Poseł Paweł Jabłoński

Stenogram

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tomasz Kostuś:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Największa afera gospodarcza w Polsce po 1989 r. Gigantyczna strata Orlenu na ropie. Majątek sprzedany za bezcen. To była PiS-owska kradzież 100-lecia. Jak 400 mln dolarów wyparowało z Orlenu. Błędne decyzje kosztowały Orlen miliardy. Bajeczne zarobki prezesa. Czy to są wypowiedzi, cytaty polityków Koalicji Obywatelskiej, koalicji 15 października? Nie. To są nagłówki, to są cytaty z gazet z ostatnich dni. To porażające. Ta prawda jest porażająca.

    Opinię publiczną zbulwersowały zwłaszcza informacje na temat astronomicznych zarobków prezesa Orlenu za 2024 r., kontrola Najwyższej Izby Kontroli dotycząca sprzedaży aktywów Lotosu poniżej ich rynkowej wartości czy też pogorszenie się wyników finansowych Orlenu za 2024 r. w stosunku do roku 2023. W tym kontekście powiedzieć, że jesteśmy głęboko zaniepokojeni, to nic nie powiedzieć. Zwłaszcza że mówimy tu o największej spółce Skarbu Państwa. Mówimy tu o spółce, która jest absolutnie w branży strategicznej, w branży paliwowej. Polki i Polacy mają prawo poznać wyniki wewnętrznego audytu w spółce oraz kontroli Najwyższej Izby Kontroli, winnych ewentualnych nieprawidłowości oraz skutków tych nieprawidłowości.

    Dlatego proszę o przedstawienie szczegółów tych błędnych decyzji, o których mówił prezes spółki, a także wymiaru strat, jakie z ich tytułu poniosła spółka, oraz informacji dotyczących wdrożenia planu naprawczego. (Dzwonek) Proszę również, panie ministrze, o informację, czy podjęto kroki prawne w stosunku do osób winnych tych strat, zaniedbań i nieprawidłowości. Dziękuję. (Oklaski)

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Robert Kropiwnicki:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję bardzo za to pytanie. Wiemy, że te 13 mld odpisu, o którym mówiliśmy, to są absolutnie błędy zarządzania. Trochę do końca nie wiemy, na ile są to błędy wynikające z nieświadomości, a na ile są to świadome manipulacje, czyli próba oszustwa i działania na szkodę spółki. Prokuratura prowadzi ok. 20 postępowań, które dotyczą spółki Orlen: od spraw mniejszej wagi, jakichś drobnych wyłudzeń, po właśnie sprawy związane z Lotosem i tak naprawdę wyprzedażą Lotosu, czyli sprzedażą rafinerii za około miliarda złotych, co jest bardzo niską ceną, jak mówią wszyscy fachowcy. Prokuratura prowadzi postępowania w kilku bardzo istotnych sprawach. Chociażby właśnie w sprawie już wspominanej spółki OTS Switzerland z grupy Orlen, czyli utraty ok. 1,6 mld zł w wyniku złych działań zarządu czy upoważnienia osób do transferowania środków i przedpłacenia za ropę, która nigdy nie dotarła. To jest działanie na szkodę. Jest wielowątkowe śledztwo w sprawie postępowań zakupowych związanych z projektowaniem i wykonywaniem infrastruktury oraz prac przy budowie kompleksu Olefiny III. To był największy odpis za 2024 r. i to jest prawie 8 mld straty, które trzeba było wpisać w koszty. To jest też postępowanie prowadzone przez prokuraturę regionalną. Jest również prowadzone śledztwo w sprawie nadużycia uprawnień w 2023 r. poprzez zawieranie umów z amerykańską firmą na sporządzanie raportu dotyczącego działań podejmowanych na rzecz Orlenu oraz inne podmioty. I to jest strata ok. 0,5 mln zł. Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga prowadzi śledztwo w sprawie przywłaszczenia w latach 2018-2023 kwoty 743 tys. zł poprzez wydatkowanie środków ze służbowych kart płatniczych przez byłych członków zarządu i kadrę zarządzającą na cele niezgodne ze statutem i z działalnością spółki, a także nadużycia uprawnień w 2022 r. przy finansowaniu podróży służbowych ze szkodą majątkową w wysokości 3,6 mln zł. To są ewidentne rzeczy, które są udokumentowane. Płacono kartami służbowymi za działania właściwie prywatne. I to było przysporzenie osób, które były dysponentami tych kart. Myślę, że te pieniądze uda się kiedyś odzyskać, ale dzisiaj najważniejsze jest to, żeby prokuratura mogła prowadzić postępowania tak, by one skończyły się aktami oskarżenia i żeby niezawisły sąd mógł wydać wyrok. A więc nie chcemy mówić, że spółka, bo to my jesteśmy akcjonariuszami, ale spółka nie może komunikować w tych sprawach szczegółowo, bo są one objęte tajemnicą śledztwa. Tu prokuratura ma prawo decydowania, które elementy będzie ujawniać.

    Tych spraw jest naprawdę bardzo dużo. Można by o każdym z 20 śledztw mówić bardzo szeroko, szczegółowo, na jakim jest etapie, ale liczymy na to, że prokuratura, która stawia zarzuty, jak najszybciej będzie mogła kierować akty oskarżenia i że zajmą się tym sądy. To są sprawy naprawdę bulwersujące. Polacy płacili bardzo dużo za paliwo, były to okropnie wysokie rachunki, co napędzało inflację, co rozstrajało całą gospodarkę. Przypomnę, że inflacja właśnie m.in. przez te działania Orlenu wynosiła ponad 14%. To było bardzo dużo. Teraz udaje się to wszystko jakoś normalizować. Myślę, że obecny zarząd prowadzi wiele działań audytowych, które będą sukcesywnie ujawniane. One się jeszcze nie zakończyły, nie wszystkie audyty się zakończyły. One wciąż trwają i jest prowadzonych wiele postępowań właśnie prokuratorskich. Myślę, że kolejne działania będą komunikowane przez spółkę. Również prokuratura, jak myślę, w niedługim czasie będzie komunikowała poszczególne elementy związane ze stawianiem zarzutów kolejnym osobom, a sprawy będą na wokandzie sądowej. A więc w ciągu najbliższych 12 miesięcy będziemy mieli kolejne informacje dotyczące kończenia audytów, bo one się cały czas toczą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Krzysztof Gadowski:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dziękujemy za tę informację. Na pewno jeszcze wiele różnych procesów będziemy przechodzić i wiele odkryć co do fatalnego zarządzania tą spółką będziemy mogli obserwować. Czekamy wszyscy na wyniki tych postępowań sądowych i ostatecznych rozstrzygnięć. Przecież wszyscy widzieliśmy, jak Orlen okradał Polaków w trakcie epidemii. Kiedy trzeba było obniżać ceny, kiedy trzeba było chronić Polaków, ceny rosły. To była spółka ewidentnie wykorzystywana do celów propagandowych, wyborczych przez Prawo i Sprawiedliwość. Dzisiaj to widzimy i mamy potwierdzenia, raporty NIK, mamy wewnętrzne audyty.

    Panie ministrze, jeszcze ostatnie pytanie, bo wspomniał pan, że jeszcze wiele spraw się toczy. Rozumiem, że te audyty prowadzone dzisiaj przez zarząd, przez zewnętrznych audytorów trwają i będziemy mogli jeszcze zobaczyć, ile złych rzeczy pozostało po złym zarządzaniu właśnie tą firmą. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Robert Kropiwnicki:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Otóż tak, oczywiście, panie pośle, spółka będzie komunikowała poszczególne etapy, zakończenie kolejnych działań audytowych. Chociażby niedawno mieliśmy do czynienia z informacjami dotyczącymi inwestycji w Ruch, które były kompletnie bez sensu. Spółka straciła ok. 1 mld zł na tym, że zainwestowała w podmiot, który nie miał płynności, który nie miał żadnej już właściwie zdolności do obrotu. Chodziło o takie imperialne podejście prezesa, który podobno chciał sprawić przyjemność prezesowi Kaczyńskiemu mającemu sentyment do Ruchu, bo kiedyś tam kupował gazety. Wszyscy kiedyś kupowaliśmy gazety w kioskach Ruchu, ale ta firma prywatna została doprowadzona do upadłości. Ruch został przejęty przez Orlen i PZU i obie spółki straciły na tym ok. 1 mld zł. Kompletnie bez sensu. Można powiedzieć, że król się bawi, złotem płaci. Tylko że króla już nie ma, a my dalej jako podatnicy musimy za to płacić, bo tak naprawdę Polacy za to wszystko płacą w cenach paliwa, cenach usług. Przypomnę, że w czasach prezesa Obajtka ceny gazu były wyjątkowo wysokie. Były wysokie oczywiście na giełdach, ale marże były okrutnie wysokie. Orlen cały wynik, którym tak się szczycono, robił głównie na marżach gazowych. Czyli podnoszono Polakom ceny gazu, bo przypomnę, że dzisiaj PGNiG, czyli dawna spółka, która była niezależna, jest włączona do Orlenu. Orlen jest głównym dystrybutorem gazu w Rzeczypospolitej. Podnosił ceny właściwie bez żadnego limitu po to, żeby robić własne wyniki. I tak można się bawić na koszt Polaków, ale nie o to chodzi. Premier ostatnio o tym mówił bardzo mądrze i odpowiedzialnie, że zarządy spółek, których Skarb Państwa jest uczestnikiem, muszą mądrze podchodzić do sprawy, bo z jednej strony muszą myśleć o zysku, ale z drugiej strony mają odpowiedzialność za całe państwo polskie, za Polaków i polską gospodarkę. Orlen jako jedna z kluczowych firm w Rzeczypospolitej musi również o tym myśleć, musi brać na siebie ciężar transformacji energetycznej, żeby Polacy mieli docelowo tanią i dostępną energię. Tak że myślę, że w kolejnych miesiącach będziemy mieli dalsze informacje na temat audytów i kolejnych działań sądów i prokuratury. Dziękuję bardzo. (Oklaski)