120. rocznica urodzin abp. Antoniego Baraniaka – patrona roku 2024

120 lat temu, 1 stycznia 1904 r. w Sebastianowie k. Śremu, urodził się Antoni Baraniak – późniejszy duchowny rzymskokatolicki, salezjanin, arcybiskup metropolita poznański. Sejm w rocznicę urodzin tego „niezłomnego obrońcy wiary katolickiej, Kościoła i Polski wobec prześladowań komunistycznych, jednego z przywódców pokojowych zmagań Polaków o niepodległość” ogłosił w drodze uchwały 2024 – Rokiem Arcybiskupa Antoniego Baraniaka.

Patron roku 2024 naukę w szkołach salezjańskich zakończył w 1924 r., kiedy to zdał maturę i złożył śluby zakonne. Święcenia kapłańskie przyjął w 1930 r. w Krakowie z rąk abp. Adama Sapiehy. następnie studiował w Rzymie, gdzie w 1933 r. uzyskał doktorat z prawa kanonicznego. W tym samym roku został sekretarzem kard. Augusta Hlonda, prymasa Polski. Lata II wojny światowej spędził razem z prymasem na uchodźstwie. Do Polski powrócił w 1945 r. Po śmierci kard. Hlonda w 1948 r. został sekretarzem nowego prymasa, abp. Stefana Wyszyńskiego. W 1951 r. został biskupem sufraganem gnieźnieńskim.

We wrześniu 1953 r. został aresztowany razem z kard. Wyszyńskim jako jeden z jego najbliższych współpracowników. Spędził trzy lata w areszcie śledczym na Mokotowie, poddawany brutalnemu śledztwu przez funkcjonariuszy, aby wymusić zeznania obciążające prymasa. „Mimo okrutnych tortur pozostał wierny – nie zdradził Kościoła, Prymasa Tysiąclecia ani Polski” – podkreślił Sejm w uchwale. Więziony podupadł na zdrowiu. Po opuszczeniu aresztu przebywał w izolacji. Wolność odzyskał w 1956 r.

W maju 1957 r. papież Pius XII mianował niezłomnego duchownego arcybiskupem metropolitą poznańskim. Jako głowa poznańskiego Kościoła abp Baraniak powołał wiele nowych parafii, reaktywował kolegiatę w Śremie, utworzył też na Uniwersytecie w Poznaniu Papieski Wydział Teologiczny. Uczestniczył w Soborze Watykańskim II. W kwietniu 1966 r., we współpracy z prymasem Wyszyńskim, zorganizował w Poznaniu obchody milenium chrztu Polski. „Był wybitnym mówcą i znakomitym kaznodzieją, wielokrotnie występował publicznie w obronie praw polskich katolików, domagał się od władz zgody na budowę nowych kościołów i stawał w obronie księży szykanowanych przez komunistów za ich budowę bez pozwoleń” – podkreślił Sejm w uchwale.

Arcybiskup Antoni Baraniak zmarł w Poznaniu 13 sierpnia 1977 r. W 2018 r. pośmiertnie został odznaczony Orderem Orła Białego.