Lewica - pytanie ws. pomocy rządu dla miasta Gniezna z dnia 23 maja 2024 r.

Stenogram

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 20 maja pierwszą stolicę Polski, miasto Gniezno nawiedziła nawałnica, która cechowała się przede wszystkim ogromnymi opadami deszczu i gradem, ale także silnym wiatrem. W ciągu 2 godzin południowych spadły na miasto prawie 84 l na 1 m², czyli wielokrotnie została przekroczona norma miesięczna. Silny deszcz, gradobicie spowodowały zalanie miejskich ulic, ale także zostały podtopione i zalane placówki oświatowe, domy kultury, przestrzeń miejska jak parki, obiekty sportowe, obiekty handlowe, również cmentarze czy mieszkania. To wszystko spowodowało, że na dzień dzisiejszy potrzeba jest solidarności państwa - funduszy celowych - z władzami samorządowymi miasta Gniezna i powiatu gnieźnieńskiego, z przedsiębiorcami, z mieszkańcami.

    Chcę podkreślić, że w czasie tego wyjątkowego wydarzenia pogodowego bardzo sprawnie działały służby, podlegające zarówno prezydentowi, jak i staroście - Państwowa Straż Pożarna, 30 jednostek ochotniczych straży pożarnych z powiatu gnieźnieńskiego i powiatu poznańskiego, harcerze. Warto też podkreślić, powiedzieć o solidarności mieszkańców z ratownikami, przedstawicieli firm i instytucji.

    Teraz nadchodzi czas policzenia strat i zmierzenia się z kosztami. Dlatego chciałbym zapytać przedstawicieli rządu, jakie mamy systemowe rozwiązania, które po takich sytuacjach mogą wesprzeć władze samorządowe (Dzwonek), mogą wesprzeć przedsiębiorców i obywateli w usuwaniu skutków powodzi, tego podtopienia i gradobicia, ale także w bieżącym ich funkcjonowaniu, bo wielu z nich straciło środki na działalność gospodarczą czy bieżące funkcjonowanie. Stąd potrzebna jest teraz solidarność państwa z mieszkańcami, podmiotami i władzami samorządowymi miasta Gniezna. Dziękuję.

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Leśniakiewicz:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Okres letni, przede wszystkim maj, czerwiec, a potem lipiec, to jest właściwie okres wzmożonych działań ratowniczych związanych właśnie z anomaliami pogodowymi, czego doświadczamy w ostatnich dniach. Średnio dobowo w ostatnim okresie mamy ok. 500 interwencji związanych z usuwaniem skutków tego typu zdarzeń. Wczoraj było 550 tego rodzaju działań prowadzonych przez straż pożarną, a w okresie 20-21 maja było to 500-600 interwencji, w tym również na terenie województwa wielkopolskiego, w mieście Gniezno, które było najbardziej dotknięte tą sytuacją, oprócz rolników oczywiście, o których była mowa przed momentem. Państwo jest przygotowane na prowadzenie działań związanych z całym procesem zarządzania kryzysowego i takie czynności były realizowane w każdym miejscu, które tego wymagało, w tym również na terenie województwa wielkopolskiego, z dużym zaangażowaniem zarówno samorządu, jak i organów wojewódzkich. Wczoraj rozmawiałem z panem prezydentem, z panią wojewodą na temat tego, w jaki sposób możemy systemowo udzielić pomocy, państwo bowiem jest na taką okoliczność przygotowane. Aktualnie w dyspozycji tylko ministra spraw wewnętrznych są 172 mln na zabezpieczenie usuwania skutków klęsk żywiołowych, w tym dotyczących infrastruktury, dedykowane dla samorządów, które ewentualnie oczekują takiej pomocy. Oczywiście dzieje się to na podstawie określonych procedur związanych z uzyskaniem tej pomocy, z wykorzystaniem możliwości, które są po stronie i samorządu, i województwa samorządowego. Aktualnie, według danych, które posiadam, prezydent miasta dysponuje 900 tys. zł na pomoc dla mieszkańców i na odbudowę własnej infrastruktury, również 405 tys. dysponuje powiat. Natomiast wojewoda aktualnie ma do dyspozycji 2,5 mln zł na uruchomienie własnej rezerwy celowej na usuwanie skutków klęski żywiołowej.

    Na podkreślenie zasługuje również fakt, że jeśli chodzi o działania związane z usuwaniem skutków klęski, to nie są tylko i wyłącznie te działania w pierwszej fazie, związane z bezpośrednim użyciem sił i środków krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy jest przygotowany na tego typu działania, są przygotowywane odwody. W przypadku Gniezna właściwie całe prace związane z usuwaniem skutków albo pomocą mieszkańcom realizowane były przez siły lokalne, czyli powiaty, chyba tylko trzy jednostki były dysponowane z województwa. Na podkreślenie zasługuje również fakt użycia Wojsk Obrony Terytorialnej, które przybyły na miejsce. To nie jest bowiem tylko kwestia momentu, w którym mamy opad, ale również tego drugiego etapu, pomocy mieszkańcom w czyszczeniu, udrażnianiu kanałów, bezpośredniej pomocy mieszkańcom tych budynków, które były zalane.

    Oczywiście są określone procedury z tym związane. W pierwszej kolejności jest możliwość dysponowania 6 tys. dla każdego gospodarstwa, które zostało dotknięte skutkami tego zdarzenia. Określona osoba musi wystąpić o taką pomoc. Aktualne informacje, które mam od pani wojewody: na taką pomoc na razie liczą trzy rodziny, w jednym przypadku było wystąpienie o pomoc doraźną i zasiłek dla rodziny w kwocie 6 tys., natomiast jeśli chodzi o pomoc na remonty lub odbudowę budynku mieszkalnego, był jeden wniosek na 200 tys. i jeden wniosek na 100 tys. To są te wnioski, które na dzień dzisiejszy wpłynęły do urzędu wojewódzkiego i które będą rozpatrywane, bo muszą przyjść komisje, dokonać szacowania strat.

    Jak wspomniałem, rozmawiałem również z panem prezydentem miasta, który właśnie wskazał, że też rozpoczynają cały proces szacowania tych zniszczeń, które miały miejsce na terenie miasta, i na tej podstawie podejmie decyzję, czy wystąpi o pomoc rządową, czy mu wystarczą środki, które są w jego dyspozycji. Tak jak powiedziałem, środki rządowe na pomoc są przygotowane. Wszystkim samorządom, które oczekują na pomoc, to nie tylko Gniezno, ale również i pozostałe obszary... Tak jak powiedziałem na wstępie, mamy 172 mln do dyspozycji samorządu. Również w każdym takim przypadku jesteśmy gotowi udzielać pomocy fizycznej poprzez właśnie krajowy system ratowniczo-gaśniczy, poprzez podmioty ochotniczych straży pożarnych, żeby pomagać mieszkańcom przy czyszczeniu, myciu. Ze swojego doświadczenia wiem, jaka to jest ciężka praca, niezbędna do realizacji. Widać było zresztą ogromne zaangażowanie, o czym mówił pan minister, harcerze byli zaangażowani, również wojsko. To jest właściwie taka systemowa pomoc, która jest w każdym przypadku udzielana mieszkańcom, kiedy zachodzi taka potrzeba.

    Oczywiście należy się liczyć z tym, że w kolejnych dniach będziemy mieć takie trudne sytuacje pogodowe. Stąd kluczowym elementem jest komunikacja ze społeczeństwem. Komunikaty Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej przekładamy potem na cały system powiadamiania mieszkańców o sytuacji, która może wystąpić w danym terenie. Chcielibyśmy, żeby one były kierowane z dużym wyprzedzeniem, ale nie zawsze jest to możliwe, ta sytuacja pogodowa bowiem czasami zmienia się z godziny na godzinę, a czasami z minuty na minutę. Tego typu zjawiska będą występowały na naszym terenie i one występowały też w latach poprzednich, czego doświadczaliśmy w różnych regionach.

    Dobrze przygotowane państwo to takie, które skutecznie udziela pomocy, i dzisiaj właściwie mamy wszystkie instrumenty przygotowane do tego, by właściwie reagować, właściwie nieść pomoc, w tym również materialną, w sytuacjach, w których taka potrzeba zaistnieje. Dziękuję uprzejmie. (Oklaski)

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! To prawda, że dobrze przygotowane na sytuacje kryzysowe państwo to takie, które działa w dniu kryzysu, a także ma instrumenty wsparcia zarówno dla obywateli, przedsiębiorców, jak i dla samorządów po kryzysie. Tutaj wspomniał pan o rezerwie będącej w gestii ministra spraw wewnętrznych i administracji, ale też bardzo liczymy na pomoc ministra edukacji, bo część placówek oświatowych została podtopiona i są określone straty. Są też straty w placówkach kultury, w jednym domu pomocy społecznej i placówkach związanych z funkcjonowaniem powiatowego centrum pomocy rodzinie. A więc tych obszarów dotkniętych przez nawałnicę jest wiele.

    Ważne jest to, o czym pan wspomniał, czyli ta solidarność w tym pierwszym dniu i następnych dniach, m.in. poprzez udział wojska. (Dzwonek) To jest taka psychologiczna pomoc, również oddziałująca na mieszkańców. Stąd uprzejma prośba, żeby można było uruchomić wszystkie te kanały pomocy dla poszczególnych obszarów życia społecznego, gospodarczego, także jeżeli chodzi o indywidualną pomoc dla mieszkańców, co już się dzieje. Dziękuję.

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Leśniakiewicz:

    Bardzo dziękuję za to uzupełniające pytanie. Oczywiście wszystkie te placówki, które oczekują na taką pomoc, zapewne ją uzyskają. Natomiast jeszcze odniosę się troszkę do statystyki, bowiem otrzymaliśmy rano informację od komendanta wojewódzkiego, który wskazał, ile tych obiektów zostało dotkniętych tymi zdarzeniami. To były prawie 53 budynki wielorodzinne, zalane piwnice, posesje. Budynków jednorodzinnych było 45. Tam straż pożarna prowadziła działania ratownicze. Budynków handlowo-usługowych było 17. Drogi, ulice - 14 obszarów zalanych. Budynków oświatowych było 11, a garaży, tych garaży podziemnych - 9. Z tego wynika, że ta skala zagrożenia albo właściwie zniszczenia jest dosyć duża. Oczywiście pamiętamy o tym, że w tych obiektach, w garażach znajdowały się samochody, pojazdy, że znajdował się tam inny sprzęt. Stąd też myślę, że jeżeli faktycznie ta rezerwa, która dzisiaj jest w dyspozycji wojewody, także jeżeli chodzi o to, czym dysponuje miasto, będzie niewystarczająca, to oczywiście będzie stosowny wniosek do ministra finansów, który po prostu wyraża zgodę na uruchomienie tej rezerwy w stosunku do samorządu. Jeżeli takie wnioski przyjdą, na pewno zostaną uruchomione środki właściwe odnośnie do zapotrzebowania, które będzie po stronie samorządu lokalnego. Dziękuję bardzo.