Poseł Radosław Lubczyk

Stenogram

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Mirosław Maliszewski:

    Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Będę kierował pytania, tak jak powiedział pan marszałek, do pana ministra, wiceministra rolnictwa Stefana Krajewskiego. Chodzi o finansowanie kół gospodyń wiejskich. Poprzedni rząd obiecał kołom gospodyń wiejskich w gminach do 20 tys. mieszkańców tzw. bony finansowe za przekroczenie 60% frekwencji w wyborach do Sejmu i Senatu. Można by pytać, dlaczego tylko w gminach do 20 tys. mieszkańców i czy czasami nie miało to mieć skutku politycznego - ale to już pytanie do pana ministra. Niestety te obietnice były dosyć puste, dlatego że nie zapewniono w budżecie środków na realizację tego zobowiązania, nie zapewniono też dobrego mechanizmu przekazywania tych pieniędzy. Dopiero później zmiana przepisów umożliwiła Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa kierowanie tych środków. Nadal jednak ich w budżecie nie było. Warto też powiedzieć, że we wrześniu tego roku rząd skierował do Sejmu wniosek o zmianę ustawy o kołach gospodyń wiejskich, po to aby objąć nią wszystkie koła gospodyń wiejskich działające w Polsce, nie tylko te zarejestrowane w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Wygląda też na to, że znalazły się na to środki finansowe i ta obietnica poprzedniego rządu bez pokrycia będzie dzisiaj realizowana przez nowy rząd.

    W związku z tym nasuwa się szereg pytań. Te pytania też zadają koła gospodyń wiejskich, osoby w nich aktywnie działające, także te, które się zaangażowały w proces uzyskania dobrej frekwencji w wyborach do Sejmu i do Senatu. Mianowicie: Na jaką wysokość wsparcia będą mogły liczyć koła gospodyń wiejskich? Tu chodzi konkretnie o dane koło gospodyń wiejskich, pojedyncze koło gospodyń wiejskich. Jaką wysokość wsparcia może ono otrzymać? Co będzie można z tego wsparcia realizować w ramach statutowych działań koła gospodyń wiejskich, czyli czy np. inwestować, czy na tzw. miękkie projekty będzie można te pieniądze przeznaczać? W jakich terminach będzie można ogłosić nabór i zgłaszać wnioski o uzyskanie tego wsparcia? Ale też jest pytanie bardzo ważne (Dzwonek) z punktu widzenia budżetu państwa i zaangażowania także resortu rolnictwa w działalność kół gospodyń: Ile środków sumarycznie przekaże ministerstwo kołom gospodyń wiejskich na realizację tego zobowiązania, które podjął poprzedni rząd, a obecny musi realizować? Dziękuję bardzo.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję państwu posłom, panom posłom za zadanie tego pytania, bo jest to niezwykle ważny obszar działalności związany z obszarami wiejskimi. Dużo wokół tego tematu jest niedopowiedzeń, więc chcę odpowiedzieć, co zostało zrobione.

    W dniu 8 października br. Rada Ministrów przyjęła przepisy, zgodnie z którymi o pomoc w wysokości 5 tys. zł mogą ubiegać się koła gospodyń wiejskich, które zostały wpisane do dnia 15 października 2023 r. do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, o którym mowa w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich, albo wpisane do tego dnia do Krajowego Rejestru Sądowego w przypadku kół gospodyń wiejskich działających jako stowarzyszenie na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach, albo działające jako kółko rolnicze na podstawie ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, które na dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy zostało wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich, o którym mowa w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich, i które na dzień 15 października 2023 r. działało jako samodzielne koło gospodyń wiejskich albo jako jednostka organizacyjna kółka rolniczego, na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 października 1982 r. o społeczno-zawodowych organizacjach rolników, i którego siedziba znajduje się na obszarze gminy, w której frekwencja w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, przeprowadzonych w dniu 15 października 2023 r., wyniosła powyżej 60%. Wcześniej obowiązywało to tylko gminy liczące do 20 tys. mieszkańców, a my rozszerzyliśmy to tak, że teraz wszystkie gminy mogą skorzystać. Wnioski o tę pomoc będzie można składać do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwego ze względu na siedzibę koła gospodyń wiejskich. Wnioski muszą zostać złożone przez koło gospodyń wiejskich do dnia 29 listopada 2024 r. na formularzu opracowanym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i udostępnionym na jej stronie internetowej. Na realizację tej pomocy przygotowaliśmy środki w wysokości 100 mln zł. Tyle wystarczy dla tych kół, które złożą wnioski o kwotę 5 tys. zł. Koła będą mogły wydać te pieniądze do końca roku i nie będą musiały się z nich w żaden sposób rozliczać - czy to będzie wydarzenie kulturalne, czy to będzie coś, co jest związane z działalnością statutową kół, na te cele pieniądze będą mogły być wydatkowane.

    W bieżącym roku, na podstawie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, dotychczas wypłacono 130 mln zł. Dodatkowo, na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 października 2024 r. o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich oraz ustawy o społeczno-zawodowych organizacjach rolników oraz rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie pomocy finansowej z budżetu państwa dla kół gospodyń wiejskich, koła będą mogły złożyć kolejne wnioski o pomoc w wysokości 8 tys. zł, 9 tys. zł albo 10 tys. zł, odpowiednio do liczby członków danego koła gospodyń wiejskich, do 29 listopada br. Dodatkowa kwota to 27 mln zł. Najpierw było 120 mln zł, później Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dołożyła 10 mln zł, a teraz doszło 27 mln zł, czyli łącznie jest 157 mln zł. Środki należy wykorzystać na cele określone w art. 2 ust. 3 ustawy o kołach gospodyń wiejskich, czyli na: działalność społeczną, wychowawczą i oświatowo-kulturalną w środowiskach wiejskich, działalność na rzecz wszechstronnego rozwoju obszarów wiejskich, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości kobiet, działania na rzecz poprawy warunków życia i pracy kobiet na wsi, upowszechnianie i rozwijanie form współdziałania, gospodarowania i racjonalnych metod prowadzenia gospodarstw domowych, reprezentowanie interesów środowiska kobiet wiejskich wobec organów administracji publicznej oraz rozwijanie kultury ludowej, w tym w szczególności kultury lokalnej i regionalnej.

    W bieżącym roku dla kół zaplanowano łącznie środki w wysokości 257 mln zł. Przypomnę jeszcze tylko, jak to się kształtowało w poszczególnych latach: 2018 r. - 16 mln zł, 2019 r. - 29 mln zł, 2020 r. - 32 mln zł, 2021 r. - 55 mln zł, 2022 r. - 62 mln zł i 2023 r. - 114 mln zł. Poprzednicy mówili o kwocie wynoszącej ponad 550 mln zł, z czego 100 mln zł będzie dla kół gospodyń wiejskich, a reszta pieniędzy zostanie przeznaczona na pomoc rolnikom, których dotknęły przymrozki, deszcze nawalne, gradobicia czy też powódź. (Dzwonek) Te osoby bardzo ucierpiały i taka pomoc jest dzisiaj konieczna. Dziękuję.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Zbigniew Sosnowski:

    Przepraszam.

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Nowa ustawa dotycząca kół gospodyń wiejskich zrównuje prawa wszystkich kół gospodyń wiejskich, jeśli chodzi o ich dostęp do rozwiązań zawartych w ustawie o kołach gospodyń wiejskich w kwestii ubiegania się o wsparcie finansowe. W praktyce pozwala to na ubieganie się o dotacje także tym kołom, które nie są w krajowym rejestrze, ale działają jako stowarzyszenia. Stąd teraz moje szczegółowe pytanie: Czy te koła gospodyń wiejskich, które zarejestrują się na podstawie nowej ustawy, także będą mogły skorzystać z bonu frekwencyjnego związanego z pomocą finansową dla tych kół za udział w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej?

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, temu miały służyć te zmiany ustawowe, zmiany ustawy, zmiany rozporządzeń, żeby wszystkie koła mogły skorzystać z pieniędzy zarówno w ramach tego bonu frekwencyjnego, jak i pieniędzy na działalność statutową. Oczywiście one muszą dzisiaj się zgłosić do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, trafić do krajowego rejestru, natomiast nie tracą swojego charakteru w ramach współpracy, jako koła rolnicze. To zostaje, tylko mają określić, że są takim podmiotem, który działał wcześniej. Wniosek zostanie przygotowany przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa i taka pomoc ma się należeć wszystkim, którzy występują o nią do agencji restrukturyzacji. Skąd się tu bierze Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa? Ona przygotowuje formularz, obsługuje wniosek, wypłaca pieniądze na wskazane konto bankowe. Dodatkowo został tutaj ustanowiony koordynator wojewódzki, który będzie działał w ramach ośrodków doradztwa rolniczego. Chcemy widzieć agencję restrukturyzacji bardziej w roli tej instytucji, która obsługuje finansowo i wypłaca środki, z kolei koordynatorzy w ramach ośrodków doradztwa rolniczego, którzy zajmowali się do tej pory właśnie współpracą w ramach gospodarstw domowych, w ramach działań demonstracyjnych, będą przygotowywać informacje, będą bardziej współpracować z tymi wszystkimi kołami gospodyń wiejskich. Ma to właśnie służyć temu, by informacja była jak najpełniejsza.

    Oczywiście co do środków na kolejne lata, to możemy zawsze przygotować tych pieniędzy więcej, jeśli będzie taka potrzeba. Historia pokazuje, że rozpoczynano od kwoty 16 mln zł, a w tej chwili jest prawie 160 mln zł, czyli przez lata te środki zostały zwiększone dziesięciokrotnie. W tym roku dochodzą pieniądze z bonu frekwencyjnego, więc mam nadzieję, że tych pieniędzy wystarczy dla wszystkich kół, które wypełniają wiele bardzo ważnych funkcji społecznych. Pokazało to chociażby zaangażowanie kół gospodyń wiejskich przy szyciu maseczek w czasie COVID-u, wsparcie dla osób uciekających z Ukrainy zagrożonych wojną czy w tej chwili pomoc powodzianom. (Dzwonek) Były to różnego rodzaju paczki, pomoc przygotowana przez koła tam, na miejscu, chociażby przygotowanie strawy dla tych, którzy pomagali, współpracowali. Doceniamy kobiety, doceniamy koła gospodyń wiejskich. Dziękuję.