Przedstawiony przez Radę Ministrów dokument: ˝Sprawozdanie o pomocy publicznej udzielonej w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa w Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 roku˝ wraz ze stanowiskiem Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (druki nr 832 i 985).
Pani Marszałek, Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie rządowego dokumentu, będącego sprawozdaniem o pomocy publicznej udzielonej w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa w 2023 r., druk nr nr 832. Ten istotny dokument rzuca światło na strumień wsparcia publicznego, który kształtuje te strategiczne dla naszej gospodarki sektory. Sprawozdanie ujawnia znaczącą skalę zaangażowania środków publicznych w rolnictwo i rybołówstwo. Analiza struktury tej pomocy pokazuje, jakie formy wsparcia dominowały: czy były to głównie dotacje bezpośrednie, inwestycje kapitałowe, czy może instrumenty finansowe. Zrozumienie tej struktury jest kluczowe dla oceny, na ile efektywnie lokowane są środki publiczne.
Dokument pozwala zidentyfikować główne priorytety polityki publicznej w odniesieniu do tych sektorów: czy dominowało wsparcie modernizacji gospodarstw, poprawy konkurencyjności, czy może reagowania na kryzysy rynkowe lub klimatyczne. Analiza celów pomocy pozwala ocenić, czy odpowiadają one długoterminowym wyzwaniom i potrzebom rolnictwa i rybołówstwa. Kluczowe jest pytanie o efektywność udzielonej pomocy, czy przyczyniła się ona do wzrostu produktywności, innowacyjności, poprawy warunków życia i pracy na obszarach wiejskich i nadmorskich. Sprawozdanie zawiera analizę wpływu tych środków na kluczowe wskaźniki ekonomiczne i społeczne. Bez takiej oceny trudno stwierdzić, czy poniesione nakłady przynoszą oczekiwane rezultaty.
Z danych zawartych w sprawozdaniu wynika, że w 2023 r. w sektorze rolnictwa udzielono pomocy de minimis w wysokości ponad 80 mln euro, natomiast w sektorze rybołówstwa i akwakultury udzielono pomocy de minimis w wysokości 810 tys. euro. Ze sprawozdania wynika również, że poza pomocą de minimis w 2023 r. udzielono pomocy publicznej w sektorze rolnictwa w ramach zgłoszonych lub notyfikowanych Komisji Europejskiej programów na łączną kwotę ponad 12 mld zł. Na te kwoty składają się m.in. dopłaty do nawozów, wsparcia na rzecz dywersyfikacji i skracania łańcuchów dostaw, produktów rolno-spożywczych oraz budowy odporności podmiotów uczestniczących w tym łańcuchu, ale również dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych producentom rolnym czy zwrot części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego. Są to także dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz częściowego dofinansowania do odszkodowań wypłacanych producentom rolnym w związku z suszą i jeszcze wiele innych pozycji.
Niezwykle istotna jest również kwestia zgodności udzielonej pomocy z unijnymi i krajowymi przepisami. Sprawozdanie powinno stwierdzać, że wszelkie formy wsparcia były notyfikowane i zgodne z zasadami uczciwej konkurencji na wspólnym rynku.
Dobre sprawozdanie nie tylko opisuje stan obecny, ale również wyciąga wnioski i formułuje rekomendacje na przyszłość. Czy istnieją obszary, w których pomoc publiczna mogłaby być bardziej efektywna? Czy należy zmodyfikować priorytety wsparcia w odpowiedzi na zmieniające się warunki rynkowe i środowiskowe? Wiele wskazuje na to, że ten mechanizm wyczerpał swoje możliwości. Finansowanie pomocy publicznej w ramach formuły de minimis jest wykorzystywane do różnego rodzaju działań interwencyjnych, często jednak rolnik czy rybak nawet nie zdaje sobie do końca sprawy, które formy pomocy obejmują regułę de minimis.
Wysoka Izbo! Podczas interesującej dyskusji nad tym dokumentem w komisji wybrzmiało też kilka ciekawych tematów, m.in. kwestia dopłat do likwidacji azbestu. To na pewno jest sprawa, nad którą trzeba się pochylić, nieubłaganie bowiem zbliża się termin wyznaczony na ostateczną likwidację tego problemu. Myślę, że nie obędzie się bez zwiększenia środków przeznaczonych na ten cel.
Podsumowując, dokument pt. ˝Sprawozdanie o pomocy publicznej udzielonej w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa w Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 roku˝ jest bez wątpienia niezbędnym narzędziem do zrozumienia przepływu finansowych i kierunkowych interwencji państwa w tych kluczowych sektorach. Jego dogłębna analiza pozwoli ocenić skuteczność dotychczasowych działań i wyznaczyć lepsze kierunki polityki na przyszłość z korzyścią dla rolników, rybaków i całej polskiej gospodarki.
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem rządowego dokumentu pn. ˝Sprawozdanie o pomocy publicznej udzielonej w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa w Rzeczypospolitej Polskiej w 2023 roku˝. Dziękuję bardzo. (Oklaski)