KO: pytanie ws. przejmowania nieruchomości od pensjonariuszy DPS z dnia 22 lutego 2024 r.

Stenogram

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Urszula Augustyn:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie faktycznie dotyczy sytuacji, która miała miejsce w powiecie tarnowskim, choć nikt tak naprawdę nie wie, ile takich sytuacji mogło mieć miejsce w całym kraju. Otóż chcę zwrócić uwagę na fakt... Opieram się przede wszystkim na doniesieniach medialnych i na faktach, które mają miejsce. Faktem jest to, że pan starosta jest zatrzymany, natomiast z doniesień medialnych dowiedzieliśmy się, że przedstawiono mu zarzuty z art. 231 § 2 Kodeksu karnego. Generalnie chodzi o funkcjonariusza publicznego, który przekracza swoje obowiązki i tym samym działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego - tak tłumaczy rzecznik prokuratury.

    Prokuratura Okręgowa w Krakowie podważyła legalność przeprowadzonej procedury przekazania nieruchomości przez pensjonariusza DPS w Nowodworzu w gminie Szerzyny. Zdaniem śledczych stan zdrowia darczyńcy z DPS nie pozwalał na podjęcie takiej decyzji. Żeby powiedzieć krótko i zwięźle: chodzi mniej więcej o to, że osoba, która ma odpowiedni wiek, ma prawo oczekiwać opieki od polskiego państwa, od samorządu, ma prawo oczekiwać odpowiedniej troski, bowiem jest w stanie zdrowia wskazującym na to, że trzeba się nią naprawdę zająć. Ta osoba nagle, w dziwnych okolicznościach traci majątek. Osoby, które są w związku z tym oskarżone, to starosta tarnowski, ale także wójt gminy Szerzyny, notariusz i szefowa powiatowego centrum pomocy rodzinie. Nie byłoby w tym nic dziwnego, bo takie sytuacje powinna zbadać prokuratura - powinna postawić zarzuty i powinien rozstrzygnąć o tym sąd - gdyby nie fakt, że jesteśmy w sytuacji wyborczej. Otóż nagle w przestrzeni medialnej pojawiają się pytania o to, co wydarzyło się naprawdę, czy przypadkiem, bo tak sugerują krewni i znajomi pana starosty (Dzwonek), nie jest to jakaś zaplanowana zemsta polityczna.

    Dlatego chcę zapytać pana ministra o to, od jak dawna toczy się ta sprawa i jakie przesłanki w tej sprawie zadziałały. Co naprawdę mogą myśleć mieszkańcy powiatu, którzy nagle zobaczą pana starostę na liście wyborczej? Dziękuję. (Oklaski)

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Posłowie! Bardzo dziękuję za poruszenie tej, jak się wydaje, naprawdę niezwykle bulwersującej sprawy. Jak podkreśliła pani poseł, jesteśmy w sytuacji, kiedy mówimy o postępowaniu karnym dotyczącym wykorzystania osoby z niepełnosprawnością, osoby, która nie była zdolna kierować swoim postępowaniem i samodzielnie podejmować decyzji. Mówimy o sprawie o charakterze majątkowym, o nieruchomości. Chciałoby się zawsze przy okazji wystąpień sejmowych mówić o rzeczach pozytywnych, o rzeczach dobrych, o planowanych zmianach. Niestety, czasami ze smutkiem trzeba mówić o sprawach naprawdę niezwykle bulwersujących, które nigdy w państwie nie powinny się zdarzyć, a jednak się zdarzają.

    Postępowanie karne, które jest przedmiotem tego pytania, prowadzone jest w Prokuraturze Okręgowej w Krakowie pod sygn. 3017-2.Ds.19.2023 i zostało zainicjowane już prawie rok temu, wiosną 2023 r. w Prokuraturze Okręgowej w Tarnowie. Więc nie jest to sprawa ani świeża, ani taka, o którą pytała pani poseł. Naprawdę nie wiem, skąd można wyciągać tak daleko idące wnioski, że ona ma jakikolwiek związek z bieżącą sytuacją w Polsce. Sprawa jest już stara w tym sensie, że jest od wielu miesięcy prowadzona przez jednostkę prokuratury, a wzięła się nie skądinąd jak z czujności sądu. I tutaj należy chylić czoła przed sędzią prowadzącym postępowanie, bo Sąd Rejonowy w Tarnowie, Wydział Rodzinny i Nieletnich, rozpoznawał sprawę o przyznanie, ustanowienie kuratora dla osoby z niepełnosprawnościami. Zwrócił się do Prokuratury Rejonowej w Tarnowie z wnioskiem o rozważenie wystąpienia z powództwem, czyli w drodze cywilnej, o stwierdzenie nieważności umowy darowizny działki zabudowanej w miejscowości Szerzyny o powierzchni 0,5 ha, na mocy której przeniesiona została własność tej nieruchomości właśnie na rzecz gminy Szerzyny. Sąd wskazał, że ma uzasadnione wątpliwości co do możliwości kierowania przez darczyńcę - tu imię osoby pokrzywdzonej - swoim postępowaniem i czy on mógł świadomie podejmować decyzje w tym zakresie. Umowa darowizny została podpisana w marcu 2021 r. w kancelarii notarialnej w miejscowości Biecz. Ta osoba pokrzywdzona była już wówczas pensjonariuszem Domu Pomocy Społecznej w Nowodworzu przeznaczonego do opieki nad osobami przewlekle psychicznie chorymi.

    Postępowanie w Sądzie Rejonowym w Tarnowie zostało wszczęte w związku z wnioskiem o ustanowienie dla osoby pokrzywdzonej kuratora, który w dniu 24 marca 2021 r. złożyła dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Nowodworzu pani Marta J. Niezwłocznie po uzyskaniu informacji w dniu 9 marca 2021 r. na polecenie wójta gminy pana Grzegorza G. zorganizowano spotkanie u notariusza w celu uregulowania spadku po zmarłych rodzicach osoby pokrzywdzonej oraz w sprawie planowanego nieodpłatnego nabycia przez gminę nieruchomości po spadkobiercy, czyli po osobie pokrzywdzonej. I 26 marca 2021 r. dyrektor Domu Pomocy Społecznej w Nowodworzu cofnęła wniosek o ustanowienie kuratora dla osoby pokrzywdzonej na polecenie starosty tarnowskiego pana Romana Ł. I w wyniku tych działań o charakterze pozakarnym podjętych przez Prokuraturę Okręgową w Tarnowie w sprawie o sygnaturze... - tu nie będę cytował - postanowieniem z dnia 6 lutego 2023 r. Sąd Okręgowy w Tarnowie I Wydział Cywilny ubezwłasnowolnił całkowicie pana będącego tutaj pokrzywdzonym w tej sprawie z powodu choroby psychicznej. Biegli psychiatrzy oraz psycholog wskazali, że możliwości umysłowe kształtują się na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Stwierdzono chorobę psychiczną o obrazie schizofrenii paranoidalnej. Stan zdrowia nie pozwalał na podejmowanie decyzji oraz wyrażenie woli w okresie, w którym doszło do podpisania przez osobę pokrzywdzoną umowy darowizny, a więc osoba nie mogła samodzielnie w sposób świadomy zadecydować o zawarciu tej umowy darowizny.

    Śledztwo prowadzone przez Prokuraturę Okręgową w Krakowie znajduje się już w tym momencie w fazie ad personam. Przypomnę, jest to już kolejna faza po fazie ad rem, w której to bada się, czy mogło dojść do popełnienia przestępstwa. Faza ad personam to już jest faza, w której stawia się konkretnym osobom konkretne zarzuty.

    I tak pan Roman Ł., starosta tarnowski, usłyszał zarzut z art. 231 § 2 Kodeksu karnego i art. 18 § 3 Kodeksu karnego w związku z art 286 § 1 Kodeksu karnego w związku z art. 11 § 2 Kodeksu karnego oraz art 231 § 1 Kodeksu karnego. Mówimy tu o przestępstwie tzw. urzędniczym (Dzwonek) - przepraszam - i o oszustwie. Zarzuty słyszała także pani Anna G., dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Tarnowie, pan Grzegorz G., wójt gminy Szerzyny oraz Wojciech W., notariusz, o którym wspomniałem wcześniej. Żaden z podejrzanych nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Pierwszy termin śledztwa upływa w dniu 29 lutego 2024 r. i z informacji uzyskanych z jednostki prokuratury wiemy, że planowane jest przedłużenie na kolejne 3 miesiące, w szczególności z uwagi na oczekiwanie na opracowanie przez biegłych badających autentyczność zabezpieczonych w toku postępowania przygotowawczego dokumentów. Dziękuję bardzo, panie marszałku.

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Marek Sowa:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Sprawa jest bulwersująca. Nie będziemy oczywiście tutaj w żadnej mierze ferować wyroków czy przesądzać sprawy, natomiast ona w Małopolsce jest przedmiotem dużej debaty publicznej, bo dotyczy bardzo prominentnych działaczy Prawa i Sprawiedliwości w Małopolsce. Zarówno pan starosta jest działaczem PiS, jednym z liderów PiS-u w powiecie tarnowskim, jak i pani dyrektor powiatowego centrum pomocy rodzinie. To kandydatka PiS-u w ostatnich wyborach parlamentarnych, typowana była do niedawna na kandydatkę do Sejmiku Województwa Małopolskiego. To samo dotyczy pana wójta gminy Szerzyny, czołowego działacza Zjednoczonej Prawicy. A z drugiej trony mamy taką gigantyczną narrację. Przytoczę tylko fragment tego, co mówią osoby bezpośrednio związane z tymi (Dzwonek) politykami: To jest zemsta polityczna. Nie mogę, nie wolno mi ujawniać prawdy, by bronić męża. To zaplanowana polityka, by PiS odsunąć w Małopolsce od władzy.

    Szanowni Państwo! Dlatego nam zależy, żeby ta sprawa była bardzo wyraźnie powiedziana. Czy będzie np. wystąpienie o przedłużenie aresztu? Bo wiemy, że wczoraj zażalenie pana starosty było uchylone.

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Dziękuję, panie pośle.

    Poseł Marek Sowa:

    Bardzo proszę o odpowiedź.

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha:

    Dziękuję bardzo, panie pośle, za te pytania.

    Ciężko mi przewidywać kolejne decyzje i kolejne wnioski ze strony prokuratora prowadzącego postępowanie. Widać przede wszystkim, że sprawa jest rozwojowa, skoro będzie pojawiał się wniosek o przedłużenie śledztwa. Trwa sporządzanie przez biegłych opinii co do przedłużenia ewentualnie zastosowanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Oczywiście to musi być autonomiczna decyzja prokuratora, następnie potwierdzona przez sąd. Mamy świadomość, że to jest najdalej idący i najbardziej radykalny środek zapobiegawczy, zwłaszcza że w stosunku do pozostałych osób zastosowano środki nieizolacyjne. Najważniejsze, żeby ta sprawa tak naprawdę toczyła się w oderwaniu od bieżącej sytuacji politycznej. Mówimy tu o sytuacji, kiedy pokrzywdzona została osoba, która nie mogła kierować własnym postępowaniem i której sytuacja życiowa została wykorzystana w celu uzyskania korzyści majątkowej o znacznej wartości. Tak więc najważniejsze, żeby, mówię, ta sprawa toczyła się swoim biegiem bez jakiegokolwiek politycznego tła, bo tu przede wszystkim trzeba zadbać o ochronę tych osób najsłabszych. Mam nadzieję, że ta sprawa niezwłocznie będzie miała swój finał w sądzie i sąd będzie mógł już ocenić zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy.

    Jeżeli są jeszcze jakieś pytania, to jest z nami również pani prokurator z Prokuratury Krajowej, która w razie czego też jest do państwa dyspozycji. Dziękuję bardzo.