Posłanka Katarzyna Królak

Stenogram

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Piotr Głowski:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Czy ja mogę zadać pytanie?

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Panie pośle, pan dobrze zna i regulamin Sejmu, i obyczaje tej Izby i nie ma odpowiadania na pytania w sprawach bieżących.

    (Poseł Antoni Macierewicz: Zgadzam się, wiem o tym.)

    Pan miał jedno pytanie, potem było pytanie dodatkowe, pan minister odpowiedział i w tej konwencji zadajemy następne pytanie.

    (Poseł Antoni Macierewicz: Rozumiem. Dlatego zwracam się do pani w sposób szczególny.)

    Panie ministrze, istnieje coś takiego jak oświadczenia poselskie i po zakończeniu punktów porządku może pan się zgłosić do wygłoszenia oświadczenia poselskiego i w oświadczeniu poselskim zawrzeć wszystkie swoje wątpliwości. Bardzo dziękuję, panie pośle.

    (Poseł Antoni Macierewicz: To nie są wątpliwości. Pani powinna zwrócić uwagę temu człowiekowi, że nie odpowiedział na fundamentalne swoje kłamstwo, co było z tym samolotem, co się z nim działo.)

    To jest wiceminister rządu i odpowiedział panu na pytanie. Dziękuję.

    (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Cezary Tomczyk: Mówiłem: zniszczyliście go.)

    (Poseł Antoni Macierewicz: Jesteś bezczelnym oszustem.)

    Bardzo proszę, panie pośle.

    Poseł Piotr Głowski:

    Jeszcze raz zacznę.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze...

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Gdybym mógł prosić o nieprzeszkadzanie...

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Panie pośle, jeśli będzie się pan tak dalej zachowywał, to uznam, że zakłóca pan obrady Sejmu. Bardzo proszę o uspokojenie się.

    Proszę, panie pośle, o zadanie pytania.

    Poseł Piotr Głowski:

    W imieniu własnym i grupy posłów chciałbym zadać panu ministrowi pytanie związane z aktualnym stanem żniw i zbiorów. Chcielibyśmy uzyskać informację, jak wygląda obecnie sytuacja w całym kraju, czy są jakieś anomalie cenowe. Czy sytuacja, która występuje cały czas za naszą wschodnią granicą, czyli w Ukrainie, wpływa na ceny w Polsce i Europie?

    Czy zmiany pogodowe, które obserwujemy na co dzień, również mają w tej chwili zdecydowany wpływ na sytuację rolników, na ich możliwości dotyczące zbiorów? Widzimy w tym być może jakąś szansę, bo w całej Europie pojawiają się podobne kłopoty związane z pogodą. Czy w związku z tym liczymy na dodatkowy eksport? Czy będzie możliwość wywiezienia części płodów w lepszych cenach? Na te wszystkie pytania, które zawarłem w tym jednym pytaniu, jeśli można, proszę o stosunkowo krótką i skondensowaną odpowiedź. Bylibyśmy bardzo wdzięczni. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Michał Kołodziejczak:

    Dziękuję za zadane pytanie, jak najbardziej na czasie.

    W ministerstwie rolnictwa został powołany specjalny zespół ds. monitorowania sytuacji na rynku, któremu przewodniczę. W tej chwili zajmujemy się konkretnie tą sytuacją dotyczącą żniw, czyli zbiorów. Jesteśmy już po trzech spotkaniach. W skład tego zespołu wchodzą przedstawiciele ministerstwa rolnictwa, ODR-ów, izb rolniczych, instytutu ekonomiki rolnictwa i GUS-u, a także osoby specjalnie dobierane na każde spotkanie naszego zespołu w zależności od konkretnej tematyki. Spotykamy się także z prezesem Elewarru, który przedstawia bieżącą sytuację, który mówi też o skupie. I dzisiaj mamy taką informację, którą mogę wam przekazać w krótkiej, konkretnej wypowiedzi.

    Żniwa w Polsce przebiegają dobrze. Jeżeli chodzi o zbiory, to mamy dwie informacje. Pracownicy ODR-ów, izb rolniczych mówią, że w niektórych miejscach one mogą być mniejsze nawet o 10% czy 20%. Przedstawiciele GUS-u mówią, że one będą mniejsze o 4%. Chodzi o zboża podstawowe. Mówiąc: zboża podstawowe, mówimy o wszystkich zbożach. Nie ujmujemy tutaj kukurydzy - żeby to było jasne. Z analiz i dotychczasowych informacji wynika, że w Polsce zbierzemy ok. 25,5 mln t tych zbóż łącznie. To zbiory bardzo zbliżone do zbiorów z roku poprzedniego. Łącznie z kukurydzą, która w tej chwili jest w bardzo dobrej formie, jeżeli chodzi o wigor i wzrost, to będzie nieco ponad 35 mln t. Początkowo mówiono, że zbiory kukurydzy będą dużo mniejsze niż w roku poprzednim. Dzisiaj mamy informację, że one mogą być nawet wyższe niż w roku poprzednim, ale ze względu rozwój sektora drobiarskiego czy większą ilość kukurydzy na biopaliwa ten rynek może być odpowiednio regulowany i tę zwyżkę zniesie pozytywnie.

    Jeżeli chodzi o ceny, które są dzisiaj - mówimy głównie o pszenicy, bo jej uprawiamy w Polsce najwięcej, około połowy wszystkich zbóż podstawowych to pszenica - to wynoszą one od 800 zł netto za tonę pszenicy, która jest przeznaczona na paszę, do nawet 950 zł za pszenicę najwyższej jakości. Pszenica najwyższej jakości będzie w tym roku poszukiwana. Tutaj mówimy o sytuacji w całej Europie, która jest trudna, jeżeli chodzi o pogodę. Warto chociażby odnieść się do tego, co dzieje się na południu Europy. Mówimy o bardzo wysokich temperaturach, które osiągnęły nawet poziom ok. 60°C w łanie, co przyczyniło się do tego, że pszenica, która dojrzewała w ten sposób, jest pozbawiona białka. Poziom białka na południu Europy jest bardzo niski. To samo widzimy chociażby w niektórych rejonach Rosji czy Ukrainy, gdzie wcześniej były też przymrozki. Te dwa państwa dotknęły trudne warunki pogodowe i chociażby zbiory pszenicy w Rosji, które były początkowo szacowane na dość wysokim poziomie, takim jak w roku poprzednim, czyli ponad 90 mln t... Teraz mówi się, że będzie to ok. 80 mln t i że eksport z Rosji, która zasypała rynki światowe pszenicą w roku poprzednim, będzie mniejszy o ok. 15%. Na Ukrainie eksport też będzie mniejszy o ok. 13-15% - to też będziemy wiedzieli już po zakończonych zbiorach. To są aspekty pozytywne dla polskich rolników, dla polskich eksporterów.

    Jeżeli chodzi o negatywny wpływ pogody, to warto też powiedzieć o tym, co dzieje się we Francji. We Francji zbiory w tamtym roku wynosiły 35 mln t pszenicy, w tym roku - 28 mln t pszenicy; maksymalnie może być to 30 mln t, jeżeli faktycznie jakiś cud by się tam wydarzył. Ale jeżeli mówimy o całej Unii Europejskiej, o całej Europie, to zbiory łączne, jeżeli chodzi o pszenicę, o zboża, będą na poziomie bardzo podobnym do poziomu z roku poprzedniego, a nawet mówi się, że mogą być o 1% wyższe - tutaj Polska wpisuje się w taki pozytywny trend, podnosząc te statystyki - ale będą to zboża słabszej jakości.

    Pan poseł pytał także o sytuację Ukrainy i jej wpływ na to, co dzieje się dzisiaj. Warto podkreślić fakt, że dzisiaj tranzyt zbóż z Ukrainy przez Polskę jest wręcz symboliczny. Można powiedzieć, że praktycznie go nie ma. Ale patrząc na to, co dzieje się na Ukrainie, warto też zwrócić uwagę na fakt rozbudowy portów chociażby w Rumunii i na południu Europy. W ciągu kilkunastu lat eksport zbóż przez Rumunię zwiększył się kilkukrotnie. Bardzo dużo pieniędzy zainwestowano w eksport zboża drogą morską z Rumunii. My jako Polska, poprzedni rząd, przespaliśmy ten czas, wyłączając inwestycje i nie widząc w tym wszystkim odpowiednich możliwości dla polskich rolników. A jeżeli jest się eksporterem, to często plusem jest bycie dużym eksporterem. Chodzi o to, by zapewniać stałe dostawy w różnych miejscach. Tutaj odpowiedzią jest chociażby to, że przetarg, konkurs na terminal w Gdyni został unieważniony. Jeżeli będzie potrzeba przekazania większej liczby szczegółów na ten temat, to ja też będę mógł to zrobić.

    A jeżeli chodzi o sytuację globalną (Dzwonek), to warto powiedzieć, że zbiory pszenicy na całym świecie będą na bardzo podobnym poziomie co w poprzednim roku. To jest ok. 795 mln t pszenicy. To jest nawet o 1% więcej niż w roku poprzednim, ale zapasy są o kilka procent mniejsze niż w roku poprzednim, dlatego optymistycznie patrzymy na tę sytuację. Polscy rolnicy dzisiaj nie mają problemów, żeby sprzedać pszenicę po tych cenach, o których mówię: pszenica najniższej jakości - 800 zł, pszenica wysokiej jakości do 950 zł. Ale wielu rolników jednak decyduje się na przechowanie tej pszenicy w oczekiwaniu na lepszą cenę. Patrzymy, monitorujemy, nikomu nie będziemy mówili, czy rolnicy mają sprzedawać, czy nie, ale będziemy też przekazywać informację, jaka jest bieżąca sytuacja. Chodzi o to, żeby był ten ogląd i żeby każdy mógł na podstawie takiej uniwersalnej informacji podejmować decyzje o sprzedaży, kupnie czy magazynowaniu zbóż. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Małgorzata Gromadzka:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Problemy rolników są naszymi problemami, ponieważ musimy dbać o bezpieczeństwo żywnościowe, ale również stabilizację finansową polskiego rolnika. A widzieliśmy przez ostatnie lata, że tej stabilizacji finansowej nie było.

    I moje pytania. Pierwsze odnosi się do sytuacji związanej z eksportem płodów rolnych z polskich portów w nowym sezonie, bo jak wiemy, eksport jest jednym z głównych czynników cenotwórczych, podnoszących opłacalność produkcji rolnej.

    Kolejne moje pytanie: Jaki jest udział spółek wchodzących w skład Krajowej Grupy Spożywczej w obrocie zbóż w stosunku do pozostałych uczestników rynku rolnego? Jak wiemy, czy spółka Elewarr, czy pozostałe spółki należące do Krajowej Grupy Spożywczej, są odpowiedzialne za stabilizację cen na polskim rynku rolnym, ale również są odpowiedzialne za odbiór i skup tych produktów od polskiego rolnika. (Dzwonek) Jaki realny wpływ na ceny płodów rolnych mają spółki będące własnością KGS-u?

    I jeszcze dodatkowe pytanie: Jak wygląda aktualna sytuacja związana z przetargiem na agroport w Gdyni? Kiedy możemy spodziewać się rozstrzygnięcia i zakończenia przetargu? Obecny operator ma umowę dzierżawy do końca roku 2024. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Michał Kołodziejczak:

    Jeżeli mówimy o wpływie KGS-u czy spółek podległych KGS-owi na kształtowanie się rynku w Polsce, to trzeba tutaj jasno powiedzieć, że to jest znikomy wpływ. Można to określić jako maksymalnie 1-2%. Ale tu też widzimy zaniedbania z lat poprzednich. Zdolności magazynowe Eelwarru, KGS-u to łącznie ok. 700 tys. t zbóż. Z dużą nadzieją patrzymy na możliwości rozbudowy eksportu poprzez Krajową Grupę Spożywczą, która wystąpiła w konkursie o wydzierżawienie terminala zbożowego w Gdyni, najnowocześniejszego, wyremontowanego terminala, który poprzedni rząd chciał oddać właśnie światowemu potentatowi. Udało się ten konkurs unieważnić. KGS złożył ofertę. W tej chwili czkamy. Mamy nadzieję, że termin rozpatrywania tych ofert będzie krótki. To wszystko zależy też od tych, którzy tym portem zarządzają. Bo też warto podkreślić, że w przypadku KGS-u, jeżeli chodzi o zboże, mówimy o znikomym wpływie, ale jeżeli chodzi o inne produkty, to chociażby na przykładzie buraków cukrowych i rynku cukru widzimy, że w tym przypadku to może już być kształtowanie cen w Polsce. Bo jeżeli Krajowa Grupa Spożywcza ma pod sobą 40% produkcji buraków cukrowych, to wiemy, że to jest wpływ. To jest kształtowanie rynku. To jest budowanie stabilnych relacji z rolnikami.

    Jeżeli mówimy też o tym, co dzieje się na rynku ziemniaka skrobiowego, to tutaj wpływ spółek podległych Krajowej Grupie Spożywczej jest coraz większy i te relacje z rolnikami są budowane. KGS jest odbierany jako partner stabilny, dobry, ten, który płaci na czas, który zapewnia odpowiedni obrót towarem i podpisuje kontrakty z dostawcami. Wiemy, że to jest rozwiązanie i to jest niewątpliwie kierunek, w którym powinno iść nasze państwo i który też wyznacza w tej chwili resort rolnictwa.

    To też pod wpływem resortu rolnictwa nastąpiło chociażby unieważnienie tego konkursu na terminal zbożowy w Gdyni. Firma, która miała zarządzać terminalem w Gdyni, już dzisiaj obsługuje ok. 60% eksportu drogą morską zbóż z Polski. Gdyby przejęła ten terminal w Gdyni, który dzisiaj ma możliwości eksportowe 2 mln t zbóż, a docelowo może to być nawet 4 mln t zbóż na rok, przy eksporcie całościowym drogą morską zbóż z Polski w roku poprzednim na poziomie 9 mln t... Łatwo sobie przeliczyć, że terminal w Gdyni może eksportować 30% zbóż z Polski. I tutaj jeżeli faktycznie Krajowa Grupa Spożywcza miałaby w obsłudze ten terminal, moglibyśmy rozwijać zdolności magazynowe, handel, eksport. Tutaj jest ten stabilny wpływ na rynek.

    Sytuacja po tych (Dzwonek) wieloletnich zaniedbaniach jest trudna, bo ten wpływ Elewarru, KGS-u na rynek zbóż jest mały, ale patrzymy z nadzieją na to, co będzie się działo. Zapewniam też, że będziemy monitorować rynek i po tych dobrych spotkaniach, pierwszych trzech, zespołu monitorującego rynek zbóż są już pomysły, by rozbudować zespół, by monitorować także chociażby rynek ziemniaków czy innych produktów w całej Europie i na świecie, tak by polscy rolnicy mieli rzetelną informację i mogli ją wykorzystać. Dziękuję bardzo. (Oklaski)