Poseł Piotr Zgorzelski

Stenogram

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Grzyb:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać o rzecz dotyczącą przepływów finansowych w okresie 20 lat polskiego członkostwa w Unii Europejskiej. Oczywiście to wydarzenie bez precedensu, jeżeli chodzi o znaczenie w historii Polski, ale jednocześnie wiemy, że ono też było okupione licznymi wyrzeczeniami w okresie przedczłonkowskim. Te koszty są liczone na ok. 60 mld dolarów. Asymetria w stosunkach handlowych pomiędzy państwami członkowskimi, wtedy wspólna dla Polska, a dniem wejścia... To jednak nie sprawiło, że w sposób bezpośredni z tego skorzystaliśmy. Natomiast w chwili obecnej wiemy, że w ciągu tych 20 lat nasz PKB wzrósł, i to wzrósł prawie dwukrotnie. Jeżeli popatrzymy na PKB per capita, to z 50% do 80% średniej unijnej, z ponad 10 tys. euro do prawie 30 tys. euro na głowę jednego mieszkańca. Jednocześnie obserwujemy wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Ale to, co ważniejsze, również rosną bezpośrednie inwestycje zagraniczne polskich firm, które w roku 2003 wynosiły 6 mld euro, a w roku 2023 - 91 mld euro. Rosnące inwestycje pokazują też, jakie są zdolności polskich firm, polskich podmiotów gospodarczych. Jednocześnie zaobserwowaliśmy wzrost polskiego eksportu, który wzrósł sześciokrotnie w ciągu 20 lat: z 60 mld w 2003 r. do 350 mld euro w roku ubiegłym. Bilans pomiędzy wartością eksportu i importu do Polski w tym samym okresie wyniósł ponad 80 mld na korzyść polskiego eksportu, w tym mamy też dziesięciokrotny (Dzwonek) wzrost polskiego eksportu rolnego z 5 mld euro do ponad 50 mld euro. Świadczy to o tym, łącznie z inwestycjami w gminach, których było ponad 300 tys., to jest dziś 120 projektów średnio na jedną gminę, i z wolumenem wybudowanych dróg czy zmodernizowanych linii kolejowych, że ten zakres rzeczowy jest jednak duży.

    To, co jednak najbardziej interesuje i co najbardziej wpływa na percepcję polskich obywateli, to oczywiście są przepływy finansowe. W związku z tym chciałbym zapytać, ile środków otrzymała Polska w ramach programów unijnych, funduszy unijnych, polityki spójności, polityki rolnej. Jak to wpływało na produkt krajowy brutto oraz na bezpośrednie inwestycje zagraniczne? Dziękuję bardzo.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję bardzo za zadanie tych pytań. Tak naprawdę są trzy. Pierwsze jest o wzrost polskiej gospodarki od czasu akcesji, czyli w ciągu 20 ostatnich lat, wzrost w kategoriach realnych, czyli nie mówimy, ile to tysięcy na głowę, ponieważ mamy jeszcze inflację, ale wzrost w kategoriach realnych. To było o 110,9%, czyli można zapamiętać łatwą liczbę 111 - o 111% nastąpił wzrost realny gospodarki. Warto to porównać do gospodarki europejskiej. W tym czasie wzrost wyniósł 30,4%, czyli widzimy, że wzrost w Polsce był prawie cztery razy szybszy. Ten wzrost w Polsce był trzecim największym w Unii Europejskiej. Trzeba przy tym brać pod uwagę, że zawsze są opóźnienia, czyli na samym początku jeszcze się nie odczuwa tego, co następuje, skutki są przesunięte. Skutki wzrostu działań w polityce gospodarczej, powiedzmy z lat 2014-2015, były znane, odczuwane jeszcze w latach 2018-2019, zawsze jest to przesunięcie.

    Jeśli chodzi o bezpośrednie inwestycje zagraniczne, to wyniosły one od czasu akcesji 279 mld dolarów. Podaję to w dolarach, ponieważ statystyki międzynarodowe, światowe, mówiące o bezpośrednich inwestycjach zagranicznych zawsze są w dolarach. Najważniejszą rzeczą, o tym trzeba pamiętać, było to, że przyczyną tego było włączenie gospodarki polskiej w system europejski, objęcie tym samym prawem europejskim, spójnym z innymi krajami. Wtedy inwestorzy zawsze inwestują, mając duży obszar gospodarczy.

    Oczywiście skutki bezpośrednich inwestycji zagranicznych to nie tylko są pieniądze, ale to jest przede wszystkim transfer wiedzy, sposobów gospodarowania, sposobów funkcjonowania firm.

    Odpowiadam na pytanie w sprawie napływu funduszy europejskich do Polski. Wyliczamy, że w tym czasie, do 31 marca tego roku, napłynęło 250 mld euro - ponieważ to są fundusze europejskie, jest to wyrażane w euro - w tym 161 mld w ramach polityki spójności oraz 78 mld w ramach wspólnej polityki rolnej, czyli na rolnictwo. Od tego oczywiście trzeba odjąć kary zapłacone przez poprzedni rząd. Chodzi o Izbę Dyscyplinarną, Turów oraz kary, które wynikają z niewdrażania przez poprzedni rząd dyrektyw europejskich w zakresie kodeksu łączności elektronicznej i sygnalistów, które w tym momencie płacimy. Jeśli państwo nie wdraża prawa europejskiego, to są tego koszty. Prawdę mówiąc, Polska jest tego jednym z nielicznych przykładów.

    W przypadku środków europejskich trzeba pamiętać, że najważniejsze jest... Wielkość środków jest istotna, ale kluczowa była sama logika zarządzania wydatkami publicznymi: planowanie, tworzenie programów, wdrażanie i monitorowanie, komitety monitorujące, trzymanie się założeń i potem rozliczanie tego czy - jak w przypadku dopłat - sprawdzanie, czy to wszystko zostało dobrze, zgodnie z prawem rozdane. Znowu ta logika, która weszła do całej polskiej gospodarki, jest najistotniejsza. Oczywiście w ostatnich latach widzieliśmy załamanie się tego, sprawy Funduszu Sprawiedliwości, gdzie to jest sprzeczne z tą logiką, czy NCBR. Myślę, że ta logika jest bardzo istotna, jeśli chodzi nie tylko o skutki finansowe, ale też skutki tego, jaka jest logika funkcjonowania państwa. To są rzeczy niewyrażalne w pieniądzach. Na pewno do tych 250 mld euro trzeba by dodać dużo więcej. Dziękuję bardzo.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Grzyb:

    Dziękuję, panie ministrze, za przedstawioną informację. Oczywiście zgadzam się z pańską oceną mówiącą o tym, że poza samymi transferami finansowymi jest jeszcze to, co jest efektem transferu wiedzy i umiejętności, jak również sposobów prowadzenia gospodarki, która przecież przeszła trudną transformację w okresie przygotowywania do członkostwa. To był koszt, jak wspomniałem, ok. 60 mld dolarów, chociażby w obrotach handlowych, wynikający z asymetrii. Po stronie polskiej nie zostało to wypełnione, a przecież taki był zapis w układzie ustanawiającym stowarzyszenie między Polską a Wspólnotami i ich państwami członkowskimi.

    Z drugiej strony chciałem zapytać o przepływy netto. Wydaje mi się, że one też obrazują, jakie ponieśliśmy nakłady, jeśli chodzi o składkę członkowską - w jej kompozycji - i jak to wygląda netto. Jednocześnie (Dzwonek) chciałbym zapytać o to, jak w sposób realny opisać to, jak fundusze wpłynęły na polską gospodarkę i funkcjonowanie polskiego społeczeństwa, dlatego że najczęściej posługujemy się rachunkiem bieżącym, a ze względu na inflację wpływ realny jest daleko inny. Dziękuję bardzo.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Oczywiście ministrowi finansów łatwiej jest odpowiadać w oparciu o dane. Odpowiedź na pytanie o przepływy netto i nasze wpłaty do budżetu mogę przedstawić dosyć łatwo. Od 1 maja 2004 r. do końca zeszłego roku składka wyniosła 85 780 mln euro. Po odliczeniu - bo pan pytał o składkę, o wartość netto, o saldo rozliczeń, tak to moglibyśmy nazwać - to jest plus 163 524 mln euro.

    Jak powiedziałem, to są rzeczy bardzo łatwo wyrażalne w wartościach, natomiast w dalszej części pan zapytał o wpływ na funkcjonowanie gospodarki, na społeczeństwo, na zamożność. Myślę, że to jest dużo szersze pytanie. Teraz akurat jest okres pojawiania się rozmaitych badań na ten temat. To, o czym mógłbym opowiedzieć z punktu widzenia Ministerstwa Finansów, to bardzo dobre badanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego, które mówi o tym, co by było, gdyby tego wejścia nie było, o alternatywnych scenariuszach. Z pewnością trudno sobie wyobrazić, jak wyglądałaby Polska. Zawsze możemy porównywać, mówić: popatrzmy np. na Serbię, która pozostała poza. Natomiast pamiętam mój 1 maja 2004 r. na moście w Bogatyni, w Zgorzelcu. Te 20 lat na pewno bardzo zmieniło nasze społeczeństwo, jak myślę, pozytywnie. A jeśli chodzi o przepływy, to na pewno były bardzo na plus. Dziękuję bardzo.