Poseł Krzysztof Hetman - Wystąpienie z dnia 12 kwietnia 2024 roku.

Stenogram

17. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 275).

Minister Rozwoju i Technologii Krzysztof Hetman:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Polski rząd dotrzymuje obietnic. Zgodnie z zapowiedzią premiera Donalda Tuska, która została przedstawiona publicznie tu, na tej sali, podczas exposé kilkanaście tygodni temu, mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy wprowadzający wakacje składkowe dla przedsiębiorców.

    Po raz pierwszy jeszcze w tym roku polski przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z urlopu i spędzić czas z rodziną bez obawy o swoją sytuację ubezpieczeniową. Przedkładany projekt ma dla rządu znaczenie priorytetowe i stanowi przejaw tego, jak istotną rolę przypisujemy przedsiębiorcom w polskiej gospodarce. Praca wykonana w ramach rządowego procesu legislacyjnego była intensywna, ale też bardzo efektywna. Cieszy mnie także, że udało się przeprowadzić szerokie konsultacje społeczne. Można by powiedzieć: nic o firmach bez ich udziału.

    Proponowane przez rząd rozwiązanie jest efektem postulatów zgłaszanych od lat przez przedsiębiorców oraz ich organizacji. Wskazywali oni, że stale rosnące obciążenia publiczno-prywatne są zbyt duże w stosunku do możliwości finansowych najmniejszych podmiotów. Wielkość odprowadzanych na ubezpieczenia społeczne składek jest jednym z najbardziej newralgicznych tematów towarzyszących dyskusjom o prowadzeniu działalności gospodarczej w Polsce. Należy pamiętać, że ubezpieczenia społeczne z jednej strony odgrywają niezwykle ważną rolę w zakresie świadczeń polityki socjalnej oraz solidarności, sprawiedliwości społecznej pomiędzy poszczególnymi grupami społeczeństwa oraz pomiędzy pokoleniami, natomiast z drugiej strony konieczność ponoszenia wysokich kosztów przez najmniejszych przedsiębiorców może prowadzić do ograniczania prowadzenia ich działalności gospodarczej. Właśnie dlatego znalezienie odpowiedniego balansu pomiędzy tymi dwiema kwestiami ma znaczenie fundamentalne. Głęboko wierzę, że projekt wakacji składkowych, zachowuje tę równowagę.

    Dotychczasowy polski system ubezpieczeniowy firm przewiduje tzw. pas startowy dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność gospodarczą. Składają się na niego: tzw. działalność nierejestrowa, ulga na start, preferencyjny ZUS oraz mały ZUS+. Wakacje składkowe dla przedsiębiorców będą nowym komponentem tego systemu. Skorzystać z nich będą mogli przedsiębiorcy wpisani do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, którzy oprócz samych siebie ubezpieczają co najwyżej dziewięć innych osób oraz osiągają roczne przychody na poziomie nieprzekraczającym równowartości 2 mln euro. Rozwiązanie to jest zatem kierowane do najmniejszych, tj. mikroprzedsiębiorców, którzy stanowią zdecydowanie najliczniejszą grupę wśród podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. Niemniej ze względu na swoją wielkość, na mniejszą siłę przebicia ich głos nie zawsze jest należycie słyszany, a ich interesy nie zawsze są odpowiednio chronione. Będziemy dbali o to, by było inaczej. Niech wakacje składkowe stanowią tego zapowiedź.

    Kontynuując, przedsiębiorca będzie mógł w jednym dowolnie wybranym przez siebie miesiącu w roku zrezygnować z odprowadzenia składki na własne ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także składek za siebie na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Zwolnienie będzie przysługiwało od najniższej, obowiązującej danego ubezpieczonego podstawy wymiaru składek. Mówimy tu w 2024 r. o zmniejszeniu wydatków firmy o ok. 1600 zł. Składki na ubezpieczenia społeczne zostaną pokryte przez państwo, dzięki temu przedsiębiorca nie będzie musiał obawiać się o ciągłość i wysokość świadczeń czy naliczanie stażu emerytalnego.

    Chciałbym podkreślić całkowitą dobrowolność tego rozwiązania. Przedsiębiorca w miesiącu korzystania z nich nie będzie musiał zawieszać działalności gospodarczej. Nadal będzie mógł ją wykonywać, jeżeli taka będzie jego wola. Jako zabezpieczenie powstrzymujące przed patologicznym zjawiskiem wypychania na samozatrudnienie wprowadzamy równocześnie zakaz korzystania z rozwiązania w przypadku wykonywania działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy. Konstrukcja zwolnienia określa, że będzie ono pomocą publiczną realizowaną w formule de minimis. Staramy się jak najbardziej uprościć tryb korzystania z ulgi, dlatego do wypełnienia będzie jedynie prosty elektroniczny wniosek. Całością formalności zajmie się ZUS. Podkreślenia wymaga, że prawo do ulgi nie będzie realizowane w formie arbitralnej decyzji administracyjnej zakładu, który jedynie zweryfikuje, czy spełnione są obiektywne ustawowe warunki. W przypadku pozytywnego rozstrzygnięcia przedsiębiorca zostanie o tym poinformowany bezzwłocznie na swoim profilu elektronicznym. Natomiast w przypadku gdyby jednak doszło do odmowy, wydawana będzie decyzja podlegająca ewentualnemu zaskarżeniu na drodze sądowej.

    Proponujemy vacatio legis o długości 4 miesięcy od końca miesiąca, w którym nastąpi publikacja ustawy, co jest związane z koniecznością dostosowania systemów teleinformatycznych przez ZUS. Mam nadzieję, że razem z paniami i panami posłami sprawnie będziemy procedować nad tym projektem, tak aby już jesienią mogły być złożone pierwsze wnioski. Według naszych szacunków uprawnionych do wakacji składkowych będzie ok. 1700 tys. osób, a przewidywane roczne koszty dla sektora finansów publicznych zamkną się w tym roku w sumie ok. 1640 mln zł.

    Szanowni Państwo! Polscy przedsiębiorcy muszą mieć poczucie, że państwo traktuje ich po partnersku i zależy mu na tym, by ich firmy rozwijały się dynamicznie, z poszanowaniem ich prawa do odpoczynku. Tym samym zwracam się z prośbą o uchwalenie przez Sejm ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo.