Poseł Maciej Konieczny

Stenogram

5. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 233).

Poseł Monika Rosa:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Śląski język istnieje, bo są ludzie, którzy chcą się w nim porozumiewać, którzy mówią w nim codziennie, którzy w tym języku tworzą, piszą, którzy o ten język zabiegają. Oczywiście nie musimy udowadniać, że śląski spełnia kryteria języka regionalnego, bo oczywiste jest, że spełnia zgodnie z definicją zawartą w ustawie, ale też zgodnie z kartą języków regionalnych. Co jest jasne, w języku śląskim porozumiewa się na terytorium państwa polskiego ludność mniej liczna niż ludność Polski. I tak naprawdę, szanowni państwo, to, czy język śląski zostanie uznany za język regionalny, wynika tylko i wyłącznie z woli politycznej. I albo tę wolę polityczną się ma, albo - jak w przypadku państwa z PiS-u i z Konfederacji - tej woli politycznej po prostu się nie ma.

    (Głos z sali: Czyli czysta polityka.)

    Szanowni Państwo! Chamstwo na tej sali sejmowej ze strony posłów Prawa i Sprawiedliwości oczywiście nie przeszkodzi w uznaniu śląskiego za język regionalny, bo Ślązaczkom i Ślązakom to się po prostu należy. (Oklaski)

    Szanowni Państwo! Przywołujecie kwestię Rady Języka Polskiego. To ja państwu powiem o Radzie Języka Śląskiego. Może jej członków, czyli osób, które tworzą tę radę, państwo zapytacie o zdanie w kwestii tego, czy śląski jest językiem regionalnym. Oni oczywiście państwu powiedzą, że tak, śląski spełnia wszystkie kryteria języka regionalnego. A co więcej, jeśli spytacie prof. Majewicza, prof. Polańskiego, prof. Tambor, dr. Czesaka i prof. Wicherkiewicza, całą masę naukowców, to jasno oni wskażą, że nie da się języka zdefiniować, ale też jasno powiedzą o odmienności języka śląskiego. Poczytajcie przykłady użycia języka śląskiego, wiersze, lirykę, bajki poczytajcie po śląsku.

    (Poseł Piotr Kaleta: Bajki to mamy na razie po kaszubsku.)

    Zobaczycie, że śląski język jest skodyfikowany, że ma swoją ortografię, a to, że są odmienne rodzaje języka śląskiego, tylko powinno nas cieszyć, bo kodyfikacja przecież nie będzie ich obejmowała. (Gwar na sali)

    Tak jak państwo mówili, pierwszym elementem nauki języka śląskiego, śląskości jest dom, ale obowiązkiem państwa polskiego i obowiązkiem szkoły jest tę naukę...

    Wicemarszałek Piotr Zgorzelski:

    Panowie posłowie, pozwólcie wypowiedzieć się pani poseł.

    Poseł Monika Rosa:

    ...przekazywanie języka kolejnym pokoleniom po prostu kontynuować.

    I tak jak mówiłam, chamstwo w tej Izbie i ciągłe mi przeszkadzanie nie sprawią, nie przeszkodzą w uznaniu śląskiego za język regionalny. (Oklaski) Niech pan poseł jedzie do Rybnika, do Pszowa, kej tam cię wybrali, i powie, że tu niy mo jynzyk, że Śl?nzok?w tu niy mo. Ale Śl?nzocy s?m, niy mo co polityki uprawiać na kwestii języka śląskiego.

    Szanowni Państwo! Odnośnie do kwestii dezintegracji państwa polskiego, do kwestii i pytań mówiących o żenujących wystąpieniach, o tym, że zagrażamy jednolitości państwa polskiego, chcę powiedzieć, że sama nazwa Rzeczpospolita Polska wskazuje na różnorodność. A wiedzą państwo, co jest zagrożeniem dla jednolitości państwa polskiego?

    (Poseł Jerzy Polaczek: To wiemy od urodzenia, urodziliśmy się w śląskich domach.)

    Właśnie takie zatrzymywanie dążeń obywateli Rzeczypospolitej Polskiej do tego, aby mieli swój język, aby państwo polskie po prostu ich szanowało. To jest zagrożenie, bo mniejszości językowe, regionalne, etniczne stanowią wentyl bezpieczeństwa w odniesieniu do nacjonalistycznych słów, które na tej mównicy poselskiej padały z ust posłów z tej strony.

    Szanowni Państwo! Wróćmy do historii. Była mowa o plebiscytach. Czy państwo znacie wyniki plebiscytu? Otóż ponad 50% mieszkańców ówczesnych terenów plebiscytowych opowiedziało się za obecnością w państwie niemieckim. Dopiero po II wojnie światowej obecny teren Górnego Śląska znalazł się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej. Taka była historia. Ale Ślązacy - doskonale to wiecie - to nie są ani Niemcy, ani Polacy, tylko to są Ślązacy. I tylko strach i polityka nie pozwalają wam uznać Ślązaków i ich języka.

    (Poseł Piotr Kaleta: Nie ma czegoś takiego.)

    (Głos z sali: Nie bójcie się, prawda was wyzwoli.)

    Szanowni Państwo! Albo stworzymy państwo, które zrozumie swoich obywateli i obywatelki, które zrozumie, że możemy mieć różne historie i różne rodziny, które zrozumie, że czasem nasi przodkowie walczyli po innych stronach w wojnach, albo państwo, które będzie próbowało tworzyć obywatela wedle tego, jak się wydaje, że taki obywatel może wyglądać i funkcjonować. My uważamy, że państwo polskie musi szanować wszystkich swoich obywateli. I tak naprawdę to nie jest decyzja pana, czy Ślązak i Ślązaczka uznają się za Ślązaka, to jest ich wewnętrzne poczucie, chodzi o to, co mają w sercu, bo ich heimat jest na Śląsku. I oburza mnie to i żenujące jest to, że wmawiacie nam państwo, że Ślązacy, Ślązaczki mogą być jakimś zagrożeniem, mogą być jakąś ukrytą opcją niemiecką.

    (Poseł Roman Fritz: ˝Heimat˝ jest słowem niemieckim, to jest niemieckie słowo.)

    To jest hańba, że takie słowa padają z mównicy Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Ślązacy i Ślązaczki są wiernymi obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej i to, że mają swój język, że zabiegają o to, aby być mniejszością etniczną, że w spisie powszechnym 580 tys. obywateli i obywatelek powiedziało: jesteśmy narodowości śląskiej, po prostu wymaga uszanowania. Nie potrzebujemy do tego państwa zgody. Ta większość, która rządzi Polską, pozwoli, aby język śląski został uznany językiem regionalnym. (Oklaski)

    (Głos z sali: Brawo.)

    (Głos z sali: Polityka.)