Poseł Maciej Lasek

Stenogram

8. punkt porządku dziennego:

Informacja bieżąca.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej Maciej Lasek:

    Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Odnoszę wrażenie, że wy po prostu nie słuchacie.

    (Głos z sali: No jak nie? To pan nie słucha.)

    Przez ostatnie 1,5 godziny wmawiacie nam dziecko w brzuch, przepraszam, wmawiacie, że już zdecydowaliśmy o likwidacji tego projektu. (Oklaski)

    (Głos z sali: Oczywiście, brawo!)

    A przecież audyt... Gdybyśmy chcieli zlikwidować ten projekt, nie ma nic prostszego. A my chcemy ten projekt naprawić, naprawić to, co zepsuliście.

    (Poseł Barbara Bartuś: Złożone zostały wnioski?)

    Ani jednego słowa o nierealnych harmonogramach. To, co dzisiaj powiedział były pełnomocnik minister Horała - powiedział przed chwilą, że tak, stał z batem - troszeczkę kłóci się z tym, czego dowiaduję się ze spółki. Bo spółka mówi: Nie, myśmy ich informowali, że to są nierealne harmonogramy. (Oklaski) A co się okazuje? Dalej stoicie na stanowisku, że te harmonogramy są realne. Nie, nie są realne.

    Natomiast na co bym chciał zwrócić uwagę? Padło sporo słów o finansach itd. Rzeczywiście w zeszłym roku w spółce było zatrudnionych 755 osób, wynagrodzenie - 120 mln brutto, bez członków zarządu i rady nadzorczej. Tyle to kosztowało. Na ten rok - 131 mln na 749 osób, według takiego planu. Pytano mnie wielokrotnie o tzw. pełnomocników czy przedstawicieli regionalnych do spraw linii kolejowych. To naprawdę dosyć ciekawy i kuriozalny przypadek, bo dotyczyło to dziewięciu osób, czyli nie w każdym regionie były takie osoby. Otrzymywały miesięcznie 10 tys. zł netto.

    (Głos z sali: Skandal!)

    Niektórzy - w sumie 200 tys., niektórzy - w sumie 428 tys. Na B2B, na tych, którzy byli zatrudnieni w ramach B2B, było 1700 tys. zł. Tyle było na tych pełnomocników. Na zlecenia, na tych, którzy byli na zlecenia - 400 tys. zł. W sumie 2100 tys. zł.

    (Głos z sali: Skandal!)

    Według tego, co zostało powiedziane przez osoby...

    (Głos z sali: Z telewizji.)

    ...które o tym wspominały - tak naprawdę nie wiadomo, za co. To się chyba samo tłumaczy.

    W tej chwili ten projekt pochłonął 2,7 mld. Wiem, że państwo pewnie nie lubicie czytać ani słuchać, ale wielokrotnie mówiłem, że audyt jest po to, żeby ten projekt naprawić, że będziemy kontynuowali te elementy, które dzisiaj mają uzasadnienie.

    (Poseł Anna Milczanowska: Które?)

    Robimy audyt, żeby rząd Prawa i Sprawiedliwości nie zrobił nas zakładnikami tego projektu.

    (Poseł Anna Milczanowska: Które elementy?) (Dzwonek)

    Program wieloletni... Szanowni państwo, dopiero 23 czy 24 października mieliście odwagę, żeby go uchwalić. Dlaczego nie wcześniej? Dlaczego wasz minister finansów wcześniej nie przekazał środków na ten program?

    (Głos z sali: Gdzie środki?)

    To naprawdę duże zarzuty.

    Pan minister Horała mówi: Przyznaję się do bardzo, bardzo wielu różnych rzeczy. Ale wiecie państwo, ostatnio opinie publiczną poruszyło to, co niektóre media nazwały programem ołtarz+. Generalnie jest to element programu społeczno-gospodarczego. Na 3 lata przeznaczono na to ćwierć miliarda złotych, 258 mln zł.

    Ciekawa rzecz, której się dowiedziałem w trakcie rozmowy z pracownikami również biura pełnomocnika. Wiecie państwo, każdorazowo te pieniądze powinny być wydawane czy przeznaczane dla beneficjentów, którzy zostali uznani za tych, którzy powinni otrzymać te pieniądze, za zgodą pełnomocnika do spraw budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Na 2023 r. ta zgoda pełnomocnika była, okej, to jest też jeden z elementów audytu. Ciekawi mnie jedna rzecz. Za 2021 r. i za 2022 r. tej zgody nie było. Powiem państwu, z informacji, które uzyskałem, że spółka prosiła pana ministra Horałę, żeby post factum zaakceptował te pieniądze. I tu szacun, panie ministrze, nie zgodził się pan na to, również dzięki dbałości pracowników biura pełnomocnika. Napisał pan, że przyjmuje pan to do wiadomości.

    Ale my w tej chwili mówimy o prawidłowości prowadzenia inwestycji. (Oklaski) My mówimy o prawidłowości wydatkowania środków. My nie mówimy dzisiaj o tym, czy projekt jest zasadny w tym czy w innym przebiegu. Bo wiecie co, państwo, kiedy powinna być przeprowadzona debata dotycząca zasadności tego projektu? 6-7 lat temu.

    (Poseł Anna Milczanowska: Była prowadzona, była prowadzona.)

    Dzisiaj wy budujecie taką narrację, że dyskutujemy, czy to jest potrzebne. Szanowni państwo, jeżeli...

    (Poseł Barbara Bartuś: My nie, ale jak pan nie złożył wniosku...)

    Nie, nie, nie, to jest... A my mówimy: sprawdźmy, jak to jest robione, sprawdźmy, w jaki sposób to jest realizowane.

    I teraz przejdę... (Gwar na sali, dzwonek)

    (Poseł Barbara Bartuś: Prosimy o odpowiedź, dlaczego wnioski nie zostały złożone.)

    Szanowna Pani Poseł! Teraz przejdę do wniosków CEF-owskich. To jest oczywiście bardzo długa odpowiedź, zapewne przyszło już kilka interpelacji i te odpowiedzi znajdą się również w interpelacji szanownych państwa posłów. Spółka CPK w tym konkursie złożyła dwa projekty. Jeden to jest dofinansowanie budowy tunelu dużych prędkości pod Łodzią, czyli tunelu między Łodzią Fabryczną a przystankiem Łódź Retkinia, oraz dofinansowanie odcinka Sieradz Północny - Pleszew - Poznań. Ja tutaj wielokrotnie słyszałem, że my rzekomo chcemy likwidować kolej dużych prędkości. Nie. Właśnie pokazaliśmy, że projekty, które są dobrze przygotowane, będziemy wspierać. Ale jeżeli czytam wnioski, jeżeli czytam wnioski specjalistów...

    (Poseł Anna Milczanowska: Ale my nie wierzymy wam, w ani jedno słowo.)

    Jeżeli nie chcemy słuchać specjalistów, to może powinniśmy zrezygnować z takich departamentów. Ale jeżeli są takie departamenty i czytam wnioski specjalistów: Na 3 dni robocze przed końcem naboru projekty mogą nie osiągnąć wystarczającej dojrzałości. W przedmiotowych wnioskach nie zostały uwzględnione uwagi Centrum Unijnych Projektów Transportowych dotyczące minimalnych wymogów w zakresie analizy kosztów i korzyści oraz kwestii środowiskowych. Podczas spotkania konsultacyjnego na 5 dni przed terminem złożenia wniosków przedstawiciele spółki na końcowym etapie prac nad dokumentacją aplikacyjną nie byli w stanie przedstawić informacji w zakresie: posiadania niezbędnych do realizacji zgodnie z zaproponowanym harmonogramem uzgodnień z innymi zarządcami infrastruktury oraz organami administracji...

    (Poseł Anna Milczanowska: To trzeba było to zrobić.)

    ...ostatecznej decyzji odnośnie do aktualizacji harmonogramów, które w obecnej wersji są nierealne do realizacji zarówno w zakresie uzyskania brakującej dokumentacji, jak również realizacji robót budowlanych, decyzji wnioskodawcy o aktualizacji założeń dla projektu globalnego, w tym skrócenia planowanego zakończenia robót w węźle CPK z 2030 r. wskazanego w zatwierdzonym wniosku na 2028 r., bo o tym mówi się w tym konkursie itd... I jak bym tak czytał to dalej, to... Szanowni państwo, ja mam jeden komentarz do tego: to jest po prostu dramat. Jeżeli tak były przygotowywane wnioski za państwa czasów, to znaczy...

    (Poseł Anna Milczanowska: To trzeba było poprawić.)

    Nie, nie można było tego poprawić, bo było za późno. Po prostu źle to było przygotowane. (Gwar na sali, dzwonek) A jeśli chodzi o wcześniejsze wnioski, które tak były składane - przypomnę, znowu dofinansowanie tunelu dużych prędkości pod Łodzią, czyli mówimy o tym, który teraz złożyliśmy - 2 lata temu: niska dojrzałość projektu, projekt przepadł. Rok temu - projekt przepadł.

    Ja powiem państwu tylko tyle. Złożono w tym roku w tym konkursie 408 wniosków na kwotę 22 mld euro. A budżet konkursu wynosi 7 mld euro. Jest trzykrotne przekroczenie wnioskami tego budżetu. My jako Polska złożyliśmy 26 albo 24 projekty w tym konkursie. Liczymy, że niektóre z tych projektów wygrają.

    Ten projekt, jeżeli chodzi o dofinansowanie czy szukanie dofinansowania, czy składanie wniosku o dofinansowanie z CEF-u na projekt kolei dużych prędkości, będzie dalej realizowany, wtedy kiedy wnioski będą dobrze przygotowane. My m.in. dlatego w tej chwili prowadzimy audyt, żeby ta spółka rzeczywiście dobrze przygotowywała takie wnioski, żeby dobrze prowadziła tę inwestycję, żeby ta inwestycja była prowadzona we właściwej kolejności i, ostatnia rzecz, żeby harmonogramy były realne. A wiecie państwo, dlaczego mówię o harmonogramach? Dlatego że jeżeli harmonogram jest nierealny, to kontrahenci żądają bardzo wysokich kwot za to, żeby zrobić to w znacznie krótszym czasie, bo trzeba doprosić ludzi, zatrudnić albo dać podwykonawców.

    (Poseł Anna Milczanowska: To przedłużajcie dalej.)

    Ale jeżeli nagle udaje się coś zrobić, okej, zgodziliśmy się na te skrócone harmonogramy (Dzwonek), wysokie koszty, to projekt i tak się rozejdzie, to mówią, że tak powiem, pracownicy spółki. Będzie podwójnie drogo. My chcemy zrobić ten projekt dobrze, a nie tak jak wy do tej pory, po amatorsku. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Głos z sali: Brawo!)

    (Poseł Anna Milczanowska: Kiedy? Pytanie kiedy.)