Posłanka Aleksandra Leo

Stenogram

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Rafał Kasprzyk:

    Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Poczta Polska to ogromna instytucja zatrudniająca ponad 65 tys. pracowników, posiadająca 6700 punktów pocztowych w całej Polsce.Jednak od kilkunastu lat wydaje się, że nie nadąża za zmianami stylu życia społeczeństwa. Dramatycznie pokazały to ostatnie lata. Z pozycji dominującego podmiotu na polskim rynku przesyłek Poczta Polska zakończyła rok 2023 olbrzymią stratą prawie 750 mln zł i utratą pozycji biznesowej na rzecz konkurentów.

    W roku 2013 planowano wejście spółki na parkiet giełdowy, rozwój nowych gałęzi. Rozpoczęto zmiany, wyniki były pozytywne, bo spółka w 2014 r. zmniejszyła koszty, zwiększyła zysk i - co ważne - zwiększyła też wtedy swój udział w rynku, urosła dwa razy szybciej niż konkurencja.

    Jak funkcjonowała więc Poczta Polska w rękach PiS? Pokazuje to np. rok 2021, kiedy wykazano rekordowy zysk spółki 177 mln. Jak to możliwe po bardzo złym dla spółki pandemicznym roku 2020? Otóż żeby przykryć stratę spółki, rząd przekazał jej dotację budżetową w wysokości 190 mln. Nie zmieniło to jednak realiów, bo prawda była inna. Zła sytuacja finansowa, rosnące koszty, utrata rynku paczek i przesyłek kurierskich na korzyść konkurencji, załamanie rynku listów. Spółka w 2023 r. utrzymała obroty na poziomie 6,5 mld zł, czyli nominalnie na takim co w 2014 r. Jednak należy pamiętać, że skumulowana inflacja w tym okresie wyniosła 50%. Można więc przyjąć, że sprzedaż spadła o 1/3, ale koszty wciąż rosły. Problemem spółki Poczta Polska stało się upolitycznienie, a przedsiębiorstwo z 465-letnią tradycją stoi na granicy zapaści.

    W związku z powyższym zwracam się do ministra aktywów państwowych z następującymi pytaniami. Jakie są plany dotyczące funkcjonowania placówek pocztowych i zatrudnienia listonoszy? Jaki jest plan na dotychczasowe linie Poczty Polskiej - listy, paczki, przesyłki kurierskie? (Dzwonek) Jakie są plany dotyczące uporządkowania poczty pod kątem wizerunkowym i produktowym? Czy Poczta Polska jest gotowa na wprowadzenie od 1 października e-doręczeń? Jakie nowe linie biznesowe planuje się rozwijać obok tradycyjnych? I co z Orlen Paczką? Czy jest planowane przeniesienie jej z Orlenu do Poczty Polskiej? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Jacek Bartmiński:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania zadane przez posłów Polski 2050 - Trzeciej Drogi dotyczące trudnej sytuacji Poczty Polskiej, uprzejmie informuję, że obecnie trwa przygotowywanie planu transformacji tej najstarszej polskiej firmy, przedsiębiorstwa obecnie działającego jako spółka akcyjna.

    Jeśli chodzi o pytania szczegółowe, to chciałbym uprzejmie poinformować, że duża część informacji dotyczących całego rynku pocztowego, nie tylko Poczty Polskiej, jest zawarta w raportach Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Ostatni taki raport dotyczy roku 2023.

    Poczta Polska miała w 2023 r. 7620 placówek pocztowych. Z tego ok. 4500 to były placówki własne, pozostałe były placówkami agencyjnymi. Plany, które są obecnie przygotowywane razem z ministrem aktywów państwowych przez nowy Zarząd Poczty Polskiej, nie przewidują likwidacji placówek pocztowych. Oczywiście jest możliwa zmiana rangi poszczególnych punktów tych placówek pocztowych, nie zawsze to będą urzędy pocztowe, być może będą to filie urzędów pocztowych. Natomiast co do lokalizacji tych placówek pocztowych nie przewidujemy ich likwidacji. Co więcej, planujemy wykorzystanie tych wszystkich lokalizacji, ponieważ one od strony rynkowej dają Poczcie Polskiej motor napędowy. To jest aktywo, które możemy dobrze wykorzystać.

    Odnosząc się do kwestii zatrudnienia, kwestii pracowników Poczty Polskiej, widzimy trzy grupy pracowników. Przede wszystkim są pracownicy, którzy doręczają listy, przesyłki - listonosze. Druga grupa pracowników to są pracownicy tzw. okienek, tak mówimy, czyli osoby bezpośrednio mające kontakt z klientem. Trzecia, największa grupa to jest back office, czyli pracownicy wszystkich innych możliwych funkcji, funkcji wsparcia, logistyki, kierowcy itd. Chcę jasno powiedzieć, że na obecnym etapie nie przewidujemy jakichś znaczących redukcji tych dwóch pierwszych grup zawodowych, czyli grupy listonoszy i grupy pracowników mających kontakt z klientami. To są grupy, które chcielibyśmy objąć szczególnego rodzaju ochroną, nie w rozumieniu prawa pracy, ale z punktu widzenia biznesowego. Chcemy wykorzystać te dwie grupy, Zarząd Poczty planuje te grupy wykorzystać do prowadzenia działań biznesowych, stricte takich, które będą przynosić Poczcie nowe dochody. Chcę powiedzieć, iż cały rynek usług pocztowych się rozwija, natomiast dotyczy to głównie komercyjnych produktów, zwłaszcza linii biznesowej, którą nazywamy: kurier, expres, paczka. To są produkty, to jest linia biznesowa, która ma bardzo dużą dynamikę wzrostową, na poziomie kilkunastu procent rocznie. Przy czym Poczta Polska niestety nie wykorzystała tego w odpowiedni sposób do tej pory.

    Jeśli chodzi o plany dotyczące uporządkowania pod kątem wizerunkowym i produktowym, to tak, rzeczywiście chcemy przede wszystkim zlikwidować bazarek, można powiedzieć, w placówkach pocztowych. Zarówno Zarząd Poczty Polskiej, jak i ja osobiście mamy okazję bywać, wizytować placówki Poczty Polskiej. Na przykład niedawno byłem w Przemyślu w placówce nr 12 na ul. Mickiewicza czy w Kielcach na ul. Sienkiewicza również z panem posłem, który podjął tam interwencję, panem posłem Kasprzykiem. Muszę powiedzieć, że rzeczywiście te placówki... Pracownicy również wstydzą się tego, w jakich warunkach pracują. To dotyczy kwestii produktowych, obwieszenia Poczty Polskiej różnego rodzaju, można się uśmiechnąć, świecidełkami, w dużej mierze gazetkami. To są gazetki o bardzo wyrazistych poglądach, prezentacja różnego rodzaju światopoglądu, który nie zawsze jest obiektywnie powszechny. Chcemy to zmienić. Oczywiście dotyczy to warunków pracy osób, które pracują w placówkach Poczty Polskiej. W tej chwili mamy falę upałów i wiemy, że większość tych placówek nie ma klimatyzacji. W takich warunkach bardzo ciężko jest pracować.

    Odnośnie do pytania dotyczącego nowych linii, to muszę powiedzieć, że w tej chwili kończymy z zarządem plan transformacji, który będzie w przyszłym tygodniu przedmiotem obrad zarządu Poczty Polskiej i rady nadzorczej. Chcielibyśmy, żeby to było zatwierdzone od strony formalnej i żeby można było ten plan wprowadzić. Wtedy pewnie już zarząd Poczty Polskiej będzie mógł przedstawić szczegóły dotyczące zarówno linii produktowych, jak i kwestii pracowniczych.

    Jeśli chodzi o gotowość do wprowadzenia e-doręczeń, to mogę powiedzieć, że Poczta Polska jest gotowa do wprowadzenia tej usługi. W tej chwili są dwa rodzaje takiej usługi: powszechna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego i powszechna usługa hybrydowa. To są usługi, które są świadczone od kilku lat. Poczta Polska (Dzwonek), mam tutaj dane, w 2024 r. założyła prawie 5 tys. takich adresów do doręczeń i te usługi są świadczone.

    Na koniec powiem, że jeśli chodzi o kwestie związane z Orlen Paczką, o przeniesienie do Poczty Polskiej, to minister aktywów państwowych nie wyklucza żadnych ruchów, które mogą pomóc jej wyjść z tej zapaści, do której została doprowadzona. Nie wykluczamy, że może nawet w sposób świadomy przez poprzedników zarządzających tym obszarem państwa. Bardzo dziękuję.

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Michał Gramatyka:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jako że autor pytania głównego jest przewodniczącym polsko-hiszpańskiej grupy bilateralnej, pozwolę sobie na pewien przykład rodem z jego ukochanego kraju. Kiedy przekracza się hiszpańsko-brytyjską granicę w miasteczku La Línea de la Concepción pomiędzy Hiszpanią a Gibraltarem, pierwszą rzeczą, która wita turystę, jest skrzynka pocztowa. To jest ta słynna wiktoriańska skrzynka pocztowa w kształcie kolumny z inicjałami ówczesnego króla. Poczta Polska ma niemal tak samo barwną i tak samo długą historię jak królewska poczta brytyjska. Ta brytyjska powstała wprawdzie 100 lat wcześniej, ale Poczta Polska też nie ma się czegoś wstydzić. To jest jeden z najdłużej kontynuowanych w Europie tego typu projektów. Jak pan minister widzi przyszłość Poczty Polskiej? Jak pan minister widzi usługi cyfrowe wprowadzane w Poczcie Polskiej? Wiemy, że funkcjonują już e-doręczenia, że ten produkt jest gotowy. Poczta Polska będzie albo cyfrowa, albo zdigitalizowana (Dzwonek), albo będzie miała problem z istnieniem. Jaką macie koncepcję funkcjonowania nowej polskiej poczty w cyfrowym świecie?

23. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych Jacek Bartmiński:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Odpowiadając na to pytanie, mogę powiedzieć, że plan transformacji Poczty Polskiej przede wszystkim ma na celu zapewnienie Polakom i polskim przedsiębiorcom sprawnej komunikacji. Rzeczywiście zmieniły się czasy przez te ostatnie 460 lat funkcjonowania Poczty Polskiej, w związku z tym te usługi dotyczące komunikowania się między sobą przedsiębiorstw i obywateli będą świadczone i już są świadczone drogą elektroniczną. To będzie podstawowy model funkcjonowania w tym obszarze usług publicznych, czyli takiej usługi powszechnej. Przypomnę, że Poczta Polska jest operatorem usługi powszechnej i raz na kilka lat prezes UKE przeprowadza postępowanie. Poczta Polska przygotowuje się do udziału w kolejnym takim postępowaniu, które prawdopodobnie będzie ogłoszone w tym roku i będzie dotyczyć świadczenia tych usług przez kolejnych 5 lat bądź więcej.

    Natomiast już obecnie te usługi elektroniczne są przez pocztę świadczone, tak jak powiedziałem w poprzedniej wypowiedzi. Do chwili obecnej poczta założyła adres doręczeń elektronicznych dla podmiotów niepublicznych - prawie 90 tys. takich adresów, natomiast dla podmiotów publicznych, czyli urzędów i instytucji, prawie 5 tys. Ze strony Poczty Polskiej jest taka gotowość i to jest już praktycznie realizowane.

    Muszę natomiast przypomnieć, że Poczta Polska poniosła bardzo wysokie nakłady na przygotowanie się do świadczenia usług drogą elektroniczną. To są nakłady na poziomie ok. 90 mln zł w latach ubiegłych i polskie państwo nie zrefundowało Poczcie Polskiej wydatków na tego typu przygotowania. Przypomnę, że Poczta Polska w tej chwili zaczyna występować o refundację tych wydatków, natomiast przygotowania zostały zlecone przez ministra cyfryzacji w latach ubiegłych, bez zapewnienia refundacji. W związku z tym z tej trybuny pozwolę sobie przypomnieć, kto był ministrem cyfryzacji w latach poprzednich, zlecając takie usługi Poczcie Polskiej i doprowadzając m.in. do tego, że blisko 100 mln zł wydała na rzeczy, które nie przynoszą jej przychodów. Ostatnim - przed zmianą w ubiegłym roku - ministrem cyfryzacji była pani Marlena Maląg, która pełniła funkcję jedynie przez 2 miesiące w tzw. przejściowym rządzie...

    (Poseł Krystyna Skowrońska: 2 tygodnie.)

    ...od listopada do grudnia 2023 r. Jeśli chodzi o wcześniejszych ministrów, to był pan Janusz Cieszyński - od kwietnia do listopada 2023 r. Natomiast najdłużej pełniły tę funkcję następujące osoby: pan premier (Dzwonek) Mateusz Morawiecki w latach 2020-2023 oraz pan minister Marek Zagórski w latach 2018-2020. W tym czasie Poczcie Polskiej nie zapewniono refundacji blisko 100 mln zł kosztów przygotowania się do świadczenia elektronicznych usług doręczeń. Dziękuję bardzo.