Posłanka Joanna Frydrych - Wystąpienie z dnia 07 lutego 2024 roku.

Stenogram

2. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw w celu wprowadzenia renty wdowiej (druk nr 32).

Poseł Joanna Frydrych:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw.

    Projektowana ustawa wprowadza tzw. rentę wdowią. Projekt dotyczy wprowadzenia nowej reguły zbiegu prawa do nabytej z tytułu bycia wdową lub wdowcem renty rodzinnej, wojskowej renty rodzinnej, policyjnej renty rodzinnej lub renty rodzinnej z ubezpieczenia społecznego rolników z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. Renta wdowia jest formą wsparcia finansowego dla wdów i wdowców, a jej głównym celem jest zabezpieczenie dochodu osób, które po śmierci współmałżonka nie są w stanie samodzielnie utrzymać się finansowo. To troska o zapewnienie im godnych warunków życia oraz zapobieżenie postępującemu ubóstwu osób starszych.

    W obowiązującym stanie prawnym, w momencie zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych obowiązuje zasada wypłaty jednego świadczenia. Osoby uprawnione do kilku świadczeń obowiązane są do dokonania wyboru świadczenia, a jeśli to nie nastąpi, właściwy organ dokona wypłaty wyższego świadczenia. Wyjątkiem od tej reguły jest zbieg prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego oraz prawa do emerytury.

    Natomiast omawiany projekt ustawy zakłada, iż w razie zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych osobie uprawnionej wypłaca się rentę wdowią w jednym z jej dwóch wariantów, zależnie od jej wyboru. Wariant pierwszy zakłada, że osobie uprawnionej przysługuje renta rodzinna po zmarłym małżonku, powiększona o 50% przysługującej jej emerytury, emerytury rolniczej, wojskowej, policyjnej, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu niezdolności do pracy, wojskowej renty inwalidzkiej albo policyjnej renty inwalidzkiej. Natomiast drugi wariant zakłada, że osobie uprawnionej wypłaca się jej emeryturę, świadczenie przedemerytalne bądź rentę powiększoną o 50% renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

    Projekt przewiduje, iż wysokość renty wdowiej nie może przekroczyć trzykrotności miesięcznej kwoty przeciętnej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

    Świadczeniobiorca musi dokonać wyboru, które świadczenie ma otrzymać w całości, a które w 50%. Renta wdowia to wsparcie dla osób, które po stracie męża lub żony nie są w stanie utrzymać gospodarstwa domowego na dotychczasowym poziomie. Według wnioskodawców ustawy proponowane rozwiązania stanowią wsparcie w ponoszeniu m.in. stałych kosztów utrzymania, przyczyniając się tym samym do ograniczenia poziomu wykluczenia osób starszych, zwłaszcza kobiet, które ze względu na krótszy okres odprowadzania składek w wyniku opieki nad dziećmi i innymi osobami najbliższymi oraz ze względu na lukę płacową uzyskują niższą wysokość świadczenia emerytalnego.

    Podobne rozwiązania występują w innych krajach Unii Europejskiej, takich jak Litwa, Czechy, Niemcy czy Włochy.

    Szanowni Państwo! Poszukujemy rozwiązania godzącego uzasadnione potrzeby osób starszych z możliwościami pokolenia pracującego.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od 2017 r. Platforma Obywatelska w ramach projektu ˝Polska Seniora˝ pod przewodnictwem obecnej pani minister Marzeny Okła-Drewnowicz prowadziła konsultacje programowe skierowane do owdowiałych seniorów. W ramach ˝Polski Seniora˝ przemierzyliśmy tysiące kilometrów, odbyliśmy setki spotkań, rozmawialiśmy z seniorami, słuchaliśmy ich problemów, wsłuchiwaliśmy się w ich spostrzeżenia i rady. Wielokrotnie też słyszeliśmy ze strony seniorów potrzebę wprowadzenia wsparcia dla wdów i wdowców w systemie zabezpieczenia społecznego.

    Warto przypomnieć, że to rząd Platformy Obywatelskiej jako pierwszy w historii kompleksowo pochylił się nad kwestią godnego życia seniorów. To za naszych czasów powstała ramowa polityka dotycząca seniorów, wprowadzono m.in. program ˝Senior - WIGOR˝, w ramach którego powstawały dzienne domy opieki dla osób starszych czy wspomniana tutaj przez panią poseł, moją przedmówczynię waloryzacja kwotowo-procentowa, bo to był pomysł Platformy Obywatelskiej.

    Drodzy Państwo! W dniu 1 października 2015 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Obywatelskiego Parlamentu Seniorów, w którym uczestniczyło 460 delegatów z całej Polski, a prace zainaugurowała pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska. Dziś, drodzy państwo, procedujemy nad kolejnym ważnym dla seniorów projektem ustawy. Obiecaliśmy wsparcie seniorom i realizujemy obietnice wyborcze. Obywatelskie projekty ustaw są rzeczywiście procedowane w parlamencie.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska wnosi o skierowanie przedmiotowego projektu ustawy do dalszych prac w komisjach sejmowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Głos z sali: Brawo!)