Poseł Zbigniew Sosnowski

Stenogram

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Wiesław Różyński:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Transformacja energetyczna to proces przekształcania sektora energetycznego z systemu opartego głównie na paliwach kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa, gaz, na system bardziej zrównoważony, oparty na źródłach odnawialnych, takich jak energia słoneczna, wiatrowa, wodna, geotermalna oraz biopaliwa. Celem tej transformacji jest zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, poprawa jakości powietrza oraz ochrona środowiska przy jednoczesnym zapewnieniu stabilnych dostaw energii i bezpieczeństwa energetycznego.

    Dynamiczny rozwój sektora odnawialnych źródeł energii wymaga stworzenia stabilnego otoczenia prawnego dla prowadzenia działalności w zakresie gospodarowania energią. Oprócz ograniczenia barier administracyjnych wyzwaniem dla polskiej transformacji jest uwolnienie potencjału energetyki wiatrowej, zwiększenie elastyczności systemu elektroenergetycznego oraz optymalizacja wykorzystania dostępnych mocy przyłączeniowych do sieci. Za konieczne należy uznać rozwój biogazowni oraz biometanowni dla wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego i realizacji procesu transformacji energetycznej, co pozwoli na obniżenie kosztów energii dla gospodarstw rolnych.

    Na zakończenie należy wspomnieć o niedoinwestowaniu sieci przesyłowych. Panie ministrze, proszę o szczególną odpowiedź na następujące pytania: Na jakim etapie są prace nad nowelizacją ustawy wiatrakowej? Jakie rozwiązania zamierza wprowadzić rząd w zakresie rozwoju małych, rozproszonych biogazowni rolniczych? Czy trwają legislacyjne prace odnośnie do wytworzenia energii elektrycznej z morskich farm wiatrowych? (Dzwonek) Dziękuję.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak, ta transformacja energetyczna trwa, ta transformacja odbywa się często oddolnie. Przez ostatnie lata odbywała się nie dzięki działaniom rządu i podjętym rozwiązaniom legislacyjnym, a pomimo ich. Obejmując stery w kierownictwie resortu klimatu i środowiska, wskazaliśmy transformację energetyczną jako jeden z priorytetów dla całej naszej gospodarki, która będzie opierała się docelowo na miksie energetycznym pochodzącym z energetyki jądrowej oraz odnawialnych źródeł energii. Odnawialne źródła energii, które będą produkowane również w sposób rozproszony, dają gwarancję na stabilne, niskie ceny, bo te ceny energii dzisiaj są wysokie właśnie z tego powodu, że mamy gospodarkę opartą na wysokoemisyjnych źródłach węglowych. Intensywność naszego systemu elektroenergetycznego jest bardzo wysoka. Niezwykle istotne jest to, że to będzie gwarantowało bezpieczeństwo. Kryzys energetyczny czy napaść Rosji na Ukrainę pokazały, że uzależnienie się od paliw kopalnych, ich importu z krajów często niedemokratycznych jest niebezpieczne dla zagwarantowania stabilnych dostaw paliw do takich krajów jak Polska, więc odnawialne źródła energii, ich miks z atomem to gwarancja bezpieczeństwa energetycznego, czyli wreszcie stabilnych dostaw i wreszcie niskich cen dla odbiorców.

    Pan poseł pytał o sieci przesyłowe. To jest chyba największy grzech ostatnich lat. W zakresie transformacji energetycznej sieci stały się wąskim gardłem. Wiele z mocy wytwórczych odnawialnych źródeł energii instalowanych dzisiaj nie może być przyłączanych albo nie są one w odpowiedni sposób wykorzystywane, nie są odpowiednio przesyłane, a system nie jest zbilansowany. Dlatego do 2034 r. tylko w same sieci przesyłowe zostanie zainwestowane 64 mld zł, w ten segment razem z sieciami dystrybucyjnymi, sieciami niskiego napięcia to będzie ponad 100 mld zł. Wreszcie, co często było podnoszone, środki z systemu ETS, handlu emisjami, trafią na transformację energetyczną, na sieci przesyłowe. Do tego dochodzą kwestie związane z lepszym bilansowaniem systemu, inwestycjami w biogazownie, biometanownie, system rozproszony oraz magazyny energii. Tego systemu z OZE nie uda się zbilansować bez magazynów energii. Mamy tego świadomość. Przez lata tak się faktycznie nie działo.

    I co robimy? Wprowadziliśmy wreszcie obligo do systemu prosumenckiego, do programu ˝Mój prąd˝ instalacji fotowoltaicznej z magazynem energii. To poprawia ekonomikę całego procesu, a jednocześnie sprawia, że system jest mniej obciążony tą energią wtedy, gdy ta generacja z odnawialnych źródeł energii jest produkowana. Wreszcie taki program został przyjęty, 1200 mln zł tylko w tym roku na ten program zostanie skierowane przez narodowy fundusz ochrony środowiska. ˝Energia dla wsi˝ to jeden z tych programów, który wspiera rozwój biogazowni rolniczych. Zawnioskowaliśmy od początku przejęcia sterów w resorcie klimatu i środowiska i w narodowym funduszu o zwiększenie środków na ten program, bo gros tych środków było skierowanych właśnie do rolników, do tych, którzy chcą budować biogazownie. I mamy decyzję. Europejski Bank Inwestycyjny podjął decyzję o zwiększeniu środków na program ˝Energia dla wsi˝ z 1 mld zł do 3 mld zł, czyli 2 mld zł więcej dla polskich rolników trafi na transformację energetyczną.

    Ustawy dotyczące lepszego rozliczania dla prosumentów, przyspieszenia procedur, wskazania odnawialnych źródeł energii jako nadrzędny interes publiczny, dofinansowanie do administracji, która później te procedury analizuje i je wdraża, jak regionalna dyrekcja ochrony środowiska - to wszystko jest w ramach budżetu na rok 2025 zagwarantowane oraz w ramach ustawy, która dzisiaj jeszcze będzie procedowana na posiedzeniu komisji energii i klimatu. W ramach tej ustawy nie zapominamy o tych, którzy znajdują się w sektorach przemysłowych energochłonnych. Rozszerzamy kody PKD pozwalające na ubieganie się o ulgi w tym zakresie. Ulgi dla przedsiębiorstw energochłonnych będą większe. To inwestycja w te firmy w wysokości blisko 500 mln zł, ale polskie firmy, polskie przedsiębiorstwa przez ten proces transformacji energetycznej muszą przechodzić w sposób sprawiedliwy. Tzw. ustawa wiatrakowa, ustawa odległościowa jest na etapie opiniowania przez nasz resort tych uwag, tych opinii, które spłynęły. Myślę, że jeszcze w tym roku ta ustawa zostanie skierowana pod obrady parlamentu, Sejmu i Senatu. To ustawa, która dotyczy likwidacji zasady 10H, szkodliwej, błędnej. Ona de facto wprowadza nam większą możliwość lokalizowania wiatraków, z 17% do blisko 24-25% powierzchni naszego kraju, więc jest to gigantyczna zmiana, ale też zmiana, która daje gwarancję lokalizowania lądowych elektrowni wiatrowych na zintegrowany planie inwestycyjnym. To znacznie skraca procedury. Dzisiaj ten czas inwestycyjny w odnawialne źródła energii jest po prostu w Polsce zbyt i te ustawy, o których wspomniałem - ustawa dotycząca przyspieszenia procedur oraz ustawa odległościowa - skrócą nam czas inwestycyjny o połowę, oczywiście z zachowaniem interesu społecznego, interesu społeczności lokalnych, z pełnym procesem lokalnych konsultacji.

    Zwracamy uwagę na to, że gminy same w tej transformacji energetycznej chcą brać udział. Rozmawiamy na temat społeczności energetycznych. Program KPO jest realizowany na blisko 1 mld zł, natomiast zapotrzebowanie jest większe. Dzisiaj widzimy potrzeby bilansowania tego systemu na poziomie lokalnym i tutaj rola samorządu jest bardzo duża.

    Wreszcie w ustawie dotyczącej morskiej energetyki wiatrowej, która jest już (Dzwonek) wpisana do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów, uprościmy procedury, sprawimy, że do 2030 r. blisko 6 GW mocy z morskich farm wiatrowych zostanie wprowadzone do polskiego systemu elektroenergetycznego, ale też mapujemy obszary przyspieszonego rozwoju odnawialnych źródeł energii, tak aby marszałkowie województw wspólnie z gminami, samorządami mogli wskazać, gdzie na ich terenie - w województwie, w gminie, w powiecie - znajdują się obszary, gdzie można wykorzystać potencjał odnawialnych źródeł energii, czy to jest biogazownia, czy to są wiatraki, czy to są tereny obszaru przyspieszonego rozwoju OZE. To wszystko robimy w zgodzie ze wspólnotami lokalnymi i dla obywateli, by energia była po prostu tańsza. Dziękuję bardzo.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Adam Dziedzic:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Transformacja energetyczna jest potrzebna, transformacja energetyczna jest konieczna. Dlatego jeszcze parę dodatkowych pytań.

    Czy zaplanowany jest lepszy, bardziej opłacalny system rozliczeń dla prosumentów net-billingu i co z przydomowymi elektrowniami wiatrowymi? Jak to wygląda? Kilka lat temu zmieniono system, który stał się systemem niekorzystnym dla prosumentów w zakresie rozliczeń. Jaki jest stan zaawansowania prac dotyczących elektrowni atomowej? Czy jesteśmy w stanie dzisiaj powiedzieć, kiedy ona zostanie oddana do eksploatacji? Kolejne pytanie: Jakie będą kierunki w zakresie elektromobilności? Czy będą tradycyjne tzw. elektryki, czy ogniwa wodorowe? Czy wodór stanie się istotnym komponentem miksu energetycznego? I czy mamy zaplanowane mapowanie inwestycji OZE w zakresie biogazowni (Dzwonek), energetyki wiatrowej, fotowoltaiki i magazynowania energii? Dziękuję bardzo.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W istocie ta transformacja, o którą pyta pan poseł, musi też odbywać się w sposób w pełni skoordynowany, zaplanowany. Ustawy, o których mówiłem i o których rozliczeniach i poprawie zaraz powiem, a także o związanych z nimi inwestycjach, wynikają też ze strategii. Ta strategia, która była wspomniana, jest niezwykle istotna. ˝Krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu˝ jest przedmiotem takiej strategii. Dotychczas było tak w aktualizowanych dokumentach takich jak polityka energetyczna państwa, że brakowało aktów wykonawczych albo brakowało później etapów wdrażania zapisanych tam liczb, zapisanych tam celów, zapisanych tam ambicji.

    Wreszcie mamy tak, że w ramach ˝Krajowego planu w dziedzinie energii i klimatu˝ i później aktualizowanej polityki energetycznej państwa będziemy mieli na ich podstawie wdrażane konkretne ustawy i konkretne programy, tak jak net-billing. Szacujemy, że ustawa, nad którą dzisiaj będą państwo procedowali podczas posiedzenia Sejmu, na posiedzeniu komisji energii i klimatu, zagwarantuje rocznie kilkaset złotych więcej dla prosumentów w ramach tego systemu, wprowadzi też możliwość wyboru pomiędzy ceną godzinową a ceną miesięczną, co de facto zagwarantuje minimalną cenę dla tych, którzy w tym systemie chcą być, ale też dajemy gwarancję, żeby ten proces był po prostu bardziej ekonomicznie uzasadniony, aby był bardziej opłacalny, aby móc instalować magazyny energii, aby móc wydłużyć możliwość korzystania z tej instalacji i z tej energii w trakcie dnia. Program ˝Mój prąd 6.0˝ w swoim zamierzeniu sprawi, że te instalacje będą po prostu znacznie bardziej efektywnie wykorzystywane.

    Ten miks energetyczny będzie oparty na odnawialnych źródłach energii, ale też właśnie na tym, co musi działać w podstawie, na tym, co gwarantuje nam stabilne dostawy energii dla przemysłu energochłonnego, czyli na elektrowniach jądrowych, na energetyce jądrowej. W istocie ten proces trwa. Obecnie jest to etap przygotowania i prac terenowych pod budowę budynków elektrowni. Ale jednocześnie resort infrastruktury, a także resort rozwoju i technologii przygotowują i wdrażają rozwiązania dotyczące budowy i poprawy funkcjonowania infrastruktury portowej, infrastruktury drogowej, tak aby na czas dostarczyć komponenty do budowy elektrowni jądrowej, tak aby możliwość jej budowy w latach 2033-2035 była zrealizowana, tak abyśmy wtedy już mogli mówić o oddaniu pierwszego bloku w ramach tej elektrowni, tak abyśmy do 2040 r. mieli oddaną tę inwestycję w pełni kompleksowych trzech blokach. To nam zagwarantuje bezpieczeństwo energetyczne i to nam zagwarantuje stabilne i niskie ceny.

    Wreszcie transport i elektromobilność. (Dzwonek) Tak, trwa też posiedzenie Sejmu i komisji, która zajmuje się prawem energetycznym, prawem wodorowym, która poprawia funkcjonowanie tego sektora. Dekarbonizacja w elektroenergetyce to wielkie wyzwanie. Za 5 lat chcemy, aby 50% mocy z OZE było produkowane w Polsce, w naszym systemie elektroenergetycznym. Ale największym wyzwaniem jest dekarbonizacja sektora transportu. Chcemy to robić poprzez system zachęt, poprzez system dopłat, a nie poprzez system kar, dlatego też zlikwidowany został podatek z Krajowego Planu Odbudowy, który chcieli wprowadzić nasi poprzednicy, od samochodów spalinowych. Uważamy, że systemem zachęt uda się sektor elektromobilności w Polsce pobudzić. Dziękuję bardzo. (Oklaski)