Poseł Kamil Wnuk

Stenogram

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Wykluczenie transportowe to bardzo ważny problem, decydujący o jakości życia Polek i Polaków. Dowodem na to może być m.in. ostatni raport UNICEF w Polsce, który mówi o tym, że młodzież w wieku od 12 do 19 lat, która jest również dzisiaj na widowni, z powodu wykluczenia transportowego nie może realizować swojej decyzji w zakresie edukacji. To wykluczenie decyduje o możliwości wyboru szkoły. Rada Ministrów 13 września br. przyjęła sprawozdanie z wykonania planu realizacji ˝Programu uzupełnienia lokalnej i regionalnej infrastruktury kolejowej - Kolej+ do 2029 r.˝. Z tego sprawozdania wynika, że mamy na ten program zarezerwowane 11,2 mld zł jako dokapitalizowanie PKP PLK SA, a 15% ma stanowić wkład samorządów. Na podstawowej liście mamy 35 projektów, dziewięć na liście rezerwowej. Z tego sprawozdania wynika, że 17 projektów jest również w trakcie realizacji. Wśród nich są cztery projekty związane z rewitalizacją linii kolejowych na terenie Wielkopolski oraz projekt budowy nowej linii kolejowej Turek - Koło. Tutaj w zagrożeniach podano, że możliwy jest wzrost kosztów realizacji tego przedsięwzięcia o ok. 70%. Podstawowe problemy to obawy samorządów w kontekście wzrostu kosztów, że nie będą w stanie zrealizować tych 15%. Drugie pytanie dotyczy właśnie stanu realizacji tych projektów. Czy ten program będzie realizowany? (Dzwonek) I trzecie: Czy zapadła już decyzja, jeśli chodzi o budowę nowej linii kolejowej Turek - Koło? Czy ona będzie w ramach tego programu realizowana? Dziękuję.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Malepszak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa programu ˝Kolej+˝, programu potrzebnego dla infrastruktury kolejowej w Polsce, programu uzupełniającego podstawowe linie kolejowe, programu przeznaczonego dla linii lokalnych, to przykład, w którym mamy dobre chęci, i to jest ważne, jednak szczegóły, które opracowujemy, pokazują, że mamy problem z planowaniem jakościowym. Linia Konin - Turek jako jeden z takich przykładów pada ofiarą tego złego planowania. Warto o tym powiedzieć, ponieważ ważne jest dobre planowanie na samym początku. Chodzi o planowanie, które dobrze określi koszty i te koszty zaadresuje do tych, którzy te koszty mają ponosić.

    Odpowiadając na pytanie dotyczące całego programu, mogę powiedzieć, że ten program będzie kontynuowany, ponieważ w większości dotyczy linii istniejących, których stan jest zły i które wymagają przywrócenia ruchu kolejowego często po 20, 30 latach, a w niektórych przypadkach nawet dłużej. Na ten program zarezerwowane są te środki, o których mówił pan poseł: 11 mld zł i 2 mld zł ze strony samorządów. Gdy po 5 latach realizacji tego programu przyjrzymy się szczegółom, to zobaczymy, że jest szansa, żeby kontynuować i realizować program, szczególnie w kwestii przywrócenia ruchu na liniach istniejących. Jednak w przypadku nowych linii kolejowych te koszty zostały źle oszacowane, a linia Konin - Turek jest tego przykładem. Na przykładzie linii Konin - Turek można stwierdzić, że obecnie koszty realizacji wzrosły dwukrotnie. Już nie tylko marszałek, samorządy podnoszą problem finansowania, dołożenia do tego programu. W międzyczasie pojawiło się wiele kwestii społecznych, protestów społecznych, które wskazują, że realizacja inwestycji przy dzisiejszym koszcie prawie już dwukrotnie wyższym - 1,2 mld zł, nie ma uzasadnienia od strony potoków kolejowych, od strony liczby pasażerów, którzy korzystaliby z tej inwestycji, i nie ma uzasadnienia też od strony społecznej, bo ingeruje bardzo znacząco w tkankę tych terenów, przez które planowana jest budowa.

    Stąd podchodzimy do racjonalizacji i optymalizacji tego programu ˝Kolej+˝ w różnym zakresie. W części projektów taki projekt mamy na Podkarpaciu. Będziemy zwiększać zakres, żeby był bardziej funkcjonalny. On dotyczy takiego połączenia m.in. Kraśnika z rozszerzeniem tej inwestycji. Ale w części projektów, gdzie jest bardzo małe uzasadnienie, szczególnie związane z liczbą pasażerów, będziemy środki przenosić na innego rodzaju inwestycje. Obecnie w przypadku programu ˝Kolej+˝ trwają uzgodnienia inwestora PKP PLK z marszałkiem i władzami lokalnymi, żeby zakończyć realizację tego zadania na tym etapie dotyczącym kwestii projektowych, na etapie wstępnym, żeby nie ponosić już kolejnych kosztów realizacji tego zadania. Co w zamian? Bo tutaj zawsze musimy powiedzieć, że jeśli odstępujemy od kolei, co zaoferujemy mieszkańcom, żeby te tereny na obszarze od Konina w kierunku Turku, 35 km, nie były wykluczone. I tutaj pomysłem jest realizacja przewozów autobusowych z dużą częstotliwością, przynajmniej autobus co godzinę, które obsługiwałyby ten teren i, co ważne, wykorzystywałyby istniejącą infrastrukturę w ramach drogi krajowej, w dużej części drogi krajowej nr 72.

    Szczegół techniczny, ale bardzo istotny. Na wstępnym etapie zaplanowano na realizację tego przedsięwzięcia 30-metrowy obiekt przez Wartę. Na etapie szczegółowym, na etapie inżynierskim obiekt urósł do 600 m, ponieważ na etapie studialnym nie uwzględniono, że Warta to nie tylko dzisiaj istniejący ciek wodny, ale tereny zalewowe, tereny, które trzeba uwzględnić, robiąc przeprawę przez ten obiekt. Koszt wzrósł na tym jednym przykładzie z 30 mln do 600 mln na estakady. I cały wzrost kosztów opiera się w dużej mierze na bardzo pobieżnym uwzględnieniu w pierwszej analizie czynników czysto technicznych, które spowodowały te wzrosty. Przy decyzji dotyczącej trasy Konin - Turek, braku jej realizacji, autobusy co godzinę w relacji Konin - Turek dowozowe do stacji w Koninie i dalej już z obsługą kolejową po magistrali E20 do Poznania, Wrześni i innych miejscowości... W przypadku wstrzymania przenosimy środki z tego programu ˝Kolej+˝ dla Wielkopolski - to była kwota 2,2 mld zł, na inne projekty realizowane w ramach ˝Kolej+˝ wielkopolskiego. I tu w pierwszej kolejności te przeniesione środki poszłyby na realizację zadania: wykluczenie komunikacyjne w obszarze pomiędzy Szamotułami i Pniewami - to jest teren województwa wielkopolskiego (Dzwonek) w kierunku województwa lubuskiego. Dziękuję bardzo.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tadeusz Tomaszewski:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Racjonalizacja tego programu to oczywiście zdroworozsądkowe działanie. Myślę, że gdyby była pełna konsultacja społeczna, m.in. tego projektu Konin - Turek, to bylibyśmy w innym miejscu.

    Chciałem zapytać, czy wobec powyższego zapadła już ostateczna decyzja o niekontynuowaniu tego projektu Konin - Turek i jaki jest dotychczasowy koszt wdrożenia tego projektu. Czy te prace, które zostaną zakończone, prace projektowe, będą przydatne do czegokolwiek w przyszłości?

    Istotne jest to, co pan powiedział, że ten problem wykluczenia transportowego jest dostrzegany i będzie realizowany przewozami autobusowymi, także to, że (Dzwonek) w Wielkopolsce środki przewidziane na ten program będą przeznaczone na inne już w programie ujęte cztery inwestycje. Kluczowa kwestia, czy sprawa Konin - Turek jest zakończona i jakie środki, jeśli pan na tym etapie nie wie, to uprzejma prośba o informację na piśmie, ze strony PLK, samorządu wojewódzkiego i samorządów gmin zostały przeznaczone. Czy rzeczywiście te środki, które... Jakie środki zostaną zainwestowane w komunikację autobusową? Dziękuję.

11. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Piotr Malepszak:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając wprost na to pytanie: faktycznie dzisiaj jesteśmy już na etapie uzgodnień pomiędzy stronami: PKP PLK, marszałkiem, samorządem, żeby do końca roku zakończyć tę umowę. Nie powiem dokładnie dzisiaj, jaka to jest kwota. Przekażę tę informację na piśmie, ile środków i jakie środki wydano na dokumentacje studialne i projektowe. Tutaj oczywiście warto też podkreślić jeden aspekt. Często obawiamy się, że przeznaczyliśmy już jakieś środki i chcemy kontynuować zadanie z obawy, że te środki, mówiąc kolokwialnie, są utopione. Tak się dzieje w wielu projektach, gdy trzeba sprawdzić za 1% kosztów całej budowy, żeby nie ponosić 99% kosztów całościowej inwestycji. Jeżeli chodzi o to podejście, bardzo często przekazujemy informację, dzisiaj tutaj też, że czasem, żeby czegoś nie robić, trzeba wydać ułamek środków i przekonać się, mieć szczegółową analizę, żeby powiedzieć jasno: 1% wydaliśmy, nie wydamy 99%, bo w ramach 99% wydamy te środki inaczej, w innej formie, chociażby na transport autobusowy. I tutaj też przekażę informację. Nie ukrywam, że osobiście zaangażowałem się w rozmowy z marszałkiem, żeby jak najszybciej uruchomić autobusy z wysoką częstotliwością pod marką Kolei Wielkopolskich, tak jak to się dzieje w innych województwach, gdzie są podejmowane bardzo racjonalne działania wszędzie tam, gdzie pociąg może przewieźć 200, 300, 500 osób. Jedzie pociąg z dużą częstotliwością, a prostopadle do linii kolejowej - i tutaj też taki przypadek byśmy mieli - jadą autobusy, które dowożą mieszkańców do stacji na osi kolejowej. Uzupełnię te informacje i przekażę je na piśmie.