Poseł Tadeusz Woźniak

Stenogram

10., 11., 12. i 13. punkt porządku dziennego:

   10. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny (druk nr 176).
   11. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży (druk nr 177).
   12. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (druk nr 223).
   13. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o świadomym rodzicielstwie (druk nr 224).

Poseł Jolanta Zięba-Gzik:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Kobiety w Polsce czekają z niecierpliwością na zmiany w prawie aborcyjnym, szczególnie po haniebnym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z roku 2020. Temat ten od dłuższego czasu budzi wiele dyskusji i kontrowersji. Obowiązujące w naszym kraju od 1993 r. przepisy antyaborcyjne, określane kompromisem aborcyjnym, były dwukrotnie zmieniane po wyroku Trybunału Konstytucyjnego: najpierw po orzeczeniu w 1997 r., a drugi raz ustawę zmienioną po wyroku trybunału z dnia 22 października 2020 r., kiedy to trybunał pod przewodnictwem Julii Przyłębskiej uznał, że niezgodna z konstytucją jest przesłanka zezwalająca na dokonanie aborcji także gdy badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

    Dobrze pamiętamy, że ta decyzja wywołała falę protestów. Kobiety wyszły na ulice w całej Polsce, w miastach i miasteczkach. Od tego momentu legalna aborcja jest możliwa tylko w przypadku, gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej lub gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego. Tym samym kobietom zostały zabrane prawa do decydowania o sobie. Zostały zmuszone do rodzenia dzieci, które nie miały szans na przeżycie po urodzeniu, w wyniku czego wydarzyło się wiele ludzkich tragedii.

    Do Sejmu zostały złożone cztery projekty legislacyjne, które mają na celu regulację kwestii aborcji w Polsce. Dwa projekty złożyła Lewica. Pierwszy to poselski projekt ustawy o bezpiecznym przerywaniu ciąży, który umożliwi przerywanie ciąży do końca 12. tygodnia jej trwania, a w określonych przypadkach - także po upływie 12. tygodnia, wprowadzenie dodatkowych regulacji w zakresie klauzuli sumienia, by ograniczyć zjawisko nadużywania jej kosztem praw pacjenckich, a także dekryminalizację przerywania ciąży za zgodą osoby w ciąży oraz udzielenie osobie w ciąży pomocy w jej przerwaniu. Lewica złożyła także drugi projekt poselski, projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny. Proponowany projekt zmiany art. 152 Kodeksu karnego zakłada częściową dekryminalizację i depenalizację przerywania ciąży za zgodą ciężarnej.

    Koalicja Obywatelska również złożyła swój projekt poselski. Dopuszcza on możliwość przerywania ciąży do 12. tygodnia jej trwania. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie zakłada wprowadzenie prawa każdej osoby do przerywania ciąży w okresie pierwszych 12 tygodni jej trwania, a także po upływie 12 tygodni, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety, oraz gdy jest duże prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkich, nieodwracalnych wad płodu lub nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu i gdy ciąża jest następstwem czynu zabronionego.

    Posłowie Trzeciej Drogi Polski 2050 Szymona Hołowni - Polskiego Stronnictwa Ludowego złożyli własny projekt ustawy, która odwraca wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. w zakresie przepisów dotyczących aborcji. Projekt ten wprowadza zmiany w ustawie o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 7 stycznia 1993 r. W projekcie naszej ustawy mówimy o przerywaniu ciąży wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej, wyniki badań wskazują na duże prawdopodobieństwo wystąpienia ciężkich i nieodwracalnych wad płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu i jeśli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego. Projekt zobowiązuje wszystkie placówki, które zawarły umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, do udzielenia świadczeń w sposób kompleksowy, obejmujący przerywanie ciąży i udzielanie pomocy psychologicznej. Zapisano także, że zabieg przerwania ciąży wykonuje się bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 72 godzin od momentu wyrażenia woli przez kobietę. Ale w naszym projekcie mówimy także o edukacji seksualnej czy antykoncepcji.

    Szanowni Państwo! Projekt złożony przez Trzecią Drogę, Polskie Stronnictwo Ludowe, Polskę 2050 Szymona Hołowni, jest realizacją naszych zobowiązań programowych do odwrócenia negatywnych skutków bulwersującego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 2020 r. Zmuszenie kobiet do donoszenia ciąży w przypadku występowania ciężkich i nieodwracalnych wad płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu jest obligowaniem kobiet do przyjmowania postawy heroicznej, do której państwo nie ma prawa zmuszać swoich obywatelek.

    Nasz projekt został złożony wraz z wnioskiem o przeprowadzenie referendum w sprawie dalej idącej liberalizacji prawa aborcyjnego. Uważamy, że głos w tak ważnej sprawie należy oddać Polkom i Polakom. Na dzień dzisiejszy jesteśmy realistami. Mamy świadomość, że w obecnym stanie rzeczy jedynie projekt przygotowany przez Trzecią Drogę ma szansę na zliberalizowanie zasad przerywania ciąży i odwrócenie haniebnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Mamy nadzieję, że właśnie ten projekt jest pierwszym etapem upodmiotowienia praw kobiet, które przez ostatnie lata były niszczone. Spójrzmy prawdzie w oczy. Skoro pan prezydent wetuje ustawę w sprawie tabletki ˝dzień po˝, czy jesteśmy w stanie sobie wyobrazić, że podpisze ustawę legalizującą prawo aborcyjne? Jesteśmy pewni, że dzisiaj tylko propozycja Trzeciej Drogi, czyli powrót do kompromisu aborcyjnego z rozszerzeniem przesłanki zdrowotnej na zdrowie również psychiczne, jest możliwa do wdrożenia. Kobiety zasługują na godne życie i prawo do decydowania o własnym ciele i zdrowiu. Dziś nie rozmawiamy o tym, jak będziemy głosować w sprawie aborcji. Dziś rozmawiamy o tym, czy chcemy debaty na ten ważny temat, na ten temat ważny dla nas, dla nas kobiet. Mówię to jako kobieta i jako matka. Zachęcam wszystkich do dialogu, bo prawo kobiet jest bardzo ważne.

    W Polskim Stronnictwie Ludowym nigdy nie było takiej sytuacji, żeby w kwestiach światopoglądowych była dyscyplina głosowania, więc każdy będzie mógł zagłosować zgodnie z własnym sumieniem, ale namawiam wszystkich, żebyśmy rozmawiali i prowadzili dialog na ten bardzo ważny temat. Dziękuję. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)