Poseł Janusz Kowalski

Stenogram

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ireneusz Zyska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właśnie mijają 2 miesiące od tragicznej powodzi we wrześniu br. Rząd Donalda Tuska nie zdał egzaminu przed powodzią, nie zdał egzaminu w trakcie powodzi i nie zdaje egzaminu teraz, kiedy trzeba przyjść z pomocą osobom poszkodowanym: powodzianom, przedsiębiorcom, rolnikom, ale przede wszystkim jednostkom samorządu terytorialnego.

    Panie Ministrze! 3 dni temu, w poniedziałek, byłem na nadzwyczajnej sesji rady miejskiej w gminie Stronie Śląskie. To jest ta symboliczna, słynna gmina, gdzie premier Donald Tusk obiecywał - chciał zaczarować - że tama nie pęknie. Oczywiście 2 godziny później tama pękła, przez środek miasta przetoczyła się 4-metrowa fala powodziowa.

    Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Czy państwo wiedzą, ile zasiłków do 200 tys. zł na odbudowę domów w gminie Stronie Śląskie zostało wypłaconych?

    (Głos z sali: Zero.)

    Zero. Panie ministrze, panie premierze, koalicja rządząca - zero! Ci ludzie są zrozpaczeni!

    (Głos z sali: Słyszymy!)

    Proszę się nie śmiać, pani poseł. Proszę tam pojechać, popatrzeć tym ludziom w oczy. To są zburzone domy, gdzie widać łazienkę, gdzie widać przedpokój, gdzie widać kuchnię. Te domy się rozpadły, ludzie nie mają gdzie mieszkać. Zafundowano im możliwość noclegu w hotelu resort SPA na Czarnej Górze. Oczywiście noclegi są finansowane przez Skarb Państwa. Dlaczego w Stroniu Śląskim do tej pory nie zbudowano mostu tymczasowego tak jak w Głuchołazach? Dlaczego nie ma osiedla dla ludzi, którzy swój ośrodek życiowy mają w Stroniu Śląskim, w innych miejscowościach? Zgodnie z informacją (Dzwonek) udzieloną 29 października przez państwa ministerstwo w tej chwili bardzo słabo są wypłacane te zasiłki do 100 tys. i 200 tys. zł. Dlaczego, panie ministrze, nie dajecie sobie rady? Dlaczego nie przychodzicie z pomocą ludziom, którzy tej pomocy potrzebują? (Oklaski)

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Mamy sytuację rzeczywiście bardzo trudną, jeśli chodzi o rok 2024, dokładnie 13 września, kiedy wystąpiła powódź w czterech województwach. Mamy sytuację, w której według naszych danych zniszczonych, zalanych zostało ok. 12 tys. budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych, a 273 budynki nie nadają się dzisiaj do użytkowania.

    Od samego początku rząd rozpoczął procedurę pomocy powodzianom. Otóż 16 września wojewodowie zostali powiadomieni, że mogą złożyć wnioski o zaliczki. 17 września na konta wojewodów trafiło pierwsze 5 mln zł na wypłaty zasiłków celowych, tj. 2 tys., 8 tys. Jednocześnie ustawowo wprowadzono zapis mówiący o tym, że można wypłacać zasiłki do 1 tys. zł na energię.

    Na dzień dzisiejszy dla powodzian i na pomoc po powodzi ze środków będących w dyspozycji ministerstwa spraw wewnętrznych uruchomiono kwotę 1303 mln zł. Na co te środki poszły? Uruchomiono 454 mln na pomoc związaną z zasiłkami na 1 tys., 2 tys., 8 tys. i 200 tys. Odniosę się do 200 tys. Uruchomiono również kwotę 200 tys. na pomoc, jeśli chodzi o składki ZUS, dla firm małych, powiedzmy, jednoosobowych. Uruchomiono 300 tys. na pomoc dla przedsiębiorstw, które dzisiaj funkcjonują na tym terenie, i 244 mln na pomoc dla gmin w usuwaniu skutków powodzi.

    Jeśli chodzi o zasiłki, o których pan mówi, uruchomiono dzisiaj prawie 100 tys. zasiłków, z czego... Po prostu podam kwoty. Zasiłki 2 tys. zł - 59 tys. rodzin, zasiłki do 8 tys. - 21 881 rodzin, zasiłki 1 tys. zł - 22 254 rodziny. To łącznie 100 tys. decyzji wydanych przez ośrodki pomocy społecznej. Te same ośrodki pomocy społecznej muszą wydawać również decyzje co do zwrotu, co do pomocy dla osób, które dzisiaj starają się o 100 tys. na odbudowę bądź remont budynku gospodarczego i odbudowę i remont budynku mieszkalnego. Żeby to zrobić, w pierwszej kolejności trzeba było dokonać oceny i oszacowania kosztów zniszczeń w tych 12 tys. budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych. Dopiero potem protokół obejmujący wielkość szkody trafia do tej samej komisji, do tego samego ośrodka pomocy społecznej w celu wydania decyzji.

    Proszę pamiętać, że ci pracownicy w wielu przypadkach również mają zalane mieszkania, wydali już... Każde 2 tys., każde osiem... Może pan kiwać głową, tylko proszę, powiedzmy, spojrzeć na pracowników, którzy pracują dniem i nocą w ośrodkach pomocy społecznej i pomagają tym ludziom. Musieli wydać każdy zasiłek, to są pieniądze, 100 tys. decyzji w formie papierowej. W tej chwili uruchamiane są kwestie dotyczące zasiłków na kwotę 200 tys. zł. Na dzień dzisiejszy wypłacono 61 mln zł, dokładnie 61 200 tys. zasiłków, dokładnie 832 zasiłki, jeśli chodzi o zasiłki do 200 tys. zł.

    Jeśli chodzi o gminę Stronie Śląskie, o której pan wspomniał, chciałem powiedzieć, że pan burmistrz ma na swoim koncie środki finansowe. Wczoraj rozmawiał z panem ministrem Leśniakiewiczem i zapewniał nas, że pierwsze 200 zasiłków zostanie wypłaconych do piątku tego tygodnia. Dlaczego tak długo? Dlatego że pan burmistrz ściągał osoby - i jak pan wie, one przyjeżdżały do Stronia Śląskiego - które mają uprawnienia, jeżeli chodzi o kwestie związane z szacowaniem szkód. Takimi osobami są albo technicy, albo inżynierowie. Same komisje będące komisjami z OPS-u nie mają uprawnień do szacowania wysokości strat. Chcemy powiedzieć wprost. Przedwczoraj dokonaliśmy jeszcze pełnego po prostu doprecyzowania wytycznych dotyczących tego, w jaki sposób należy składać zasiłki, żeby jak najbardziej przyspieszyć kwestię uruchomienia tych zasiłków. Liczymy, że w ciągu najbliższego tygodnia ta liczba będzie co najmniej, powiedzmy, potrojona.

    Natomiast proszę mieć też świadomość, że jeśli chodzi o środki finansowe, to nie ma żadnego problemu, żeby ze strony rządowej pieniądze były przekazane. Zresztą na kontach wojewodów są pieniądze wyższe niż złożone w tej chwili kwoty. Natomiast rzecz po prostu polega na tym, aby jak najszybciej do ośrodków pomocy społecznej - bo codziennie monitorujemy wojewodów - trafiły do nas wnioski, które po prostu mają możliwość wypłaty. Jeśli tylko one tam trafią, pieniądze się po prostu znajdą i zostaną wypłacone. Natomiast nie jest tak, jak pan powiedział, że rząd niczego nie zrobił, ponieważ już 3 dni po tym, kiedy nastąpiła powódź, były po prostu przekazywane pieniądze na konta wojewodów. Dziękuję bardzo.

    (Poseł Ireneusz Zyska: Przepraszam, została minuta. Panie ministrze, jakby pan zdążył odpowiedzieć na moje pytanie w sprawie mostu tymczasowego.)

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Panie pośle...

    (Poseł Ireneusz Zyska: Pani marszałek, pan minister nie odpowiedział na pytanie.)

    Panie pośle, pan minister będzie miał odpowiedź na dodatkowe pytanie, które zada właśnie pani poseł Katarzyna...

    (Poseł Ireneusz Zyska: Ale jest czas, niewyczerpany czas. Pan minister nie powiedział na moje pytanie. Chciałem przypomnieć.)

    (Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański: Na które pytanie?)

    (Poseł Ireneusz Zyska: Most tymczasowy w Stroniu Śląskim. Dlaczego jest niezrealizowany?)

    Panie pośle...

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański:

    Pan swoim pytaniu pyta mnie o zasiłki celowe. Odpowiadam, jeżeli chodzi o zasiłki celowe. Jeśli chodzi o kwestię odbudowy infrastruktury, w tej chwili ta budowa ruszy, to nie jest możliwość jednorazowego uruchamiania. Pana pytanie dotyczyło kwestii zasiłków celowych i na nie odpowiadam. A co do mostu - odpowiem panu na piśmie.

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Katarzyna Czochara:

    Panie Ministrze! Czy prawdą jest, że do 18 października wytyczne dotyczące wypłat 100 tys. i 200 tys. nieustannie się zmieniały? Czy prawdą jest, że w związku z ponownymi komisjami, które miały szacować szkody, niemożliwe było to, żeby pracownicy gminni i ośrodków pomocy społecznej byli sami w stanie w bardzo krótkim czasie to przeprowadzić? Samorządy interweniowały u wojewodów, żeby ministerstwo to wsparło właśnie w tym tak ważnym procesie. Dopiero po interwencjach samorządów takie wsparcie dotarło na zalane po tereny.

    Czy prawdą jest, że prawie 2-miesięczna zwłoka, jeżeli chodzi o wypłaty 100 tys. i 200 tys. spowodowana jest tym, że nie została dostosowana specustawa (Dzwonek), bo w wytycznych było naliczanie procentowe szkód, natomiast jeśli chodzi o wytyczne opieki społecznej, niestety jest to kwotowo. Protokoły, które przesyłały poszczególne samorządy i poszczególne oddziały ośrodków pomocy społecznej...

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Dziękuję, pani poseł.

    Poseł Katarzyna Czochara:

    ...wracały i proszono o przeliczanie kwot. Jest jeden wielki bałagan...

    (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)

    ...i dzisiaj tutaj z tej mównicy pan powiedział, że...

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Bardzo dziękuję, pani poseł. Pani poseł, zadała pani pytanie. Pani poseł, proszę opuścić mównicę.

    Poseł Katarzyna Czochara:

    Na jakich zasadach powodzianie mają otrzymywać 100 tys. i 200 tys.? Bój się pan Boga! Zima jest, minusowe temperatury, a ludzie nie mają gdzie mieszkać ani gdzie się ogrzać.

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Pani poseł, nie słychać pani. Bardzo proszę o opuszczenie mównicy.

    (Głos z sali: Pani marszałek, to jest ważna sprawa...)

    Pani poseł...

    Poseł Katarzyna Czochara:

    Co pan mówi? Pan wie, ile kosztuje piec do ogrzewania domu? 15 tys. Daliście na otarcie łez. (Oklaski)

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł, Boga trzeba mieć w sercu, a nie na ustach. No i to pani po prostu mówię.

    (Poseł Joanna Borowiak: No właśnie. Bardzo dobrze. To gdzie go macie?) (Oklaski)

    Natomiast, pani poseł, przypomnę pani z poprzedniej kadencji, ile razy do pani pisałem, a pani nie potrafiła mi nawet odpowiedzieć. Na spotkanie.

    (Poseł Joanna Borowiak: Ze mną?)

    A ja panią serdecznie... Oczywiście, niech pani sobie przypomni.

    (Poseł Joanna Borowiak: Chyba pan...)

    No, pani ma krótką pamięć.

    (Poseł Joanna Borowiak: Ja nigdy nie byłam ministrem.)

    Nie, mówiłem o przewodniczącej komisji. Proszę pamiętać, po prostu na zasadzie... Pani zbywała mnie po prostu. Nawet od pani marszałek...

    Więc proszę sobie przypomnieć. Zapraszam panią poseł serdecznie do ministerstwa, pokażemy pani wszystkie dokumenty.

    (Poseł Katarzyna Czochara: Dobrze.)

    Od początku października wszyscy wojewodowie...

    (Poseł Katarzyna Czochara: Mogę dzisiaj?)

    Proszę?

    (Poseł Katarzyna Czochara: Mogę dzisiaj?)

    Czy mogę zaprosić na jutro? Dlatego że dzisiaj mam posiedzenie stałego komitetu, a potem mam spotkanie ze związkami zawodowymi. Możemy się umówić na jutro?

    (Poseł Katarzyna Czochara: Możemy.)

    Oczywiście zapraszam panią poseł na godz. 10 do ministerstwa, pokażę pani wszystkie dokumenty. (Oklaski)

    (Poseł Katarzyna Czochara: Dobrze.)

    (Poseł Joanna Borowiak: Na żywo.)

    Szanowni Państwo! Od samego początku października spotykaliśmy się nieustannie, prawie codziennie z wojewodami. Spotykaliśmy się ze wszystkimi gminami, mówiąc im, w jaki sposób mają sporządzać protokoły. To nie jest tak, że protokoły były robione w sposób inny, tylko sytuacja jest następująca. W pierwszej kolejności...

    Może pani machać, pani poseł. Wie pani, odfrunie pani.

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Od samego początku samorządy realizowały... (Gwar na sali, dzwonek)

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Panie ministrze, chwilę proszę.

    Proszę państwa, naprawdę nie da się prowadzić rozmowy w taki sposób i słuchać wystąpień, kiedy państwo cały czas przeszkadzacie. Rozumiem emocje pani poseł Czochary, ale myślę, że dało się to też załatwić. Umówi się pani z panem ministrem i porozmawiacie dłużej na te tematy, które panią nurtują. Ale bardzo proszę o zachowanie rozsądku na tej sali, żebyśmy wszyscy mogli się wypowiedzieć.

    Bardzo proszę, panie ministrze.

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański:

    Od samego początku trwały rozmowy z gminami, zostały przygotowane wytyczne. Oczywiście jest rozbieżność między ustawą o pomocy społecznej a wytycznymi, dlatego że w ustawie o pomocy społecznej mówimy o kwestii dotyczącej protokołu w zależności od kwestii wyceny proporcjonalnej co do wielkości szkody...

    (Poseł Katarzyna Czochara: I dochodów.)

    ...natomiast w ustawie o pomocy społecznej jest zapis, który mówi, że wartość wypłaconej szkody, wypłata, nie może być większa niż szkoda. Jednocześnie poinformowaliśmy gminy już wtedy, że należy traktować jako szkodę wartość wyliczenia procenta zniszczenia razy 2 tys. zł. I żeby gminy miały jasność, wczoraj napisaliśmy to na piśmie.

    (Poseł Katarzyna Czochara: Wczoraj.)

    To nie jest zmiana wytycznych, tylko na piśmie im napisaliśmy, informując wcześniej, powiedzmy, natomiast odpowiedź była taka, że najpierw muszą dokonać wyceny.

    Szanowni Państwo! Od początku października krajowa izba inżynierów budownictwa zadeklarowała, że 800 inżynierów trafi na tereny powodziowe. Chodzi o zespoły, które tam były i przygotowywały te wnioski. To nie jest tak, że wystarczy pójść do urzędu gminy i powiedzieć: mam zalane mieszkanie, proszę mi wypłacić 2 tys. zł. Tutaj trzeba pójść z komisją i dokonać (Dzwonek) wyceny. Wycena, powiedzmy, jest zrobiona w zakresie procentów, potem wniosek trafia do OPS, OPS potwierdza to i przesyła do wojewody. Jeśli chodzi o wszystkie wnioski, które będą trafiały, to jesteśmy gotowi na wypłaty. Cały czas monitorujemy wojewodów, aby monitorowali gminy, żeby przysyłały nam te wnioski. (Oklaski)

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Bardzo dziękuję.

    (Poseł Katarzyna Czochara: Mogę zadać jeszcze jedno pytanie?)

    Pani poseł, zapraszam pana ministra i panią poseł do kuluarów i pani zapyta pana ministra, zada jeszcze kolejne pytania.

    (Poseł Katarzyna Czochara: Chodzi o to, że samorządy miały zaraz po powodzi oszacowane szkody...)

    Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie tego punktu.

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Pani poseł, zwracam pani uwagę, że zakłóca pani obrady Sejmu.

    Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański:

    Pani poseł, odpowiem krótko. Samorządy zaraz po powodzi...

    (Wicemarszałek wyłącza mikrofon, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji przemawia przy wyłączonym mikrofonie)