Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (druk nr 342).
Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Jak pamiętacie, 12 marca 2022 r. po raz pierwszy Sejm poprzedniej kadencji pochylił się nad ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Dzisiaj mam ogromny zaszczyt przedstawić stanowisko klubu PSL - Trzecia Droga w odniesieniu do rządowego projektu ustawy zawartego w druku nr 343. Jest to ustawa o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.
Pierwotna ustawa, podobnie jak obecna, nad którą procedujemy, została stworzona celem szczególnej regulacji legalnego pobytu obywateli Ukrainy, którzy w wyniku działań wojennych zostali zmuszeni do opuszczenia kraju swojego pochodzenia. W nawiązaniu do decyzji, którą pan minister również przywołał, mianowicie decyzji wykonawczej Rady Europejskiej z dnia 19 października 2023 r. w sprawie przedłużenia tymczasowej ochrony, dokonano wydłużenia ochrony pierwotnie do 4 marca 2025 r. My dzisiaj, pochylając się nad projektem ustawy, wydłużamy ten okres do 30 września 2025 r. z uwagi na ciągłość wynikającą z trwania roku szkolnego i innych ustaw obowiązujących.
Jeżeli chodzi o zakres przedmiotowy ustawy, dotyczy ona wielu aspektów, m.in. rynku pracy, zdrowia, postępowań podatkowych, edukacji i wielu, wielu innych. Pozwolę sobie bardzo krótko powiedzieć, że z uwagi na liczne niedociągnięcia stwierdzone w wyniku przeprowadzonych kontroli projekt ustawy, nad którym dzisiaj procedujemy, uszczegóławia pewne sprawy, które wchodzą w jego zakres. Dotyczy to m.in. przedłużenia legalnego pobytu do 30 września 2025 r. oraz dostępu do świadczeń zdrowotnych, świadczeń rodzinnych i socjalnych, świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania. Są również wprowadzone przepisy uszczegóławiające system przyznawania numeru PESEL, zmiana z 30 dni od dnia przybycia na niezwłocznie po przybyciu, po przekroczeniu terytorium naszego państwa.
Uszczegółowione zostały zapisy dotyczące znajomości języka polskiego na poziomie B1, które dotyczą lekarzy dentystów, lekarzy innych specjalności, jak również pielęgniarek i położnych. Istnieje również możliwość przejścia z ochrony tymczasowej na pobyt tymczasowy, o czym również mówił pan minister. Od 1 sierpnia nie będzie możliwości goszczenia uchodźców w domach prywatnych. Będą również uszczegółowione przepisy dotyczące zakwaterowania w ośrodkach zbiorowego przebywania, będą one dotyczyć m.in. podpisywania dokumentów z wojewodami poszczególnych województw. Znosi się również jednorazowe świadczenie 300 zł i przede wszystkim wprowadza się od 1 września 2024 r. obowiązek szkolny, który będzie powiązany bezpośrednio z przyznawaniem świadczenia 500+ i innych świadczeń.
Szerzej o tym projekcie będziemy dyskutować dzisiaj na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, które będzie miało miejsce po południu. Myślę, że będzie tam doskonała możliwość przeprowadzenia szerszej dyskusji, która potem będzie skutkowała naszymi stanowiskami podczas kolejnych czytań przed Wysoką Izbą.
Bardzo serdecznie dziękuję, panie marszałku. (Oklaski)