Leszek Skiba - Wystąpienie z dnia 12 grudnia 2019 roku.

Stenogram

3. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy Prawo celne (druk nr 51).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To bardzo ciekawa debata, bo rzeczywiście sprawa nie jest prosta, jeśli chodzi o wprowadzenie tylko i wyłącznie elektronicznego systemu wprowadzania danych do systemu EMCS. System e-DD właśnie zakłada ten mechanizm, że rezygnujemy z papieru i mamy tu wyłącznie system elektroniczny. Ale wbrew temu, o czym mówili tutaj posłowie, podstawowy problem, który jest, to jest właśnie problem implementacji - to też padało ze strony części posłów - czyli problem po stronie przedsiębiorców. Mamy do czynienia z systemem, który jest skomplikowany, który wymaga od firm ogromnych nakładów w zakresie zmian systemów informatycznych. Ministerstwo Finansów ma świadomość tego, że ten system elektroniczny, który chcemy wprowadzić, który już tak naprawdę jest stosowany, czyli system e-DD, system elektronicznego wprowadzania danych do systemu EMCS, właśnie ma być uproszczeniem. Uproszczeniem polegającym na tym, jeżeli ktoś nie chce wprowadzać... Nie wprowadzamy za pomocą dokumentacji papierowej, tylko elektronicznej. Ale w sytuacji, w której mamy do czynienia z ogromnymi firmami, takimi, które obracają ogromną ilością towarów objętych akcyzą, i jednocześnie tych zjawisk, zdarzeń codziennie jest bardzo dużo, to po prostu nie wystarczy zmuszenie człowieka, pracownika do klikania, wprowadzania danych. Potrzebujemy systemu automatycznego wprowadzania danych. To jest podstawowy problem, który pojawił się wiele, wiele miesięcy temu. Wielkie polskie firmy w trakcie wdrażania tych projektów informatycznych w swoich systemach zidentyfikowały, stwierdziły, że potrzebują jeszcze więcej czasu. Tych zdarzeń, o których jest mowa, które dotyczą stosowania tej ustawy, jest tak wiele, że nawet na etapie jeszcze rok temu, gdy było wiadomo, że przesuwamy ten projekt o rok, nie było to zidentyfikowane, w związku z tym, że wdrażanie systemów informatycznych w wielkich organizacjach ma to do siebie, że po prostu w trakcie tego pojawiały się tam kłopoty. To jest właśnie podstawowy problem. Rząd, Ministerstwo Finansów, wychodząc naprzeciw tym wszystkim problemom, ma świadomość, że nie spotyka się to z żadnymi ryzykami po stronie ściągalności. Tu było pytanie, czy nie będzie jakichś nieprawidłowości, czy nie generujemy tutaj problemów. Otóż nie, mechanizm e-DD ma być uproszczeniem, ma ułatwiać przedsiębiorcom życie. Ale nie możemy w celu uproszczenia życia przedsiębiorcom utrudniać tego życia poprzez to, żeby wywołać wielkie napięcia w funkcjonowaniu wielkich firm. I to jest podstawowy cel tej ustawy. Wiemy, że chcemy uprościć przedsiębiorcom życie, wprowadzając system elektroniczny, ale musi to być wprowadzane wtedy, kiedy oni będą na to gotowi, kiedy te projekty informatyczne się zakończą, kiedy te systemy będą przetestowane i nie będzie żadnych problemów z funkcjonowaniem, żadnych ryzyk prawnych związanych ze stosowaniem tej ustawy. I to jest podstawowe uzasadnienie. Staramy się wspierać polskich małych, dużych i średnich przedsiębiorców.

    Było też pytanie o mikroprzedsiębiorców. Otóż mikroprzedsiębiorcy w przypadku systemu mają znacznie łatwiej, ponieważ Ministerstwo Finansów umożliwiło stosowanie aplikacji o nazwie Generator. Ta aplikacja jest możliwa do ściągnięcia za darmo. Jeśli ktoś od czasu do czasu ma obowiązek wprowadzenia danych do systemu EMCS, to właśnie w ten sposób, za pomocą aplikacji Generator może to zrobić. Oczywiście to rozwiązuje problem mikrofirm w takim znaczeniu, że tych zdarzeń po prostu nie jest dużo i one mogą z tej aplikacji skorzystać. Nie dotarły do nas w związku z tym żadne głosy, że dla mikrofirm jest to jakikolwiek problem, bo aplikacja Generator jest tu wystarczająca. Dla wielkich firm jest to jednak już duży problem, bo one nie chcą stosować właśnie ręcznie jakichkolwiek aplikacji, czy to Generatora, czy własnych, wykorzystując do tego pracownika, tylko chcą, żeby to system sam automatycznie wykonywał czynności bez konieczności zatrudniania dodatkowych osób, bez konieczności ponoszenia kosztów właśnie zatrudnienia. I z tego powodu właśnie te wielkie firmy, polskie, zagraniczne, te, które są aktywne w Polsce i sprzedają towary akcyzowe, zgłaszały nam ten problem.

    Pojawiały się pytania o małe i średnie przedsiębiorstwa. Warto pamiętać, że mamy do czynienia... Tu też jest, mam wrażenie, jedno nieporozumienie. System EMCS dotyczy systemu, w którym... Chodzi o transakcję w tzw. systemie zawieszonej akcyzy, czyli o zdarzenia typu: jest sprzedaż alkoholu - alkohol nie podlega tu jeszcze akcyzie - przedsiębiorcy, który ma wytworzyć z tego np. lek, czyli np. jest sprzedaż alkoholu do apteki, apteka u siebie wytwarza lek, który sprzedaje. W tym sensie jest to dobry przykład, bo pokazuje mechanizm zawieszonej akcyzy, czyli od tego alkoholu, który jest sprzedawany do apteki, nie ma pobieranej akcyzy. System EMCS rejestruje przemieszczanie się tego alkoholu bez zapłaconej akcyzy, żeby nie było żadnej próby, że tak powiem, stworzenia szarej strefy. Apteka za pomocą aplikacji Generator będzie mogła odbiór tego alkoholu potwierdzić, ta aplikacja jest właśnie po to, żeby tego typu sytuacje rozwiązywać. Natomiast standardowe sytuacje, w których mamy do czynienia z towarami akcyzowymi, np. w kioskach ruchu sprzedających papierosy, sklepach monopolowych, są kompletnie poza systemem EMCS, bo tam po prostu akcyza jest już opłacona. W związku z tym mówimy o bardzo nielicznych przypadkach, w których mali i średni przedsiębiorcy korzystają z systemu EMCS. To są właśnie takie przykłady, o których była mowa, jak choćby właśnie ta apteka, która sprzedaje leki na bazie alkoholu u siebie na miejscu.

    Pytanie, które się pojawiło ze strony posła Ajchlera, dotyczyło sposobu, w jaki ten system ma działać, funkcjonować z punktu widzenia gospodarstwa domowego, które korzysta właśnie z towaru akcyzowego objętego systemem zawieszonej akcyzy.

    (Głos z sali: O, właśnie.)

    Tu jest jedna ważna rzecz. Towarem akcyzowym, który jest objęty systemem zawieszonej akcyzy, jest gaz ziemny, gaz służący do ogrzewania w takim znaczeniu, że mamy do czynienia z dostawą, ale nie w standardowym systemie, nie przez firmę typu PGNiG, tylko poprzez system, w którym stosuje się własne pojemniki. Właściciele gospodarstw domowych czasem ogrzewają swoje pomieszczenia, swój dom właśnie w ten sposób. Olej opałowy nie jest towarem objętym zawieszoną akcyzą, w przypadku oleju opałowego akcyza jest. W związku z tym olej opałowy kompletnie nie jest objęty systemem EMCS. Możemy tutaj mówić tylko o ogrzewaniu gazowym. W przypadku tego specyficznego ogrzewania gazowego system EMCS również uwzględnia taką sytuację, że potwierdzenie pojawienia się tego gazu może zostać dokonane przez kogokolwiek, bez żadnych obowiązków typu właśnie posiadanie zaufanego profilu, bez rejestracji.

    (Poseł Romuald Ajchler: Ale o oleju mówimy, panie ministrze, i o emerytach, którzy nie mają komputerów.)

    Olej opałowy nie jest objęty systemem EMCS, w przypadku oleju opałowego nie należy nic potwierdzać, bo tak jak pan poseł czy ktokolwiek kupuje papierosy i nie potwierdza w systemie EMCS żadnych...

    (Poseł Romuald Ajchler: Jak nie odbiorę, to mi karę naliczycie.)

    Wicemarszałek Piotr Zgorzelski:

    Panie pośle...

    Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Leszek Skiba:

    Olej opałowy nie jest objęty systemem EMCS. Tutaj chodzi mi o to, żeby nie wprowadzić żadnego zamieszania, ponieważ jest to nieprawda. Jedynym towarem w tym zakresie, który jest objęty systemem EMCS, jest właśnie gaz do ogrzewania. W tym przypadku nie ma obowiązku, nie ma żadnego sposobu rejestrowania. Jest to system uproszczony, w ramach którego sprzedający może dać do podpisu zaświadczenie o przekazaniu. W tym sensie jest to uproszczone. Tak więc ten przysłowiowy emeryt, który ogrzewa swój dom gazem, nie jest zobowiązany do jakichkolwiek formalności. Jest to uproszczona metoda, tak żeby nie było żadnych innych sposobów, które sprawiają, że jest to trudne. Dziękuję bardzo.