Poseł Maciej Konieczny

Stenogram

41. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r. (druki nr 56 i 80).

Poseł Maciej Konieczny:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lewica oczywiście popiera powstanie komisji śledczej do wyjaśnienia tzw. afery wizowej. Będziemy uczestniczyć w jej pracach i aktywnie dążyć do wyjaśnienia sprawy. Jesteśmy przekonani, że o polityce migracyjnej można rozmawiać w sposób odpowiedzialny, bez rozpętywania rasistowskich, antymigracyjnych histerii, z poszanowaniem godności ludzkiej, w trosce o właściwe i dobre działanie państwa. Jestem przekonany, że to jest dokładnie to, czego w tym momencie potrzebujemy. Uczciwego spojrzenia na to, jak wygląda dziś migracja zarobkowa do Polski, czy system legalizacji pobytu cudzoziemców właściwie wypełnia swoją rolę - i to nie tylko w kontekście tej konkretnej afery, którą zamierzamy wyjaśnić.

    Tu nie chodzi tylko o dyskusję, o to, kogo należy rozliczyć, chociaż to jest w centrum naszego zainteresowania. Należy rozliczyć osoby bezpośrednio odpowiedzialne za nielegalny obrót wizami, za aferę korupcyjną, za to, co działo się w Ministerstwie Sprawiedliwości i w konsulatach. I to jest to centrum zainteresowania komisji. Oczywiście należy przesłuchać wszystkie osoby, które ponoszą odpowiedzialność polityczną - czy to ministra Raua, czy ministra Wawrzyka, czy też osoby odpowiedzialne z Departamentu Konsularnego - po to, żeby wyjaśnić jednoznacznie, kto miał wiedzę, a kto bezpośrednio uczestniczył w procederze korupcyjnym. Tym bardziej że ta praktyka korupcyjna stała w oczywistej sprzeczności z deklarowaną polityką władz, która była, jak wszyscy wiemy, nastawiona na to, żeby tę migrację do Polski ograniczać, która często była podszyta takim w naszej ocenie nieakceptowalnym rasistowskim podtekstem.

    W ogóle bardzo ciekawa sytuacja miała miejsce przed chwilą, kiedy przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości z ministrem Jabłońskim na czele byli tutaj, zanim usłyszeli, że nie mogą pokrzykiwać, po czym chyba rozczarowani tym faktem wyszli, ponieważ była ta wymiana zdań na temat push-backów. Tam bardzo czytelnie i jasno... Po tym, jak już padło to stwierdzenie, że push-backi, wypychanie osób na stronę białoruską bez umożliwienia im ubiegania się o azyl jest nielegalne, w żaden sposób ani minister Jabłoński, ani nikt z tamtej strony nie zaprzeczał. Padło jednoznaczne potwierdzenie ze strony Prawa i Sprawiedliwości, że tak, że te nielegalne push-backi mają miejsce. Jedyna pretensja była co do celu tych push-backów. Oto te push-backi mają miejsce, ale mieliśmy inne powody ku temu, żeby łamać prawo. Więc to jest szokujące, że dzisiaj mówimy o łamaniu prawa związanym z aferą wizową. Jednocześnie przy tej okazji uzyskaliśmy na sali polskiego Sejmu jednoznaczne, otwarte przyznanie się do łamania prawa przez przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości w kwestii nielegalnych push-backów na granicy białoruskiej. Tym bardziej zwracam uwagę, że należy ukazywać tę hipokryzję władzy w kwestii migracji, ale także spojrzeć szerzej na kwestie polityki imigracyjnej w Polsce i spojrzeć na nią także w kontekście przyszłości i tego, jak ona powinna być zorganizowana.

    Spoglądając na to, jak wyglądają polityka migracyjna i kwestia legalizacji pobytu, warto przyjrzeć się temu, czy decyzja o tym, żeby powierzyć tę przestrzeń działania państwa polskiego firmom zewnętrznym, była decyzją właściwą. Na ile afera wizowa jest pokłosiem czy konsekwencją tego, że przyznawanie wiz poza granicami Polski działało na zasadzie outsourcingu, że zostało powierzone firmom zewnętrznym? Być może to jest decyzja, która ułatwiła tego typu korupcyjny proceder. Być może warto ją zweryfikować.

    Kolejną rzeczą, której warto się przyjrzeć w kontekście organizacji całego sytemu legalizacji pobytu, jest to, jak wygląda to po stronie polskiej, to znaczy po stronie firm przyjmujących. Czy firmy, które wnoszą o legalizację pobytu, o wizy pracownicze, potem realnie zatrudniają w Polsce te osoby? Tutaj nie mówimy już o korupcji po stronie ministerstwa, ale o tym, na ile ten system, który został zaprojektowany po to, żeby firmy potrzebujące pracowników z zagranicy i ubiegające się o tych pracowników, mogły tych pracowników sprowadzić, żeby oni w tych firmach pracowali, realnie działa. Czy faktycznie coś tutaj poszło nie tak? Czy działanie systemu mija się ze celem? Czy system działa zupełnie inaczej? Informacje, które otrzymujemy od pracowników urzędów wojewódzkich, mówią, że faktycznie system, który mamy teraz, niekoniecznie działa zgodnie ze swoimi założeniami. Jeżeli faktycznie tak jest, to myślę, że prace komisji będą również okazją do tego, żeby się temu przyjrzeć.

    Chciałbym raz jeszcze podkreślić z całą mocą - także w kontekście tej debaty, w której wybrzmiały takie bardzo, moim zdaniem, niewłaściwe tony - że nie chodzi o straszenie migracją. Naprawdę bardzo wiele osób przyjeżdża do Polski do pracy i dzielenie tych ich na tych, którzy są z obszarów bliskich kulturowo i obcych kulturowo... Co to w ogóle znaczy? Ludzie przyjeżdżają do Polski do pracy, żyją tu, pracują, niektórzy tutaj zostaną, inni wyjadą, a my musimy zadbać o to, żeby mieli godne warunki pracy, bo wtedy wszyscy w Polsce będą mieli godne warunki pracy. Jeżeli zdecydują się tu zostać (Oklaski), to państwo polskie musi pomóc im zintegrować się z polskim społeczeństwem, bo od tego zależy, jak wszystkim nam wspólnie będzie się tutaj żyło. Chodzi o to, żebyśmy pomyśleli o tym, jak sensownie zaplanować politykę migracyjną. Nie straszmy się nawzajem migracją zarobkową, bo ona jest i będzie. Mam wrażenie, że to, czego nam brakuje... Chodzi o to, żebyśmy wykorzystali tę okazję do tego, żeby w końcu na poważnie porozmawiać o polityce migracyjnej Polski, to znaczy o tym, jak realnie zmierzyć się z faktem, że migracja zarobkowa do Polski ma miejsce. Jeżeli nie chcemy powielać wielu błędów, które zostały popełnione w innych miejscach na świecie, to zmierzmy się z tym faktem i zaprojektujmy w końcu w Polsce politykę migracyjną z prawdziwego zdarzenia.

    Mam nadzieję, że ta komisja śledcza poza tym, że rzetelnie wyjaśni aferę wizową, że będzie przyczynkiem do tego, żeby pociągnąć do odpowiedzialności osoby winne procederowi korupcyjnemu, który miał miejsce, to będzie okazją do tego, żeby przyjrzeć się systemowi legalizacji pobytu migrantów zarobkowych w Polsce oraz wyciągnąć wnioski co do polityki migracyjnej w Polsce jako całości, żebyśmy byli lepiej przygotowani na przyjmowanie w Polsce osób, które chcą tutaj przyjechać pracować, a część z nich pewnie także żyć. To jest naprawdę w interesie nas wszystkich, żeby nie zamykać na to oczu, żeby nie udawać, że tej migracji zarobkowej nie ma. To robiła poprzednia władza, ona dokładnie tak robiła. Z jednej strony zarzekała się, że będzie bronić granicy i nikogo nie wpuści, a z drugiej strony bez kontroli wpuszczała ludzi właśnie dlatego, że nie była w stanie uczciwie rozmawiać o tym, że musimy być gotowi i musimy mieć realną politykę migracyjną. Cały czas mam nadzieję, że taka rozmowa jest możliwa. Ze swojej strony jako kandydat na członka komisji do spraw afery wizowej będę robił wszystko, żeby ta komisja była przestrzenią takiej dyskusji. Wszystkich, którzy będą chętni, zachęcam do prowadzenia uczciwej debaty na temat polskiej polityki migracyjnej. Dziękuję. (Oklaski)