do uzgodnienia i opiniowania dwa projekty ustaw: o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz o zmianie ustawy - Prawo energetyczne. Właśnie w tych dwóch projektach ustaw nasz wkład jako ministerstwa rolnictwa będzie istotny z punktu widzenia przyspieszenia rozwoju biogazowni rolniczych.

    Szanowni Państwo! W zakresie inwestycji w biogazownie rolnicze, które dzisiaj można realizować, istotny jest Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, natomiast w zakresie inwestycji umożliwiających dodatkowe dochody ze sprzedaży energii bardzo istotny i cieszący się popularnością jest program ˝Energia dla wsi˝. Jest to program wdrażany z inicjatywy naszego resortu, a realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Źródłem finansowania są środki Funduszu Modernizacyjnego.

    Szanowni Państwo! Te kwestie, które omawiał pan poseł Marek Sawicki, są również bardzo istotnym elementem pracy całego rządu. Chciałem poinformować, że wczoraj odbyło się posiedzenie Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów. Ten Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów w randze ministrów różnych resortów, gospodarki, MKiŚ-u, technologii, rolnictwa opracowuje ten nowy kierunek rozwoju energii, energetyki w Polsce, w tym OZE, a w tym, z naszego punktu widzenia, biogazownie. Otóż naszym zdaniem jako resortu produkcja zwierzęca musi być związana z budową biogazowni. To jest element kluczowy z punktu widzenia naszego resortu i to właśnie przedstawiamy jako kwestie kluczowe dla rozwoju, dla spraw związanych z biogazownią. To wsparcie, które jest dotychczas, dotyczące planu strategicznego, KPO, inwestycji, rzeczywiście, można powiedzieć, cieszy się dużą popularnością. W związku z tym chcemy rozwijać ten kierunek, o czym świadczy zmiana, chociażby rewizja KPO. I to są te sprawy, które są naszym zdaniem istotne z punktu widzenia tej sprawy.

    Również ze strony resortu chcemy, co już zapowiedział minister Czesław Siekierski, stworzyć nowy departament, który będzie zajmował się odnawialnym źródłem, OZE. To będzie kwestia priorytetowa ze względu na sprawy związane z biogazowniami. Także ten element naukowy chcemy, że tak powiem bardzo górnolotnie, zaangażować. Nawiązaliśmy współpracę z uniwersytetami: warszawskim i poznańskim. Duży wkład merytoryczny w tym zakresie, liczymy na to. Te wszystkie sprawy, doceniamy to. Tak jak powiedziałem, będzie to realizowane w tym kontekście, o którym pan poseł Marek Sawicki, pan minister mówił. Dziękuję bardzo.

5. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Marek Sawicki:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Z przykrością stwierdzam, że kompletnie nic nie rozumiecie, jeśli chodzi o biogazownie rolnicze, o małe biogazownie rolnicze. One nie potrzebują dzisiaj żadnych zespołów, one nie potrzebują żadnych nowych ustaw, one potrzebują decyzji, przeznaczenia części KPO na wsparcie finansowe. I od jutra można instalować małe biogazownie rolnicze do pół mega, mówię o tych małych. Wy będziecie tworzyć zespoły, wy będziecie pracować, a w tym czasie Shell, Total, Saudi Aramco już wykupiły w Polsce ponad 50% biosubstratu do produkcji biometanu. Za chwilę zagraniczna konkurencja na polskim biosubstracie będzie wypracowywała swoje narodowe cele wskaźnikowe, a Orlen za 5 lat będzie bankrutem, bo nie ma poza jednym projektem ani jednej biogazowni rolniczej, która będzie pozwalała nam produkować biometan dla wypełnienia narodowego celu wskaźnikowego. Skończcie z tworzeniem zespołów, skończcie z przygotowywaniem ustaw, które są do niczego niepotrzebne. (Dzwonek) Weźcie się do roboty i zacznijcie inwestować. (Oklaski)

    (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)

5. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, jest to element, który może przyspieszyć w Polsce transformację energetyczną. Jest to element, który w polskim prawie jest już możliwy do zaimplementowania. Myślę, że z tym, z czym trzeba skończyć, a na co pan minister, pan marszałek Sawicki zwrócił uwagę, to z pewnością z silosowością. Z tym może trochę był problem, szczególnie przez ostatnie 8 lat, był gigantyczny problem, jeśli chodzi o zakres kompetencyjny w zakresie wsparcia biogazu, o czym mówią nawet posłowie obecnej opozycji, niegdyś koalicji rządzącej. Te przepisy dotyczące biogazu nie były w pełni skoordynowane, ich wdrażanie nie było skoordynowane pomiędzy Ministerstwem Klimatu i Środowiska a ministerstwem rolnictwa. Więc to absolutnie jest wyzwanie, które podejmujemy.

    Jeśli chodzi o te zespoły, mamy już radę koordynacyjną ds. biogazu. Zaproszony na następne posiedzenie rady jest przedstawiciel ministerstwa rolnictwa. To się zmieniło, bo do tej pory tak nie było i jesteśmy w stanie już gotowe rozwiązania implementować zgodnie z tą zasadą, o której mówiłem, w celu skończenia z silosowością projektów. Są rozmowy również z agencjami, instytucjami rządowymi, które mogą wykorzystać ten potencjał, który w Polsce jest, doprowadzając de facto do niskoemisyjnej gospodarki rolnej, do tego, żeby ta emisyjność w samych gospodarstwach rolnych była jak najniższa.

    W swoim pytaniu pan poseł Sawicki wraz z grupą posłów zawarli kwestię stabilizacji systemu elektroenergetycznego. Biogazownie w tym systemie mogą tę stabilizację poprawić.

    Jako resort klimatu i środowiska chciałbym powiedzieć o tych kilku rzeczach, które w najbliższym czasie wprowadzimy, bo z tym niestety poprzedni rząd sobie nie poradził. To są zmiany w programie ˝Mój prąd˝, który chcemy zmienić, by obligatoryjne było zagwarantowanie dofinansowania do magazynu energii wraz z instalacją fotowoltaiczną, by w pełni wykorzystać zasadę prosumenta, by zainwestować w skuteczne, efektywne magazyny energii, bo dzisiaj w polskim systemie elektroenergetycznym, chcąc wprowadzać więcej energetyki z OZE, odblokowując ten potencjał, który Polska ma, zarówno jeśli chodzi o wiatraki na lądzie, jak i o biogazownie, nie możemy jej wykorzystać, bo często sieci przesyłowe, sieci dystrybucyjne nie są do tego przygotowane. Dlatego nowy plan Polskich Sieci Elektroenergetycznych - 64 mld zł do 2034 r. - już jest przyjęty i będzie realizowany. To jest największy program inwestycyjny w zakresie sieci przesyłowych w historii naszego państwa. Ten projekt transformacji energetycznej jest, myślę, kluczowym projektem (Dzwonek) dla naszego rządu. Kończymy z silosowością w polskiej energetyce. Kończymy z tym imposybilizmem, który był widoczny przez ostatnie lata. Teraz ta koordynacja na pewno będzie lepsza. Dziękuję bardzo. (Oklaski)