Poseł Piotr Zgorzelski

Stenogram

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Grzyb:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Ministrowie! Bardzo serdecznie dziękuję za możliwość zadania tego pytania. Wczorajsze całe popołudnie i głęboko w nocy byliśmy w trakcie przedkładania informacji rządowej, jak również debaty na temat tego, jak wygląda pomoc na obszarach objętych powodzią i jakie siły, środki zostały zadysponowane zarówno przez państwo, organizacje pozarządowe, jak i przez samorząd. Oczywiście wybija się w tym pomoc w szczególności Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych oraz wojska, przy czym wolumen zaangażowanych sił i środków ze strony wojska jest tutaj najbardziej widoczny, bo to jest prawie 26 tys. żołnierzy.

    Ten pierwszy okres co prawda jeszcze trwa, bo to przeciwdziałanie ewentualnej powodzi w dolnym odcinku Odry, ale przechodzi się już w tej chwili do drugiego etapu pomocy. Stąd też Ministerstwo Obrony Narodowej zapowiedziało operację ˝Feniks˝, która jest ukierunkowana na niesienie pomocy w najtrudniejszych miejscach, w których straty są największe i jednocześnie możliwości zarówno samego samorządu, jak i podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych są niestety niewystarczające w stosunku do rozmiaru zniszczeń, w szczególności w zakresie infrastruktury. Dotyczy to wodociągów, kanalizacji, oczyszczalni ścieków, ale też w szczególności dróg, jak również całej infrastruktury towarzyszącej.

    Stąd też chciałbym zapytać pana ministra o to, jakie są kluczowe obszary działania w ramach tej operacji. Jakie siły i środki zostaną przeznaczone na przeprowadzenie tej operacji i jaki jest jej zakres (Dzwonek) czy też jej zabezpieczenie finansowe? W jaki sposób resort będzie sobie z tym radził? W jaki sposób będzie ona również wkomponowana w inne zadania, podstawowe zadania realizowane przez nasze Siły Zbrojne? Dziękuję bardzo.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiedź, panie pośle, na to pytanie jest bardzo długa. Myślę, że postaram się w sposób wyczerpujący opowiedzieć o pewnych aspektach tej sprawy związanych z pomocą tym wszystkim, którzy ucierpieli podczas powodzi, nie tylko cywilom, ale jednocześnie też generalnie samorządom, które poniosły olbrzymie straty, ale nie tylko samorządom, bo również państwo polskie, które wykonuje swoje zadania, też poniosło tam spore straty.

    W związku z wystąpieniem powodzi, która oczywiście zagraża życiu, zdrowiu i mieniu obywateli Rzeczypospolitej Polskiej, minister obrony narodowej w dniu 19 września wydał decyzję o rozpoczęciu operacji ˝Feniks˝. Następnie szef Sztabu Generalnego wydał rozkaz w sprawie realizacji zadań w ramach operacji ˝Feniks˝, której zadaniem, misją jest zapewnienie wsparcia organów administracji publicznej w realizacji zadań w zakresie przeciwdziałania podtopieniom i powodziom oraz likwidacji tych podtopień i powodzi. Na dowódcę tej operacji został wyznaczony pan gen. Stańczyk, który jest szefem Wojsk Obrony Terytorialnej.

    Teraz pokrótce przedstawię, co jest celem działania tej operacji. Przede wszystkim łagodzenie skutków zniszczeń popowodziowych dla ludności cywilnej, zwiększenie szybkości odtwarzania infrastruktury drogowej, mostowej, kolejowej, energetycznej realizowanej przez administrację rządową i samorządową, ograniczenie ryzyka wystąpień ponownych lokalnych powodzi w rejonach, w których nastąpiło uszkodzenie lub osłabienie infrastruktury popowodziowej, zwiększenie bezpieczeństwa ludności poprzez dozorowanie mienia, lokalne wsparcie medyczne, ewakuację medyczną oraz wsparcie psychologiczne, o którym też nie zapomnieliśmy, bo to wsparcie psychologiczne też jest niezmiernie ważne. To jest ogromna trauma dla tych ludzi.

    Operacja ˝Feniks˝ ukierunkowana jest na pięć kluczowych obszarów, tzw. linii wysiłku, tzn. na bezpieczeństwo, zdrowie, mobilność, logistykę i szkolenie. Teraz pierwsza linia wysiłku: bezpieczeństwo. W ramach pierwszej linii wysiłku i działań wojsko koncentruje się na ochronie wałów przeciwpowodziowych. Żołnierze monitorują i wzmacniają konstrukcję wałów, jak również wspierają Policję w ochronie mienia na terenach dotkniętych powodzią. Zaangażowano ok. 10 300 żołnierzy oraz 7 śmigłowców i 4 bezzałogowe statki powietrzne. To tylko w tej pierwszej linii, bo generalnie zaangażowanych w całej akcji powodziowej jest ponad 25 tys. osób, 25 tys. żołnierzy. Oczywiście przede wszystkim są to żołnierze wojsk operacyjnych wspomaganych przez Wojska Obrony Terytorialnej. To jest m.in. wsparcie lokalnej administracji. Oddelegowanych jest 500 żołnierzy Żandarmerii Wojskowej. Są rekonesanse lotnicze, są zrzucane big bagi, wieleset tych big bagów zostało zrzuconych w celu uszczelnienia wałów przeciwpowodziowych. Dokonywane jest monitorowanie wałów przeciwpowodziowych i rozlewisk Odry. Są również bezzałogowe statki powietrzne, które monitorują cały obszar zagrożony powodzią.

    Druga linia wysiłku to zdrowie. Wojsko organizuje punkty medyczne i zapewnia ewakuację medyczną przy użyciu śmigłowców. Wsparcie obejmuje również pomoc psychologiczną oraz leczenie osób dotkniętych stresem pourazowym. Szczególny nacisk położony zostanie na organizację szczepień i dostarczanie opieki medycznej w trudno dostępnych miejscach. I tutaj rozwinięto np. szpital polowy w Nysie, bo jak państwo wiecie, szpital stacjonarny został ewakuowany. I ten szpital polowy w Nysie przyjął już prawie 500 pacjentów, to cały czas postępuje. Również żołnierze Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wspierają zadania szpitalne w Lądku-Zdroju i we Wrocławiu. W miejscowości Opole funkcjonują cztery mobilne grupy zadaniowe z wojskowych ośrodków medycyny prewencyjnej oraz siedem mobilnych zespołów medycznych w miejscowości Wrocław, Nysa, Lądek-Zdrój, Lewin Brzeski. W gotowości do wsparcia ogniw pozamilitarnych w minimalizowaniu zagrożenia epidemiologicznego jest 17 zespołów dezynfekcyjnych zadaniowych z wojsk chemicznych. Tak jak państwo widzicie, to nie są tylko Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, to jest każdy rodzaj Sił Zbrojnych, również wojska chemiczne, które naprawdę są bardzo ważne, żeby nie wybuchła epidemia. Jest wiele różnego rodzaju zagrożeń z tym związanych.

    Trzecia linia wysiłku to mobilność. Powódź zniszczyła wiele dróg i mostów, co oznacza utrudnienie w dostarczaniu pomocy. Wojska inżynieryjne zajmują się oczyszczaniem terenów oraz odbudową mostów. To jest bardzo dobre współdziałanie wojsk inżynieryjnych razem z Państwową Strażą Pożarną, ochotniczą strażą pożarną, również z siłami Policji. Zadania realizowane są przez zespoły drogowe oraz inżynieryjne grupy zadaniowe w 20 (Dzwonek) miejscowościach. Do głównych zadań realizowanych przez zespoły drogowe należy oczyszczanie i udrażnianie dróg, wywóz odpadów, budowa placu pod ciężki sprzęt oraz przewożenie kruszywa.

    Czwarta linia wysiłku to logistyka. I tutaj ilość zaangażowanych żołnierzy oraz sprzętu powoduje, że np. dziennie dostarczamy ponad pół miliona litrów wody na terenach, które są pozbawione tego podstawowego czynnika do życia. W obwodzie pozostaje ponad 30 cystern w miejscowości Wrocław. Oczywiście są to zapasy na szczególne wydarzenia. Zabezpieczenie logistyczne oprócz dystrybucji wody i dostarczania żywności obejmuje również organizację mobilnych punktów wymiany umundurowania, zabezpieczenie usług pralniczych, zabezpieczenie medyczne.

    Następna linia wysiłku to szkolenie. Ostatnia linia wysiłku dotyczy szkolenia, ponieważ wojsko skupi się na podnoszeniu kompetencji administracji lokalnej w zakresie zarządzania kryzysowego. Wielu zostało zaskoczonych, jeżeli oczywiście mowa o skali wydarzeń. I trzeba po prostu było pomóc samorządom, tym wszystkim wydziałom zarządzania kryzysowego. W tej chwili następuje szkolenie takie naprawdę bardzo solidne i zasadnicze przez wyspecjalizowane jednostki wojskowe.

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Panie ministrze, bo nie będzie miał pan o czym mówić w drugiej części. Co pan na taką propozycję?

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda:

    Z chęcią skończę w drugiej części.

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Przepraszam serdecznie, ale...

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda:

    Dam szansę na zadanie następnego pytania. Bardzo dziękuję, panie marszałku.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Grzyb:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za tę część informacji. Zdaję sobie sprawę, że ona w tej części nie wyczerpuje całości pytań, które zostały przeze mnie zadane. Ale też chcę wyrazić w imieniu zarówno swoim, jak i całej Komisji Obrony Narodowej jako jej przewodniczący wszystkim żołnierzom oraz wszystkim funkcjonariuszom biorącym udział w tej bardzo trudnej operacji najwyższe wyrazy uznania i podziękowania.

    Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, jakie są pierwsze wnioski z tej części operacji, która w chwili obecnej jest przeprowadzana i z wdrażanej operacji ˝Feniks˝, jeżeli chodzi o przyszłość, reakcję na zagrożenia tego typu, z jakimi mamy do czynienia przy okazji tej powodzi. Które elementy tego współdziałania powinny zostać poprawione, a które wręcz wdrożone? Wydaje mi się, że to całe tragiczne wydarzenie powinno nieść wiedzę, jeżeli chodzi o kompetencje (Dzwonek), jak powinniśmy reagować w zakresie zagrożenia, a w szczególności budując nowy system obrony cywilnej. Dziękuję bardzo.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda:

    Zaraz, panie pośle, odniosę się do pytań, natomiast najpierw skończę jeszcze swoją wypowiedź.

    Stworzonych zostało 10 wojskowych zgrupowań zadaniowych. Po dwa takie wojskowe zgrupowania zadaniowe w województwie małopolskim, śląskim, dolnośląskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim. Szanowni państwo, to zagrożenie w dalszym ciągu istnieje. Cały czas Odra jest monitorowana i wyciągane są absolutnie wnioski po tym, co się stało w górnej części Odry i nie tylko. Chodzi oczywiście jeszcze o dopływy Odry.

    W ramach operacji ˝Feniks˝ w wojskowych zgrupowaniach zadaniowych zostało również utworzonych dziewięć inżynieryjnych grup zadaniowych funkcjonujących w oparciu o miejscowości: Wrocław, Brzeg, Kłodzko, Opole, Głogów. Najważniejsze zadania realizowane przez wojska inżynieryjne to: udrażnianie dróg, oczyszczanie z gruzu i odpadów popowodziowych, rekonesans zagrożeń w miejscowości Głogów oraz przewóz materiałów, wypompowywanie wody, usuwanie z koryt rzek wszystkich zawalonych konstrukcji mostowych, dowóz żywności, wody, produktów pierwszej pomocy, rekonesans mostów, kładek dla pieszych.

    W rejonie działań przeciwpowodziowych znajdują się również dwa komponenty lotnicze, które realizują następujące zadania: loty rozpoznawcze w rejonie miejscowości Wrocław oraz dorzecza Odry, utrzymywanie gotowości do ewakuacji ludności z zagrożonych terenów, transport zaopatrzenia i oczywiście też przenoszenie worków big bag, o których wspominałem.

    Pan poseł pytał, na jaki okres jest przewidziana operacja ˝Feniks˝. Panie pośle, do końca tego roku, natomiast chcę wszystkich państwa zapewnić, że Wojsko Polskie, tak jak mówił wczoraj wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, będzie z ludźmi i z samorządami tyle czasu, ile po prostu będzie potrzeba. Ta praca, bardzo ciężka, którą wykonują poszczególni żołnierze, strażacy ochotnicy i państwowi, policjanci, samorządy, to jest po prostu jedno wielkie współdziałanie, oczywiście też bardzo dobrze koordynowane.

    Jaki jest koszt tej operacji? Koszt do końca roku jest przewidziany na 175 mln zł i tutaj nie ma, szanowni państwo, Wysoki Sejmie, zagrożeń, jeżeli chodzi o finansowanie tych działań. Oczywiście jeżeli ta akcja będzie przedłużona jeszcze na następny rok, to też te środki wygospodarujemy z budżetu Ministerstwa Obrony Narodowej.

    Ilu żołnierzy bierze w tym udział, też takie pytanie było. Na chwilę obecną zaangażowanych było prawie 26 tys. żołnierzy (Dzwonek) - chcę też powiedzieć, że było ponad 2,5 tys. jednostek sprzętowych - z czego bezpośrednio w działaniach uczestniczyło ponad 20 tys. żołnierzy, a ok. 5,5 tys. żołnierzy stanowiło rezerwę, która musi być, jeżeli wydarzyłyby się jeszcze jakieś niespodziewane akcenty pogodowe. Oczywiście chcę też powiedzieć, że stworzono 10 wojskowych zgrupowań, to już mówiłem, i w ramach tych zgrupowań również działają grupy zadaniowe we Wrocławiu, w Brzegu, Płocku, Opolu oraz Głogowie.

    Czy operacja ˝Feniks˝ będzie wkomponowywana w inne zadania realizowane przez Siły Zbrojne? Tych zadań trochę jest, ale operacja ˝Feniks˝ jest operacją samodzielną. To jest zbyt poważna operacja, żeby ją łączyć z innymi operacjami. Oczywiście jeżeli będzie taka konieczność, to będziemy też się nad tym zastanawiać i reagować na bieżąco.

    Z tego miejsca, już kończąc, panie marszałku, chcę bardzo serdecznie podziękować wszystkim żołnierzom Rzeczypospolitej Polskiej, wszystkim strażakom ochotnikom, wszystkim strażakom z Państwowej Straży Pożarnej, wszystkim policjantom, strażnikom miejskim, wszystkim samorządowcom, wszystkim zaangażowanym w akcję przeciwpowodziową, a przede wszystkim chcę podziękować wszystkim naszym rodakom, bo ta akcja, która była, to takie pospolite ruszenie Polaków, ratowanie mienia i życia innych ludzi, zabezpieczanie wałów powodziowych, naprawdę po prostu budzi podziw, myślę, że wszystkich nas tutaj. Ogromne podziękowania, ogromne brawa. Panie marszałku, bardzo dziękuję.