Poseł Bartosz Romowicz

Stenogram

4. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy - Kodeks wyborczy (druk nr 75).

Poseł Bartosz Romowicz:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki, Panowie Posłowie! Dziękuję za dobrą debatę. Było trochę polityki, ale niewiele, co jak na tę kadencję jest pewnym ewenementem. Postaram się krótko odnieść do niektórych wystąpień, które, można powiedzieć, wyszły poza normalne zadanie pytania.

    Panie Ministrze! Oczywiście nie planujemy wychodzić poza tę materię, o której rozmawiamy, dlatego że może to spowodować, że powstanie zaraz jakiś konflikt polityczny, który doprowadzi do tego, że ta ustawa albo utknie, albo spowoduje, że znów podzielimy, a nie połączymy. A celem tej ustawy jest to, żeby połączyć wszystkich posłów, którzy są na tej sali, i żebyśmy mogli ustanowić dobre prawo przy zgodzie wszystkich. Więc nie planujemy. Natomiast zakres, o którym pan minister powiedział, to jest decyzja większości w komisji i w komisji pozostajemy jak najbardziej otwarci, do dyspozycji pana przewodniczącego, jak komisja ustali.

    Jeśli chodzi o pierwszą wypowiedź pana posła Szefernakera, z jednej strony pana rozumiem, z drugiej nie. Bo na Podkarpaciu, z którego pochodzę, to wasz wojewoda dwukrotnie startował i składał mandat posła i wracał na urząd wojewody, więc trochę jest pan nieautentyczny w tym, co pan mówi, że będziemy rezygnować jako samorządowcy z mandatów. To się zdarza, to jest praktyka powszechna i od zawsze. To jest dokładnie ten przykład, o którym powiedziałem, ale tych przykładów pewnie w skali kraju jest dużo więcej. Jeśli chodzi o poszerzenie katalogu i usystematyzowanie, o którym pan mówił, to jesteśmy otwarci, żeby rozmawiać też o innych przesłankach.

    Poseł Litewka powiedział, że to mieszkańcy ponoszą konsekwencje za decyzje polityczne, i ma 100% racji. 100% racji. Po to jest ta ustawa, żeby mieszkańcy nie ponosili konsekwencji za decyzje polityków. Dokonali wyboru w wyborach samorządowych. W wyborach samorządowych wybrali swojego wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Ten wybrał swojego zastępcę czy zastępców czy też ma sekretarza, z którym współpracuje. To znaczy, że dobrze z nim współpracuje i chce, żeby on tę politykę kontynuował.

    W jednym z pytań był też zarzut, o którym jeszcze powiem. Był taki zarzut, że wygasa mandat zastępcy, chyba to poseł Tumanowicz mówił, i tak naprawdę nie ma zastępcy. Ale to jest ten sam moment. W myśl przepisów prawa, interpretacji to jest ten sam moment. Czyli wygasa mandat zastępcy, tak, ale w tym samym momencie pełni on funkcję wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Więc tu nie ma mowy o tym, że to jest jakiś bubel prawny, tylko taka jest naturalna kolej rzeczy. Bo on nie jest jednocześnie pełniącym obowiązki i zastępcą. Nie bierze dwóch wynagrodzeń, nie ma dwóch funkcji, ma jedną funkcję. Szkoda, że tutaj posła Tumanowicza nie ma.

    Jeśli chodzi o parytety, tutaj wystąpienie posła Tumanowicza, to ten projekt nie dotyczy parytetów. Ale tak pół żartem, pół serio powiem tak: jeżeli Konfederacja jest chętna, to wpiszemy nie tylko parytet kobiet i mężczyzn, tylko każdej płci i będzie po temacie. W ten sposób zakończymy tę dyskusję na temat płci, którą chciał sprowokować poseł Tumanowicz.

    Jeśli chodzi o wystąpienie posła Lorka, że nie ma obowiązku powoływania zastępców, to nie jest to prawda. Proszę państwa, dzisiaj ustawa o samorządzie gminnym stanowi jednoznacznie, że ma być osoba wyznaczona do zastępowania wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Jeżeli nie ma oddzielnej funkcji zastępcy wójta na cały etat, to na pewno na jakąś część etatu sekretarz pełni funkcję zastępcy wójta, burmistrza czy prezydenta miasta. Jeżeli ktoś dzisiaj nie ma zastępcy - wójt, burmistrz czy prezydent miasta - to niech szybko go powoła, bo tak naprawdę jest to złamanie przepisów prawa. Nie może być takiej sytuacji, dlatego że gdyby wójt gminy, burmistrz czy prezydent miasta np. zachorował na okres dłuższy niż 30 dni, to mamy znowu taką sytuację, że nie ma kto rządzić. Więc w każdej gminie w Polsce powinien być i śmiem twierdzić - te dane może mieć pan minister, ewentualnie w ministerstwie - że w 99,9% gmin w Polsce są osoby, które sprawują funkcję zastępcy wójta, burmistrza, prezydenta miasta być może nie na oddzielnym urzędzie, ale np. są kierownikiem wydziału i zastępcą wójta, sekretarzem i zastępcą wójta. Takie sytuacje na pewno są.

    Tutaj odnośnie do wypowiedzi posła Krystiana... Ale ja się z panem zgadzam. Wiem, że tak się stało w Spytkowicach, tak samo się stało w Ustrzykach, tylko na odwrót, tak stało się w innych gminach. Ten projekt ma być takim - ostatnio słynne hasło - resetem po to, żeby do tego, co było, nie wracać. Ten pomysł jest po to, żeby nie było takich sytuacji, jaka była teraz. Że premier Mateusz Morawiecki powołał nominatów z PiS-u, a następnie premier Tusk nominatów z PiS-u... Tusk dokonał tej zmiany.

    (Poseł Mariusz Krystian: Nie.)

    Postawmy kreskę. Projekt idzie do przodu, żeby takich sytuacji już nie było nigdy, że premier decyduje o tym, że ktoś polityczny będzie rządził. Natomiast art. 1 znowelizowanej ustawy, nowelizacji to też nie jest bubel prawny.

    Proszę państwa, może być taka sytuacja, że ani pierwszy zastępca, ani drugi zastępca - albo ogólnie jeden, jeżeli jest - czy sekretarz mogą nie wykonywać funkcji pełniącego obowiązki wójta i wtedy trzeba pozostawić premierowi furtkę do powołania komisarza. Bo co wtedy, jeżeli pierwszy zastępca... jeżeli jest tylko jeden zastępca albo nawet może inaczej: jest sekretarz, który pełni funkcję zastępcy, i on też nagle umrze dzień po wyborach parlamentarnych, i nie ma funkcji zastępcy wójta, nie ma sekretarza? To ktoś musi powołać komisarza i to dalej będzie robił prezes Rady Ministrów. A więc to nie jest bubel, to jest zaplanowane. Biuro Analiz Sejmowych też na to nie zwracało uwagi.

    Jeśli chodzi o drugie wystąpienie posła Szefernakera, to my chcemy powrotu do sytuacji sprzed roku 2019. Czyli jeżeli nie złoży się ślubowania, to wtedy nie obejmuje się mandatu. Natomiast pamiętajmy, że w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora czy też w innych ustawach jest określony czas na złożenie ślubowania. Chodzi tu też o to, że np. jeżeli wójt, burmistrz zostaje posłem, to on nie musi na pierwszym posiedzeniu składać tego ślubowania. On może złożyć je na drugim, trzecim.

    (Głos z sali: A jak nie złoży?)

    Jeżeli nie złoży, to zgodnie z tym brzmieniem, które proponujemy, wraca na stanowisko wójta, burmistrza, tak jak było przed...

    (Głos z sali: ...tak nie było.)

    Było tak.

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    To będziemy na ten temat dyskutować w trakcie posiedzeń komisji. Naprawdę wykazujemy dużą otwartość, jeśli chodzi o ten projekt. To jest propozycja, bo jakąś propozycję trzeba było złożyć, ale po to na tej sali jesteśmy i rozmawiamy, żebyśmy ustalili wspólnie, od prawej strony do lewej strony, czy takie rozwiązanie jest potrzebne czy nie. I jak widzę po tej debacie, da się to zrobić. Tak że zapraszamy, panie pośle, do komisji. Pan jest w tej komisji, zajmował się pan tym w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, więc jak najbardziej o tym głosie będziemy rozmawiać.

    Jeśli chodzi o posła Porzucka, to powiem tylko tyle: przyszedł, zadał pytanie i wyszedł. To pokazuje tak samo, jakie ma podejście do tematu niestety, ubolewam, proszę o przekazanie tego. Mówił on, że to nie jest ani pierwszo-, ani drugorzędowa sprawa. Być może nie jest, pokazał swoim zachowaniem, że nie jest dla niego. Ale myślę, że - są tu, na sali, samorządowcy, jak patrzę na państwa, kto tutaj jest, to są w większości samorządowcy bądź osoby związane z samorządem - to jest ważny temat. I to, co powiedział też pan minister: nie dla 14 samorządów, bo dla 14 było w tych wyborach, ale ogólnie dotyczy to 2,5 tys. samorządów z całej Polski. I nie robimy rozwiązania tymczasowego, nie robimy żadnej ustawy COVID-owej na czas COVID-a, nie robimy jakichś rozwiązań tymczasowych, tylko robimy prawo, które ma obowiązywać w przyszłości. A jego pierwsze zastosowanie może mieć miejsce tak naprawdę po wyborach europejskich.

    Jeśli chodzi o wypowiedź posła Schreibera, tutaj sobie przeczycie, bo powiedział pan o tym, że premier Donald Tusk wymienił komisarzy. No, najpierw wyście powołali politycznych, to teraz, że tak powiem, poszedł odwet i zostały dokonane zmiany.

    I na końcu wypowiedź posła Rusieckiego. Projekt jest do dyskusji i naprawdę jesteśmy otwarci na każdą zmianę. Proszę państwa, pokażmy przy tym projekcie ustawy, że samorządowcy to jest ta grupa osób, która potrafi wznieść się na wyżyny ponadpartyjne. Chociaż ostatnio rządzącym udało się skutecznie niektóre samorządy skłócić, nad czym ubolewam, ale tego nigdy nie było i wróćmy do tego. Wróćmy do tego, że samorząd jest niepolityczny, że jeżeli ja będę rozmawiał z panem posłem Krystianem, który był wójtem Spytkowic przez wiele lat, a ja byłem burmistrzem Ustrzyk Dolnych, to my jako samorządowcy będziemy mówić językiem samorządowców, a nie językiem politycznym. My w komisji śledczej będziemy, że tak powiem, debatować, ale o tym projekcie rozmawiamy stricte merytorycznie. I to jest moja prośba do wszystkich państwa. Rozmawiajmy jak samorządowcy o projekcie samorządowym, a jestem przekonany, że w ciągu najbliższych kilku tygodni uchwalimy dobre prawo i pokażemy, że każde kolejne prawo samorządowe może być zmieniane w zgodzie. Może taki będzie początek budowania zgody narodowej i pójścia do przodu.

    Dziękuję bardzo za tę dobrą debatę. Mam nadzieję, że spotkamy się ze wszystkimi zainteresowanymi w komisji i będziemy o tym projekcie rozmawiać w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)