Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość

Stenogram

7. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (druki nr 766 i 818).

Poseł Anna Paluch:

    Dziękuję bardzo.

    Wysoka Izbo! Wczoraj na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa odbyło się pierwsze czytanie, a potem szczegółowe rozpatrywanie rządowego projektu z druku nr 766.

    Drugi w tej kadencji projekt skierowany do komisji środowiska odnosi się do dwóch kwestii z zakresu gospodarki odpadami. Po pierwsze, wprowadza zmiany do ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach. Przypomnę, że zmiana z 2021 r. dodawała do ustawy odpadowej nowy rozdział 6a zatytułowany: Odpady budowlane i rozbiórkowe. Dodane przed trzema laty przepisy nakładały obowiązek segregacji odpadów budowlanych i rozbiórkowych co najmniej na drewno, metal, szkło, tworzywa sztuczne, gips i odpady mineralne, w tym beton, cegły, płytki, materiały ceramiczne i kamienie. Przepisy rozdziału 6a nie dotyczyły gospodarstw domowych, punktów selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz odpadów, dla których nie było obowiązku prowadzenia ewidencji. Przepisy te krytykowano jednak za brak precyzji w określeniu, kogo dotyczy obowiązek selektywnego zbierania i odbierania odpadów budowlanych i rozbiórkowych, oraz co do sposobu zagospodarowania pozostałości po sortowaniu tychże odpadów.

    Mój klub, Prawo i Sprawiedliwość, uważa za istotny jeszcze inny problem - możliwego wzrostu kosztów prowadzenia firm budowlanych przy utrzymaniu bezwzględnego obowiązku sortowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych w miejscu prowadzonego remontu lub budowy, zwiększony koszt ich selektywnego odbioru i transportu, a także trudności organizacyjne w sortowaniu u źródła w terenach o zwartej zabudowie.

    Wysoka Izbo! Polska gospodarka zwalnia pod ciężarem rosnących cen energii. Firmy zamykają się, zwalniają pracowników. Polski sektor budowlany notuje spadki, tak więc nie należy dokładać firmom zwiększonych obciążeń ani powodować przez nadmierne obciążenia przechodzenia tego segmentu rynku do szarej strefy. Stąd nasza akceptacja dla proponowanych w ustawie rozwiązań w tym zakresie.

    Wprowadzenie niniejszym projektem zmiany w art. 101a ustawy odpadowej uważamy za możliwe do przyjęcia, jednak pewne wątpliwości budzi redakcja ust. 4 tego artykułu. Strona społeczna podnosiła zresztą kwestię niejednoznaczności zapisu dotyczącego solidarnej odpowiedzialności za wykonanie ustawowego obowiązku przez wytwórcę odpadów budowlanych i rozbiórkowych, ich następnego posiadacza oraz podmiot wymieniony w art. 27a ustawy. Trudno bowiem określić, w jaki sposób należałoby dzielić administracyjną karę pieniężną pomiędzy wymienione powyżej podmioty, jeżeli w ustawie brak przesłanek i kryteriów.

    Wysoka Izbo! Drugim problemem, do którego odnosi się omawiana ustawa zawarta w druku nr 766, jest występowanie miejsc nielegalnego gromadzenia odpadów, z czym nie radzą sobie z uwagi na duże koszty samorządy lokalne. Art. 26a ustawy o odpadach stanowi, że gdy w wypadku zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska konieczne jest usunięcie odpadów, właściwy organ podejmuje niezbędne działania polegające na usunięciu tych odpadów i gospodarowaniu nimi. Tym organem często jest właściwy miejscowo wójt lub starosta, jednak na te kosztowne działania samorządy nie mają środków w odpowiedniej wysokości. Dodawany niniejszym projektem art. 226b daje podstawę do udzielenia wsparcia z budżetu państwa na wykonanie działań, o których mowa w art. 26a ustawy odpadowej, przy czym wsparcie dla samorządów lokalnych może być do 99% kosztów zadania. Zgodnie z zapisem art. 3 udzielenie wsparcia będzie możliwe w najbliższych 3 latach, tzn. do 2027 r., przy czym roczny limit wynosi 300 mln zł, a za wprowadzenie mechanizmu korygującego odpowiada minister właściwy do spraw środowiska.

    Wysoka Izbo! W debacie w trakcie prac w komisji środowiska zadałam pytanie pani minister dotyczące 35 tys. t odpadów nielegalnie wwiezionych z Niemiec do Polski i zalegających na terenie województw lubuskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego i śląskiego, w szczególności w Tuplicach, gdzie jest 20 tys. t, ale poza tym w Starym Jaworze, Sobolewie, Gliwicach, Sarbii, Bzowie i Babinie, co do których rząd Prawa i Sprawiedliwości złożył wniosek o ich usunięcie zgodnie z prawem przez Republikę Federalną Niemiec w lipcu 2023 r., we wrześniu 2023 r. miało miejsce wysłuchanie przed Komisją Europejską, w październiku została sporządzona uzasadniona opinia, a w listopadzie skarga do TSUE. Pani minister Sowińska odpowiedziała, że 20 tys. t odpadów z Tuplic jest usuwane na koszt państwa niemieckiego. Przyjmujemy to wyjaśnienie i oczekujemy, że pozostałe odpady, te 15 tys. t, zostaną także usunięte zgodnie z przepisami (Dzwonek), a rozwiązanie wprowadzone omawianą ustawą będzie stosowane wobec odpadów zalegających na skutek działań polskich podmiotów.

    Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 4 ustawa wejdzie w życie 1 stycznia przyszłego roku. Mój klub, Prawo i Sprawiedliwość, będzie głosował za omawianym projektem zawartym w sprawozdaniu komisji ochrony środowiska z druku nr 818. Dziękuję bardzo. (Oklaski)