Poseł Łukasz Litewka

Stenogram

22. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (druki nr 753 i 770).

Poseł Łukasz Litewka:

    Dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

    Przedłożony Sejmowi przez rząd projekt oceniamy pozytywnie. Zawiera on pakiet potrzebnych służbie zagranicznej zmian, skupiając się nie na politycznych aspektach jej funkcjonowania, ale na tym, co jest jej fundamentem, czyli na pracownikach. Na aprobatę zasługują przygotowane przepisy dotyczące sytuacji pracowników polskiej służby dyplomatycznej za granicą. Zagwarantowanie wielu należnych im praw pracowniczych bezpośrednio w ustawie należy ocenić jako pozytywny kierunek zmian, kierunek, w którym w przyszłości należy podążać.

    Drodzy Państwo! Ze szczególną satysfakcją Lewica przyjmuje zmiany wpływające na poprawę sytuacji rodzin dyplomatów przebywających za granicą, tj. refundacja kosztów przedszkoli, dodatki na dzieci oraz na niepracującego małżonka. Rozwiązania te znalazły się w ustawie z 2021 r., ale ze względu na wadliwość tamtych przepisów w praktyce do tej pory nie zostały zrealizowane, a ponadto miały w przypadku dzieci nieuzasadniony dyskryminujący charakter, wprowadzając podział na dzieci lepsze i gorsze. Tego nigdy byśmy nie chcieli. Dopiero korekty wprowadzane omawianym projektem pozwolą na skorzystanie przez rodziny z tych świadczeń, a żadna z rodzin nie będzie dyskryminowana ze względu na charakter pracy, jaki wykonują jej członkowie - wszyscy członkowie służby zagranicznej w placówkach wykonują pracę dla Polski, wszyscy powinni więc mieć zapewnione odpowiednie ku temu warunki, by tę pracę wykonywać jak najlepiej.

    Niezwykle ważnym rozwiązaniem jest także coroczna waloryzacja dodatku zagranicznego. Znów jest to rozwiązanie, które przewidywała ustawa z 2021 r., ale do tej pory było jedynie niezrealizowanym postulatem, obietnicą dla pracowników, że urealnione zostaną ich wynagrodzenia. Obietnic jak dotąd nie spełniono ze względu na poważne wadliwości przepisów ustawy z 2021 r.

    Drodzy Państwo! Nie sposób nie wspomnieć także o docenieniu po raz pierwszy w historii polskiej służby zagranicznej dyplomatów, którzy swoją służbę pełnią poza granicami w trudnych warunkach bezpieczeństwa, niejednokrotnie w warunkach wojennych - nie bójmy się użyć tego słowa. Dodatkowe świadczenia finansowe, dodatkowe dni urlopu, pokrycie przez pracodawcę kosztów podróży urlopowych to przecież pakiet niezbędny, podstawowy, który powinien funkcjonować już od dawna, a w obecnej trudnej sytuacji międzynarodowej, sytuacji narastających konfliktów w wielu państwach, powinien być rozbudowany.

    Zwracam uwagę, że propozycje regulacji tego zagadnienia pojawiły się podczas prac parlamentarnych nad ustawą z 2021 r., ale ówczesna partia rządząca nie zdecydowała się na ich wprowadzenie, uznając, że zdecydowanie istotniejszym zagadnieniem jest upolitycznienie stanowisk ambasadorów. Liczymy, że to dopiero początek pozytywnych zmian w tej kwestii.

    Klub Lewicy akceptuje również propozycje związane z profesjonalizacją służby zagranicznej, powszechne zwiększenie wymogów kompetencyjnych i dodatkowe mechanizmy wzmocnienia kompetencji na najwyższych stanowiskach. Służba zagraniczna to wizytówka nas wszystkich. Należy więc zadbać o to, by była ona wizytówką naszego profesjonalizmu.

    Dalsze projekty. Projekt ustawy o zmianie ustawy o służbie zagranicznej oraz ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, nad którym dziś toczy się debata, ma charakter techniczny, neutralny politycznie. Nie ma wątpliwości, że powinien on wejść w życie 1 stycznia 2025 r. w celu usunięcia luki prawnej wytworzonej w wyniku konieczności prowizorycznego stosowania wcześniej uchylonych przepisów regulujących materię funkcjonowania służby zagranicznej. Zawarte w nim regulacje bez wątpienia są potrzebne. Dotyczą one tej grupy funkcjonariuszy publicznych, którzy stoją w pierwszej linii ochrony praw interesów Rzeczypospolitej i jej obywateli, jak wymaga tego konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególnie dzisiaj, w dobie niestabilności występującej w różnych regionach świata, warunki ich służby ojczyźnie i obywatelom, w wielu przypadkach pełnionej z wyrzeczeniami dla sfery osobistej i rodzinnej, w pełni dyspozycyjnej pod względem czasu i miejsca wykonywania zadań oraz niestety coraz częściej w okolicznościach zagrażających ich życiu i zdrowiu, wymagają wzmocnienia, profesjonalizacji i gwarancji, które w systemowym pakiecie są wnoszone przez przedmiotową regulację. Odpowiedzialnością wszystkich posłanek i posłów jest uchwalenie dziś tych zmian. Wyrazem braku odpowiedzialności za Polskę i Polaków byłoby tym samym postulowanie ich odrzucenia.

    W związku z tym Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy wnosi o uchwalenie ustawy. Dziękuję. (Oklaski)