Poseł Tomasz Siemoniak - Wystąpienie z dnia 15 maja 2024 roku.

Stenogram

24. punkt porządku dziennego:

Informacja Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o podjętych działaniach w celu wyjaśnienia przyczyn i okoliczności wybuchów pożarów w dniach 10-13 maja 2024 r. w różnych miejscach w Polsce.

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Siemoniak:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zanim przejdę do informacji, proszę pozwolić mi wyrazić wielką solidarność z naszymi przyjaciółmi, sojusznikami Słowakami po tragicznym zamachu i odniesieniu ran przez premiera Słowacji. Modlimy się, myślimy o tym, o jego stanie zdrowia. Służby słowackie informują nasze służby na bieżąco. To wstrząsająca sytuacja. W takim momencie bardzo wyraźnie chciałbym podkreślić to, że to są nasi przyjaciele, sojusznicy, i to, jak wiele nas łączy ze Słowakami.

    Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Posłowe! Od razu po objęciu funkcji ministra spraw wewnętrznych i administracji, w poniedziałek, pierwsza narada to było spotkanie poświęcone ostatnim pożarom. Omówiliśmy działania służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji. Te pożary przyciągnęły ogromną uwagę opinii publicznej, stały się taką serią. Mam na myśli pożar składowiska odpadów niebezpiecznych w Siemianowicach Śląskich, pożar kompleksu handlowego przy ul. Marywilskiej 44 w Warszawie, pożar 10 autobusów na terenie zajezdni w Bytomiu oraz pożar Zespołu Szkół nr 1 w Grodzisku Mazowieckim.

    Przede wszystkim chciałbym skierować szczególne słowa podziękowania do strażaków, którzy wykazali się wielkim profesjonalizmem. Chcę podziękować za ogromny wysiłek, służbę z ryzykiem narażenia zdrowia i życia, ofiarne i skuteczne działanie w walce z tymi pożarami. Jednocześnie pragnę przekazać wyrazy współczucia i wsparcia wszystkim poszkodowanym w tych zdarzeniach, na szczęście tylko materialnie.

    Obecnie trwają wnikliwe badania tych zdarzeń. Najlepsi specjaliści z Państwowej Straży Pożarnej i Policji działają w tych sprawach. Jest za wcześnie, by mówić o przyczynach, bowiem trwają śledztwa, przez strażaków i policjantów prowadzone są czynności. W zakresie ustalenia przyczyn tych zdarzeń konieczne są również prace biegłych. Trzeba te sprawy solidnie przeanalizować. Mamy do czynienia z co najmniej wrażeniem serii tych zdarzeń. Niezbędne jest wyjaśnienie, czy te przypadki w jakikolwiek sposób się łączą. Przykładowo, jeśli chodzi o nielegalne składowisko niebezpiecznych odpadów w Siemianowicach Śląskich, w tej sprawie już od wielu miesięcy trwa śledztwo, w związku z którym tymczasowo aresztowanych jest kilka osób. Mieliśmy tam do czynienia ze zorganizowaną grupą przestępczą. Nie wykluczamy różnych scenariuszy, w tym zacierania śladów.

    Odnosząc się szerzej do zdarzeń pożarowych, jakie miały miejsce w dniach 10-13 maja br., chciałbym poinformować, że w tym okresie na terenie Polski odnotowano ogółem 2080 pożarów, w tym pięć zakwalifikowano jak duże, a cztery - jako bardzo duże. Niezależnie od wagi tych zdarzeń i ogromnej uwagi opinii publicznej trzeba zaznaczyć, że liczba pożarów zakwalifikowanych jako duże oraz bardzo duże na terenie kraju w okresie od 1 stycznia do 13 maja tego roku nie jest większa od liczby pożarów odnotowanych w analogicznym okresie w poprzednich latach. W obiektach produkcyjnych w tym samym okresie w 2024 r. odnotowano 20 pożarów, w latach poprzednich - odpowiednio 23 i 35. Od początku roku do 13 maja odnotowano w Polsce sześć pożarów składowisk odpadów zakwalifikowanych jako duże i bardzo duże, w zeszłym roku - 22.

    Odnosząc się do działań straży pożarnej prowadzonych w związku z pożarami, chciałbym wskazać na skalę użytych sił i środków na przykładzie pożaru składowiska niebezpiecznych odpadów w Siemianowicach Śląskich. Pragnę poinformować, że pierwsze zastępy straży pożarnej przybyły na miejsce zdarzenia po 7 minutach od przyjęcia informacji o zdarzeniu. Pożarem objętych było łącznie ok. 400 m². Na jego terenie znajdowały się odpady chemiczne składowane w zbiornikach, beczkach oraz pryzmach. W tych działaniach brało udział 568 strażaków Państwowej Straży Pożarnej, 219 pojazdów, oczywiście specjalistyczna grupa ratownictwa chemiczno-ekologicznego oraz 25 druhów ochotniczych straży pożarnych i dziewięć pojazdów OSP. Ogółem zaangażowanych było 593 strażaków. Obecnie trwa dozorowanie pogorzeliska. Na miejscu pozostaje siedem zastępów jednostek ochrony przeciwpożarowej.

    Nie można pominąć istotnego faktu, że w ostatnich latach powstało wiele nielegalnych składowisk odpadów. Ta sprawa była omawiana na posiedzeniu rządu. Minister klimatu i środowiska w porozumieniu z innymi resortami podejmuje działania mające na celu eliminację tego procederu - nie tylko wobec grup przestępczych, które takie działania podjęły, ale też wobec samego procederu przywożenia, importu do Polski odpadów z innych państw, szczególnie nasilonego przez ostatnie lata. W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji już kilka miesięcy temu podjęliśmy również próbę oceny skali tego zjawiska. Wojewodowie zostali zobowiązani do tego, żeby przekazać stosowne informacje.

    Panie i Panowie Posłowie! Odnosząc się do działań związanych z gaszeniem pożaru Centrum Hal Targowych w Warszawie, pragnę poinformować, że pierwsze siły ratownicze przybyły na miejsce zdarzenia po 11 minutach od otrzymania zgłoszenia. Po przybyciu pierwszych zastępów pożar hali był już w bardzo rozwiniętym stanie. Ogniem zostało objęte ponad 80% hali. Na miejscu zdarzenia był komendant główny Państwowej Straży Pożarnej wraz z grupą operacyjną Komendy Głównej. Doszło do pożaru hali handlowej o wymiarach 250 na 250 m. W działaniach brało udział 294 strażaków, 89 pojazdów, w tym specjalistyczna grupa ratownicza oraz kompania szkolna Akademii Pożarniczej w Warszawie.

    Trwa śledztwo prokuratury, które ma wyjaśnić wszystkie aspekty tego, co wydarzyło się w tej hali. Natomiast w ocenie Państwowej Straży Pożarnej oraz MSWiA konieczna jest nowelizacja przepisów techniczno-budowlanych, w szczególności w zakresie podziału budynków na strefy pożarowe, a także określenie w przepisach techniczno-budowlanych nowych wymagań dotyczących stosowania palnych izolacji cieplnych. Ja na posiedzeniu rządu zapowiedziałem, że w tych sprawach zwrócę się do ministra właściwego do spraw budownictwa, tak aby wspólnie podjąć prace, które by eliminowały tak szybkie rozprzestrzenianie się pożaru i narzuciły stosowne wymogi przy budowie i eksploatacji tego rodzaju obiektów. Również pion prewencji straży pożarnej wspólnie z przedstawicielami władz samorządowych, przedsiębiorcami oraz Inspekcją Nadzoru Budowlanego podejmie działania, żeby zwiększyć liczbę kontroli w obiektach wielkopowierzchniowych.

    Oczywiście zadajemy sobie pytanie na tym etapie, czy w grę wchodzi jakieś działanie zewnętrzne, nie tylko podpalenie, o charakterze kryminalnym, co jest oczywiście jedną z głównych wersji śledczych, czy sytuacja, w jakiej Polska się znajduje, państwa pomagającego Ukrainie, państwa zagrożonego rozmaitymi zdarzeniami, może być powiązana z tym, co się działo w ostatnich dniach. Na polecenie premiera Donalda Tuska przedstawiałem wczoraj rządowi poufną informację w tej sprawie, po to właśnie, żeby na ten aspekt skierować uwagę. Państwu posłom też chciałbym kilka słów na ten temat powiedzieć.

    Na przełomie stycznia i lutego Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zatrzymała, a potem aresztował go sąd, obywatela Ukrainy, który na zlecenie rosyjskich służb przygotowywał podpalenie jednego z obiektów o charakterze handlowym we Wrocławiu. Nie mamy żadnych wątpliwości, że było to działanie na zlecenie rosyjskich służb. W związku z tym taka ewentualność jest również zakładana przez służby specjalne, ponieważ w układzie sojuszniczym przekazano rozmaite ostrzeżenia w ciągu ostatnich tygodni co do możliwości tego rodzaju sytuacji w różnych państwach NATO i Unii Europejskiej. Tak więc ten aspekt jest przez służby specjalne wnikliwie badany i musimy się liczyć z tym, że trzeba walczyć z tego rodzaju sytuacjami, wykrywać tego rodzaju zagrożenia i ewentualne zdarzenia, które pozornie mogą nie mieć nic wspólnego z działaniem na zlecenie obcych służb, a mogą takimi działaniami właśnie być. Chciałbym zapewnić państwa posłów, że kwestie walki z takimi zagrożeniami są absolutnym priorytetem dla Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, innych służb specjalnych, jak również wszystkich służb podległych ministrowi spraw wewnętrznych i administracji.

    Oczywiście mówiłem dużo o Państwowej Straży Pożarnej, natomiast w te wszystkie kwestie bardzo głęboko zaangażowana jest Policja. Aspekty przyczyn, motywu oczywiście są przedmiotem działania policjantów pod nadzorem prokuratury.

    To zaostrzenie działań kierowanych przeciwko Polsce i innym krajom jest dla nas ewidentne. Od początku tego roku mamy do czynienia z bardzo intensywnymi działaniami na zlecenie rosyjskich i białoruskich służb, które prowadzą czy mogą prowadzić do aktów sabotażu w państwach NATO i Unii Europejskiej. Zwracam na to uwagę przy okazji tej informacji. Niemniej jednak chciałbym zwrócić uwagę też Wysokiej Izby, że na razie nie mamy żadnych przesłanek do tego, żeby zdarzenia z ostatnich dni - o informację na ich temat prosiła Wysoka Izba - wiązać z działaniami obcych służb. Ale niewątpliwie ten wątek w śledztwie musi być absolutnie uwzględniany.

    To jest oczywiście, Wysoka Izbo, sytuacja niesłychanie poważna. Otóż służby obcego państwa przekraczają granice i podejmują działania nie w Internecie, nie w charakterze dezinformacji, ale aktywne działania, które zagrażają najpierw mieniu, ale także być może zdrowiu i życiu naszych obywateli. Zwracam uwagę, że nie jest to tylko problem Polski. Inne państwa, szczególnie te angażujące się we wsparcie bohatersko walczącej Ukrainy, są celem tego rodzaju ataków.

    Jeśli będą w tej sprawie jakiekolwiek nowe informacje, we właściwej formie bądź Wysokiej Izbie, bądź Komisji do Spraw Służb Specjalnych będziemy te informacje przekazywali.

    Dziękuję bardzo, panie marszałku, Wysoka Izbo, za uwagę. Jesteśmy do dyspozycji razem z wiceministrami, komendantami Państwowej Straży Pożarnej, komendantami Policji. Dziękuję bardzo. (Oklaski)