Poseł Andrzej Gut-Mostowy

Stenogram

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Mirosław Maliszewski:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panowie Ministrowie! Produkcja rolna to specyficzny rodzaj działalności gospodarczej. Ta produkcja, która się odbywa w warunkach polowych, roślinna, jest narażona na zjawiska atmosferyczne. Z kolei produkcja zwierzęca jest narażona na szereg chorób - jedne mają mniejsze znaczenie, drugie mają większe. Ale jest taka choroba, wysoce zjadliwa grypa ptaków, potocznie nazywana ptasią grypą, która dziesiątkuje stada drobiu i która w ostatnim czasie niestety pojawiła się również w Polsce. Stwierdzono już ponad 80 przypadków jej wystąpienia. To jest bardzo niepokojące, bo to w konsekwencji może prowadzić do tego, że gospodarstwa zajmujące się produkcją nie tylko drobiu rzeźnego, ale także produkcją jajek będą narażone na ogromne straty. Ta ilość przypadków zaniepokoiła Komisję Europejską, która rozważała wprowadzenie mechanizmów, które miałyby zapobiec rozprzestrzenianiu się tej choroby w odniesieniu do Polski również. Najbardziej niepokojące zapowiedzi to były te, które mogły oznaczać niemożność odnawiania stad, zasiedlania kurników, ale także dotyczące zakazu przemieszczania, co mogłoby spowodować jeszcze większe straty gospodarcze. Jedno i drugie zjawisko jest bardzo niebezpieczne. Udało się Polsce, polskim służbom Inspekcji Weterynaryjnej, ministerstwu rolnictwa wynegocjować w Komisji Europejskiej inne mechanizmy, które spowodują, że te największe zagrożenia miną. W związku z tym mam pytania do resortu rolnictwa: Jakich argumentów państwo użyliście, aby przekonać Komisję Europejską do w finale dobrych rozwiązań dla polskich rolników? Jakie zobowiązania przyjęła strona polska? Jakie działania będą wprowadzone wobec tych, którzy zajmują się tą działalnością, tak aby nie narazić nas na konsekwencje (Dzwonek), jeśli chodzi o Komisję Europejską?

    Jednocześnie w tym miejscu chciałbym w imieniu rolników podziękować za skuteczność tych działań, bo zwłaszcza w okresie przedświątecznym ograniczenia w produkcji drobiu mogłyby spowodować zawirowania nie tylko w gospodarstwach, ale także na rynku, co odczuliby także konsumenci. Bardzo proszę o przedstawienie wyników tych działań.

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To bardzo ważne pytanie dotyczy wielu producentów i tych obaw, które na szczęście zostały rozwiane. Zacznę, proszę państwa, od przedstawienia bardzo krótko podstaw prawnych, na podstawie których Inspekcja Weterynaryjna, nasza jednostka, działa. Jest to rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/429, rozporządzenie delegowane Komisji 2020/687 i oczywiście prawodawstwo polskie, czyli ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.

    Tak jak przewodniczący komisji rolnictwa pan Mirosław Maliszewski poinformował, dużo ognisk, które pojawiły się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej od początku roku, spowodowało pewne obawy i próbę podjęcia pewnych restrykcyjnych działań ze strony Komisji Europejskiej. To, że udało nam się wspólnie z branżą drobiarską przygotować plan, tzw. action plan, i przedstawić go Komisji Europejskiej, to był wynik naprawdę wielu działań wspólnych. Trzeba podkreślić, że również działań dyplomatycznych dzięki kontaktom pana ministra Czesława Siekierskiego ze stałym przedstawicielstwem Rzeczypospolitej Polskiej w Brukseli, kontaktom Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pana premiera Donalda Tuska, Inspekcji Weterynaryjnej i obecnego głównego lekarza weterynarii Krzysztofa Jażdżewskiego. Te propozycje, które wynegocjowaliśmy wspólnie z branżą drobiarską, zostały przyjęte przez Komisję Europejską.

    Na początku, proszę państwa, żeby przedstawić zakres tych restrykcyjnych działań, Komisja proponowała, po pierwsze - obszar, po drugie - restrykcje, po trzecie - czas obowiązywania. Swoje działania opieraliśmy na tych trzech płaszczyznach. Otóż obszar pierwszy to była część południa Wielkopolski, część województwa łódzkiego, północna część Mazowsza i Warmia i Mazury. To miał być jeden klaster, taka strefa buforowa, która miała zabezpieczyć dalsze rozprzestrzenianie się choroby HPAI. Oczywiście te restrykcje, o których mówił pan przewodniczący, miały być zastosowane w tym obszarze, w tym klastrze, ale dzięki temu, że przedstawiliśmy ten plan...

    Bardzo krótko scharakteryzuję te punkty. Ten plan jest trzynastopunktowy. Został, jeszcze raz powtarzam, wynegocjowany przez ministerstwo, przez Inspekcję Weterynaryjną i przez branżę drobiarską i przyjęty na spotkaniu, które odbyło się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

    Otóż przedstawię kilka punktów, które są istotne, jeśli chodzi o restrykcje dotyczące tego planu: wydłużenie do 14 dni czasu między wstawieniami drobiu połączone z dodatkową urzędową kontrolą dezynfekcji, zwiększenie obszaru zagrożonego o dodatkowe 5 km w przypadku potwierdzenia ogniska, kontrola zweryfikowanych planów bioasekuracji przez lekarzy weterynarii. Szanowni państwo, ponieważ bioasekuracja jest takim elementem, który może zapobiec tej chorobie, jako ministerstwo stawiamy bardzo wysokie wymogi i oczekujemy od producentów, że będą one przestrzegane, ponieważ pozwalają na skuteczną walkę z tym wirusem.

    Chodzi także o wprowadzenie cotygodniowego monitoringu stanu zdrowia ptaków w obszarach objętych ograniczeniami, próbkobrania we współpracy z lekarzem weterynarii prowadzącym stado i powiatowym lekarzem weterynarii, dostosowanie obsady, zagęszczenia obiektów przez narzucenie maksymalnej obsady definiowanej przez powiatowego lekarza weterynarii dla każdej fermy, w której w najbliższych tygodniach planowane jest zasiedlenie, oraz zakaz wydawania odstępstw na zwiększenie obsady. To również był ten warunek, który jest bardzo istotny w kwestii przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się tej choroby. Oczywiście chodzi także o zakazy organizowania wystaw, targów, pokazów i innych zgromadzeń ptaków na terenie województw czy też kwestie dotyczące zakładów wylęgu drobiu, przesyłanie harmonogramu transportów jaj i piskląt jednodniowych z minimum 72-godzinnym wyprzedzeniem do powiatowego lekarza weterynarii zgodnie z właściwością miejsca.

    Szanowni Państwo! W ramach wspomnianych negocjacji i wspólnych działań dyplomatycznych udało nam się ustalić wprowadzenie trzech klastrów zamiast jednego dużego, wielkiego. Jest to związane z tymi działaniami, o których mówiłem na wstępie. Te klastry obejmują część województwa wielkopolskiego. W ramach negocjacji próbowaliśmy utworzyć dwa klastry na terenie województwa wielkopolskiego, ale powstał jeden klaster. Jeden klaster powstał na terenie województwa mazowieckiego. To już te słynne powiaty: Żuromin, Mława, Sierpc oraz część Warmii i Mazur. To było istotne z punktu widzenia wcześniejszych propozycji, decyzji Komisji, które mówiły o jednym klastrze. Te działania, które były prowadzone i wspólnie, że tak powiem, zaproponowane, spotkały się z aprobatą Komisji.

    Można powiedzieć, ponieważ ta sytuacja jest bardzo dynamiczna, że staramy się, przyjmując te działania naprawcze czy action plan, żeby ten wirus naprawdę się nie rozwijał. W takiej sytuacji nie jesteśmy już pierwszym państwem w Unii Europejskiej, jeśli chodzi o liczbę przypadków wirusa, bo od początku roku wyprzedziły nas, nie jest to jakiś powód do dumy czy cieszenia się, Węgry. Mamy natomiast wrażenie, że te wspólne działania w jakimś sensie pomogły nam w tym, żeby ten wirus się nie rozwijał. Po naszej stronie jest również, można powiedzieć, pogoda, bo wtedy, kiedy jest ciepło, ten wirus po prostu nie ma odpowiednich warunków do rozwoju. Wszystkie te działania (Dzwonek) prowadzimy w duchu porozumienia z branżą. Jak powiedziałem, są one konsultowane. Można powiedzieć, że nasza Inspekcja Weterynaryjna staje na wysokości zadania.

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)

    Chciałbym też, korzystając z okazji, podziękować wszystkim za udział, ponieważ to dotyczy znacznej części z tej strony. Dziękuję w imieniu obecnego tu pana ministra Czesława Siekierskiego za nasze wspólne działania. Dziękuję też jemu w sposób szczególny właśnie za to, że postaraliśmy się i udało nam się, osiągnęliśmy kompromis z Komisją Europejską.

    Dziękuję, pani marszałek. O, zmieniła się pani marszałek. (Oklaski)

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Jarosław Rzepa:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Panowie Ministrowe! Wysoka Izbo! Chciałbym w kontekście pryszczycy zapytać o bezpieczeństwo weterynaryjne na granicy zachodniej. W związku z tym, że mieliśmy to jedno ognisko, mam dwa pytania. Pierwsze: Czy mamy informacje o pierwotnym źródle? I drugie: Jak wygląda kwestia bezpieczeństwa weterynaryjnego w kontekście tych mniejszych przejść granicznych? To mnie szczególnie interesuje, bo tych przejść na zachodniej granicy jest dużo. Mam jeszcze pytanie do pana ministra odnośnie do finansów, ponieważ od samego początku roku było już dużo różnego rodzaju kwestii związanych z chorobami: Ile ministerstwo wydało na to pieniędzy? Mam nadzieję, że w przyszłości tych pieniędzy, oby nie były potrzebne, nie zabraknie. Dziękuję bardzo.

12. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak:

    Dziękuję bardzo.

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To kolejna kwestia, którą zajmujemy się permanentnie od 10 stycznia, kiedy pojawiło się pierwsze ognisko w Niemczech. Przypomnę tylko, że to ognisko wykryto w stadzie bawołów, chodziło o 14 bawołów. Od razu, natychmiast podjęliśmy działania, które miały zabezpieczyć naszą granicę. Przeprowadziliśmy kontrole, żeby ten wirus nie dostał się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szanowni państwo, 12 kwietnia bieżącego roku Niemcy stały się krajem wolnym od pryszczycy, natomiast, jak wiemy, pryszczyca pojawiła się w innych miejscach Unii Europejskiej, na terenie Węgier i Słowacji. W związku z tym również 10 stycznia podjęliśmy, jak powiedziałem, natychmiastowe działania dotyczące kwestii legislacyjnych. Wydaliśmy rozporządzenia w sprawie granic Rzeczypospolitej Polskiej. Co do Niemiec, to warto pamiętać, że 10 stycznia to był piątek. 13 stycznia Komisja Europejska wydała akt delegowany, więc nie mieliśmy szansy, żeby wydać rozporządzenie jako Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ponieważ zgodnie z ustawą o zdrowiu zwierząt mamy taką możliwość, art. 48, że wydajemy rozporządzenie dotyczące właśnie tych kwestii do chwili wydania aktu delegowanego przez Komisję Europejską.

    Dzisiaj podejmujemy wszelkie działania operacyjne i logistyczne związane z granicą południową Rzeczypospolitej Polskiej, bo uważamy, że z tamtej strony, właśnie z terenów Węgier i Słowacji, trzeba się zabezpieczyć. Tych przejść, szanowni państwo, na granicy południowej jest 120. My zgodnie z prawem, na podstawie rozporządzenia ministra infrastruktury - minister wydał to rozporządzenie, któremu daje delegację ustawa o ruchu drogowym - wskazujemy nasz wniosek, a w nim siedem przejść głównych, którymi kanalizujemy ruch transportu zwierząt żywych i towarów pochodnych właśnie z tych krajów, czyli z Węgier i Słowacji. Na pozostałych przejściach, tych małych, są ustawione znaki B-2, wskazujące na zakaz ruchu, i informacja o tym, że jest siedem głównych przejść na południowej granicy i tam przebiega ruch. Oczywiście tam są wszelkie kontrole wszelkich inspekcji, od inspekcji weterynaryjnej przez Straż Graniczną, Policję, przez ITD. Współpracujemy w tym zakresie. Odbyły się już trzy posiedzenia w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa, na których mówiliśmy o tych kwestiach, ustalaliśmy je wspólnie z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, z Ministerstwem Obrony Narodowej. My jako resort wiodący w tej sprawie przygotowaliśmy pewne rozwiązania, które później były wdrażane.

    Oczywiście prowadzimy też politykę informacyjno-edukacyjną. W tym zakresie od samego początku kolportowaliśmy ulotki, plakaty. Na naszej stronie są każdego dnia zamieszczane informacje dotyczące walki z pryszczycą. Również na stronie GIW-u są te informacje. We wszystkich zakresach, na wszystkich płaszczyznach prowadzimy więc tę akcję od początku. Spotykamy się każdego dnia w ministerstwie, ustalamy plan i kontynuujemy te działania, które mają zapobiec przedostaniu się pryszczycy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

    Na dzisiaj, szanowni państwo - od tego powinienem zacząć, ale tym zakończę - nie ma pryszczycy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)