Posłanka Urszula Nowogórska

Stenogram

22. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (druk nr 664).

Poseł Urszula Nowogórska:

    Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Panie Generale! Panowie Oficerowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga przedstawić stanowisko klubu w odniesieniu do rządowego projektu ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej z druku nr 664.

    Oczekiwania obywateli wobec państwa są duże. Prawie 99% ludności uważa, że państwo powinno zapewnić swoim obywatelom bezpieczeństwo w zakresie zarówno życia, jak i zdrowia, powinno również zapewnić poszanowanie jego własności prywatnej, a państwo to obywatele, zatem dbałość o ich bezpieczeństwo jest kluczowym elementem i zadaniem każdej władzy i każdego państwa.

    Tworzymy rozwiązania potrzebne, które dotyczą wszystkich obywateli, bez względu na to, gdzie mieszkają, w jakim są wieku, jakie mają przekonania. Ich bezpieczeństwo jest najważniejsze. Dlatego dzisiaj pochylamy się nad projektem ustawy, który jest bardzo wyczekiwany, porządkujący kwestię bezpieczeństwa i ochrony ludności, który to system przekształci się w obronę cywilną. Po wprowadzeniu ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny powstała luka prawna w zakresie obrony cywilnej i trzeba to uregulować.

    Analizując ustawę, podzieliłam ją sobie na siedem takich filarów. Ustawa opiera się m.in. na systemie ostrzegania i alarmowania. Organy ochrony ludności będą mieć obowiązek organizacji systemów monitorowania zagrożeń oraz powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności w przypadku powstania zagrożeń. Powstanie również krajowy system łączności i komunikacji.

    Kolejny ważny element to ewakuacja i przyjęcie ludności. Ustawa tworzy system przygotowania i realizacji masowych ewakuacji, wyznaczania i przygotowania miejsc doraźnej dyslokacji.

    Kolejny element to schrony, organizacja schronów i ukryć. Jak państwo wiecie, raport NIK w zasadzie obnażył nasze możliwości jako państwa w tym zakresie, dlatego zapis w ustawie o ochronie ludności w tym zakresie jest oczekiwany i bardzo potrzebny. Ustawa nałoży na system obowiązek ewidencji, utrzymywania i budowania schronów i ukryć dla ludności, zapewni ramy wsparcia finansowego na realizację tych zadań. Powstaną jasne kryteria Prawa budowlanego określające rodzaj i charakter oraz wymagania dla miejsc ochrony tymczasowej i budowy nowych obiektów.

    Kolejny element to wzmocnienie społecznej odporności, czyli przygotowanie i nauczenie ludności właściwych zachowań w sytuacjach zagrożenia i umiejętności samoochony. Chodzi tu przede wszystkim o podniesienie świadomości ryzyka, o szkolenia i instruowanie obywateli. Oczywiście to wszystko na zasadach postępowania w sytuacjach kryzysowych.

    Kolejny element to budowanie zasobów i struktur ochrony ludności, obrony cywilnej opartej na szczeblach administracji: gminy, powiatu, województwa, kraju w zakresie zadań, kompetencji i współpracy. Tworzone będą zasoby ochrony ludności w zakresie funkcjonowania ludności w czasie wojny. Finansowanie zadań w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej będzie wynosiło co najmniej 0,3% PKB, głównie z części budżetu ministra spraw wewnętrznych i administracji, z budżetu wojewodów. Organami ochrony ludności mają być wójt, starosta, marszałek, wojewoda, minister spraw wewnętrznych i administracji oraz inni ministrowie. Podmiotami ochrony ludności będą Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Państwowa Straż Pożarna, ochotnicze straże pożarne, służby, inspekcje, straże, Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, przedsiębiorstwa zapewniające podstawowe usługi, np. oczyszczania miasta, społeczne organizacje ratownicze, podmioty lecznicze.

    Krajowy system ratowniczo-gaśniczy ma być rozbudowany o pomoc humanitarną. To jest bardzo istotna sprawa. Za ochronę ludności ma odpowiadać minister administracji i spraw wewnętrznych, a nie komendant Państwowej Straży Pożarnej. Nowym podmiotem będzie Rządowy Zespół Ochrony Ludności, organ opiniodawczo-doradczy administracji rządowej.

    Projektowana ustawa wzmacnia Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, które będzie na poziomie centralnym wiodące w zakresie informowania, ostrzegania i alarmowania przed zagrożeniami. Powstanie również korpus ochrony cywilnej, który dzielił się będzie na personel medyczny, ratowniczy, pomoc humanitarną, personel utrzymania infrastruktury ochrony ludności, utrzymania ciągłości działania administracji, porządku publicznego. Osoby tworzące korpus będą zwolnione z mobilizacji do Sił Zbrojnych.

    Powstanie krajowa rezerwa obrony cywilnej, która będzie się składała z Policji, Straży Granicznej, SOP-u, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Krajowej Administracji Skarbowej, Służby Celno-Skarbowej, Straży Marszałkowskiej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego i CBA.

    Powstanie niejawna Ewidencja Obrony Cywilnej. Samorządy będą musiały stworzyć precyzyjne plany, plany przemieszczania, ewakuacji, które będą załącznikami do planu zarządzania kryzysowego. Plany będą zawierać liczbę osób do ewakuacji na danym terenie, wykaz dóbr kultury na danym terenie, wykaz dróg i linii kolejowych, którymi będzie prowadzona ewakuacja, wykaz miejsc zakwaterowania dla osób ewakuowanych, wykaz sił i środków transportowych. Powstaną zintegrowane systemy wykrywania zagrożeń.

    Wysoka Izbo! To są bardzo poważne i odpowiedzialne kwestie, które wymagają od nas działania ponad podziałami politycznymi. To są kwestie, które dotyczą bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa jego obywateli, a to jest nasz największy obowiązek, bo od nas, posłów i posłanek wybranych przez swoich wyborców, przez swoich obywateli, oczekują oni tego, że będziemy rzetelnie i uczciwie pracować nad rozwiązaniami, które zapewnią obywatelom bezpieczeństwo.

    Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga oczywiście popiera ten projekt ustawy. Będziemy bardzo mocno angażować się w pracę komisji i będziemy trzymać kciuki, żeby ta ustawa była kompleksowym rozwiązaniem, które raz na zawsze ureguluje kwestie dotyczące bezpieczeństwa wszystkich obywateli na terenie naszego kraju. Bardzo dziękuję. (Oklaski)