Posłanka Jolanta Zięba-Gzik - Wystąpienie z dnia 25 stycznia 2024 roku.

Stenogram

5. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druki nr 171 i 181).

Poseł Jolanta Zięba-Gzik:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga stanowisko naszego klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

    Narodowe Centrum Badań i Rozwoju za rządów Prawa i Sprawiedliwości stało się miejscem przyznawania grantów dla pseudoprojektów. Sądzę, że nie ma na sali nikogo, kto by nie słyszał o aferach z tym związanych. Milionowe granty dostawały pseudoprojekty, które nigdy nie powinny być realizowane. W ramach programu ˝Szybka ścieżka - innowacje cyfrowe˝ jeden z grantów otrzymała białostocka spółka, która w poprzednich latach wykazywała straty, a otrzymała dotację na poziomie 123 mln zł. Dwudziestosześciolatek z Gdańska, który nie miał żadnego doświadczenia w projektach badawczych, otrzymał 55 mln zł dla firmy, którą założył zaledwie kilka dni przed ogłoszeniem konkursu. A to tylko czubek góry lodowej.

    Nowelizacja ustawy ma na celu przywrócenie sprawowania nadzoru nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. Centrum zostało utworzone w ramach reformy systemu nauki w Polsce jako agencja wykonawcza wdrażająca politykę naukową i innowacyjną państwa przez realizację strategicznych dla interesów państwa programów naukowych i prac rozwojowych przez ministra. Na mocy ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw uprawnienia nadzorcze nad centrum z dniem 1 sierpnia 2022 r. zostały przeniesione do ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego. Mimo wprowadzonej zmiany centrum nadal funkcjonuje jako podmiot będący częścią szkolnictwa wyższego i nauki.

    Mając na uwadze wieloletnią praktykę wynikającą z funkcjonowania centrum w ramach resortu szkolnictwa wyższego i nauki, optymalnym rozwiązaniem jest przywrócenie ministrowi kontroli nad centrum.

    Zdaniem klubu Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga zacieśnienie współpracy nauki i biznesu jest przywróceniem stanu rzeczy sprzed czasu, kiedy NCBiR został przekazany do ministerstwa rozwoju. Zdaniem naszego klubu powrót centrum do Ministerstwa Szkolnictwa i Nauki jest jak najbardziej zasadny.

    Panie marszałku, Wysoki Sejmie, klub Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga będzie głosował za przedstawionym projektem ustawy. (Oklaski)